Akademik ve spor başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 2, 138 - 152, 01.08.2018

Bijen Filiz Gıyasettin Demirhan

https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000361

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, sporcu öğrenciler üzerinde akademik ve spor başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin cinsiyet, yaş ve spor yapma yılı değişkenlerine göre etkilerini araştırmaktır. Araştırmanın örneklem grubunu Ankara TVF (Türkiye Voleybol Federasyonu) Spor Lisesi’nde öğrenim gören 14-17 yaş arasında değişen, 86 kız, 81 erkek toplam 167 sporcu öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında “Akademik Motivasyon Ölçeği” ve “Spora Özgü Başarı Motivasyonu Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon testinden yararlanılmıştır. Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon testi sonucunda “bilmeye yönelik içsel motivasyon (İM) ile başarıya yaklaşma”, “başarıya yönelik İM ile güç gösterme ve başarıya yaklaşma”, “uyarım yaşamaya yönelik İM ile güç gösterme ve başarıya yaklaşma”, “belirlenmiş dış motivasyon (DM) ile başarıya yaklaşma” ve “DM- dış düzenleme ile başarıya yaklaşma” alt boyutları arasında pozitif yönlü ilişki olduğu saptanmıştır. Bağımsız örneklem t-testi sonucunda cinsiyet değişkenine göre “DM-dış düzenleme”, “motivasyonsuzluk” ve “güç gösterme güdüsü” alt boyutlarına ilişkin puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Tek yönlü ANOVA analizi sonucunda yaş değişkenine göre “belirlenmiş DM”, “DM- dış düzenleme”, “motivasyonsuzluk” ve “başarıya yaklaşma güdüsü”; spor yapma yılına göre “belirlenmiş DM” ve “DM- dış düzenleme” alt boyutlarına ilişkin puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu çalışma akademik ve spor başarı motivasyonu arasında orta düzeyde bir korelasyon olduğunu, cinsiyet, yaş ve spor yapma yılına göre alt boyutlar arasında anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, motivasyonsuzluk, spor motivasyonu, sporcu-öğrenci

EVALUATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ACADEMIC AND SPORT ACHIEVEMENT MOTIVATION

Öz

The aim of this study is to investigate the effects of the relationship between academic and sports achievement motivation on athlete students according to the variables of gender, age and the year of playing sports. The sample group of the research consists in total of 167 athlete students, 86 female and 81 male, in the age group of 14-17 who receive education in Ankara TVF (Turkish Volleyball Federation) Sports High School. In the data collection process “The Academic Motivation Scale” and “Sport-Specific Achievement Motivation Scale” were employed. In the analysis of the obtained data, independent sample t-test, one-way ANOVA and Pearson product-moment correlation test were used. As a result of Pearson product-moment correlation test, it was determined that there is a positive correlation between the subdimensions of “intrinsic motivation (IM)-to know through motive to approach success (MAS)”, “power of motive (POW) and MAS through IM-to accomplish”, “POW and MAS through IM-to experience stimulation”, “extrinsic motivation (EM)-identified regulation through MAS” and “EM-external regulation through MAS.” As a result of the independent sample t-test, a significant difference between was found between the means of the scores of the sub-dimensions: “EM-external regulation”, “demotivation” and “POW” according to the gender variable. As a result of one-way ANOVA analysis, a significant difference was found between the mean of the scores of the sub-dimensions: according to the variable of age “EM-identified”, “EM-external regulation”, “demotivation” and “MAS”; and according to the year of playing sport “EM-identified regulation” and “EM-external regulation”. This study revealed that there is a moderate correlation between academic and sports success motivation and there are significant differences between sub-dimensions by gender, age and year of playing sports

Anahtar Kelimeler

Academic motivation, amotivation, sport motivation, athlete-student

Kaynakça

• Aktop A. (2002): Spora özgü başarı motivasyonu ile psikolojik ve yapısal özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Aktop A, Erman KA. (2006): Relationship between achievement motivation, trait anxiety and self-esteem. Biology of Sport, 23(2),127-141.
• Berndt TJ, Miller KE. (1990): Expectancies, values and achievement in high school. Journal of Educational Psychology, 82, 319-326.
• Bilgiç S, Sarı M. (2010): İlköğretim öğrencilerinin okul yaşam kalitesi ve empatik sınıf atmosferi algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 9(17), 1-19.
• Can Y, Güven H, Soyer F, ve ark. (2009): Elit taekwondo sporcularında aile-antrenör- kulüp desteği ve başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 240-252.
• Cox RH. (1998): Sport Psychology: Concept and Applications. McGraw-Hill, 4th Edition, Boston.
• Cresswell JW. (2005): Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. Pearson, 2nd Edition, NJ.
• Çelik V. (2003): Sınıf Yönetimi. Nobel Yayınevi, Ankara.
• Deci E, Ryan R. (1985): Intrinsic Motivation and Self-determination in Human Behavior. Plenum Press, New York.
• Elliot AJ, Mc Gregor HA. (2001): A 2x2 achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 501-519.
• Er N, Çobanoğlu G, Er G, ve ark. (2003): Sporda Başarı Motivasyonunun Cinsiyetler Açısından Analizi. Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Poster Bildiri Kitabı. Ankara, 459- 464.
• Fortier MS, Vallerand RJ, Guay F. (1995): Academic motivation and school performance: Toward a structural model. Contemporary Educational Psychology, 20, 257-274.
• Fraenkel JR, Wallen NE. (2009): How to Design and Evaluate Research in Education. McGraw- Hill, 7th Edition, PA.
• Gaston-Gayles JL. (2005): The factor structure and reliability of the student athletes’ motivation towards sports and academics questionnaire (SAMSAQ). Research in Brief, 46(3), 317-327.
• İlğan A, Oğuz E, Yapar B. (2013): Okul yaşam kalitesine ilişkin algı ile akademik motivasyon düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Menderes ilçesi örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 157-176.
• Karasar N. (2000): Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayın, Ankara.
• Keenan K. (1996): Motivasyon. E. Koparan (Çev). Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Kılınç M, Ulucan H, Kaya K, ve ark. (2011): Takım sporu yapanların motivasyon düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 133-144.
• Lantz CD, Etzel EF, Ferguson KJ. (1996): Predicting the psychosocial development of college student-athletes. Academic Athletic Journal, Spring, pp. 20-29.
• Lawrence AP. (1996): The Science of Personality. John Willey & Sons, New York.
• Meece JL, Holt K. (1993): A pattern analysis of students’ achievement goals. Journal of Educational Psychology, 85(4), 582-590.
• Öncü H. (2004): Motivasyon, Sınıf Yönetimi. L. Küçükahmet (Ed). Nobel Yayınevi, Ankara.
• Pintrich PR, Schunk DH. (2002): Motivation in Education: Theory, Research, and Applications. Prentice Hall, 2nd Edition, New Jersey.
• Petrie H, Govern J. (2004): Motivation: Theory Research and Applications. Thomson Wadsworth, Belmond.
• Simons HD, Van Rheenen D, Covington MV. (1999): Academic motivation and the student athlete. Journal of College Student Development, 40(2), 151-162.
• Taha AM, Aly HS. (2010): Factorial construction of multi-dimensional self-motivation for athlete. World Journal of Sport Sciences, 3(4), 248-256.
• Thorkildsen TA, Nicholls JG, Bates A, et al. (2002): Motivation and the Struggle to Learn: Responding to Fractured Experiences. Allyn and Bacon, Boston, Massachusetts.
• Tiryaki Ş, Gödelek E. (1997): Spora özgü başarı güdülenmesi ölçeğinin Türk sporcuları için uyarlanması. I. Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu, 10–12/Ekim, Mersin.
• Türkmen M. (2013): Investigation of the relationship between academic and sport motivation orientations. Middle-East Journal of Scientific Research, 16(7), 1008-1014.
• Ünal-Karagüven MH. (2012): The adaptation of academic motivation scale to Turkish. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 2599-2620.
• Vallerand RJ. (2000): Deci and Ryan’self-determination theory: A view from the hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation. Psychological Inquiry, 11, 312-318.
• Vallerand RJ, Blais MR, Brière NM, et al. (1989): Construction et validation de l’Échelle de Motivation en Éducation (EME). Revue Canadienne Des Sciences Du Comportement, 21, 323- 349.
• Vallerand RJ, Pelletier LG, Blais MR, et al. (1992): The academic motivation scale: a measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.
• Vallerand RJ, Pelletier LG, Blais MR, et al. (1993): On the assessment of intrinsic, extrinsic and amotivation in education: Evidence on the concurrent and construct validity of the academic motivation scale. Educational and Psychological Measurement, 53, 159-172.
• Wigfield A, Eccles JS. (2000): Expectacy-valuetheory of achievement motivation. Contemporary Educational Psychology, 25, 68-81.
• Willis DJ. (1982): Three scales to measure sport related motives. Journal of Sport Psychology, 4, 338-353.
• Woolfolk AE. (2004): Educational Psychology. Pearson, 9th Edition, New York.
• Worley CL. (2007): At-risk students and academic achievement: The relationship between certain selected factors and academic success, Ph. D dissertation in Educational Leadership and Policy Studies, Virginia Polytechnic and State University, Virginia.
• Yaman M, Duman S, Hergüner Ç. (2001): Türkiye ligindeki müsabık voleybolcu, hentbolcu ve futbolcu bayanlar arasındaki başarı motivasyonu farklılıklarının araştırılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 25, 102-107.
• Zimmerman BJ. (2000): Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.
• Zimmerman B, Bandura JA, Martinez-Pons M. (1992): Self-motivation for academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal-setting. American Educational Research Journal, 29(3), 663-676.