Takım sporlarıyla uğraşan kadın sporcuların imgeleme, güdülenme ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 2, 129 - 136, 01.08.2015

Hakan Kolayiş İhsan Sarı Özge Köle

https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000277

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı, takım sporlarıyla uğraşan kadın sporcuların imgeleme, güdülenme ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya Sakarya ilinde bulunan, takım sporları yapan,14-18 yaşları arasındaki 69 kadın sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Sporda İmgeleme Envanteri (Hall ve ark., 1998; Kızıldağ, 2007), Sürekli Kaygı Ölçeği (Spielberger ve ark., 1970; Öner ve Le Compte, 1983) ve Sporda Güdülenme Ölçeği (Pelletier ve ark., 1995; Kazak, 2004) kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tanımlayıcı istatistik ve Pearson’s Korelasyon testi kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre bilişsel imgeleme ve motivasyonel genel ustalık ile spor yaşı arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.05). İçsel güdülenme ve bilişsel imgeleme arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=.369; p<0.05). Güdülenmeme ve spor yaşı arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=-.271, p<0.05). Motivasyon ve kaygı arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Bulgular incelendiğinde, spor yaşı arttıkça kadın sporcuların bilişsel imgeleme ve motivasyonel genel ustalık puanlarının da arttığı görülmüştür. Yüksek bilişsel imgeleme puanına sahip sporcuların ise içsel güdülenme puanlarının yüksek olabileceği belirtilebilir. Spor yaşı ile güdülenmeme arasındaki negatif yönlü ilişki ise daha deneyimli kadın sporcuların güdülenmeme puanlarının daha düşük olabileceğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

güdülenme, imgeleme, kaygı

INVESTIGATING THE RELATIONSHIP AMONG IMAGERY, MOTIVATION AND ANXIETY IN FEMALE ATHLETES FROM TEAM SPORTS

Öz

The aim of this research is to investigate the relationship among imagery, motivation and anxiety in female athletes from team sports. 69 female athletes living in Sakarya, aged 14-18, participated in the research. Sport Imagery Questionnaire (Hall et al., 1998; Kızıldağ, 2007), State Trait Anxiety Inventory (Spielberger et al., 1970; Öner and Le Compte, 1983) and Sport Motivation Scale (Pelletier et al., 1998; Kazak, 2004) were used for data collection. The data was analysed by descriptive statistics and Pearson’s Correlation analysis. Level of significance was determined to be 0.05. According to the results, sport experience significantly and positively correlated with motivational general mastery imagery and cognitive imagery (p<0.05). There was a significant relationship between intrinsic motivation and cognitive imagery (r=.369; p<0.05). A negative significant relationship was also found between amotivation and the length of sport experience (r=-.271, p<0.05). A statistically significant relationship was not obtained between motivation and anxiety (p>0.05). When the findings were examined, it was seen that scores for cognitive imagery and motivational general mastery imagery increases as the length of sport experience increases. It could also indicate that athletes with higher cognitive imagery scores could have higher intrinsic motivation scores. The negative relationship between sport experience and amotivation could be interpreted as that more experienced female athlete could have lower amotivation scores

Anahtar Kelimeler

Imagery, motivation, anxiety

Kaynakça

• Soyer F, Can Y, Güven H, ve ark. (2010): Sporcu- lardaki başarı motivasyonu ile takım birlikteliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 7(1), 226-239.
• Başer E (1998): Uygulamalı Spor Psikolojisi. 3.Baskı, Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Sarıipek T (2010): Basketbolcularda durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin lig sıralamasına göre de- ğerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniver- sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Civan A (2001) Bireysel ve takım sporlarında yer alan sporcuların müsabaka öncesi ve sonrası du- rumluk ve sürekli kaygılarının karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bi- limleri Enstitüsü, Konya.
• Short SE, Afremow J, Overby L (2001): Using mental imagery to enhance children's motor per- formance. JOPERD, 72(2), 19-23.
• MacIntyre TE, Moran AP (2007): A qualitative investigation of meta-imagery processes and imagery direction among elite athletes. J Imagery Res Sport Phys Activ, 2(1), 1-20
• Weinberg R (2008): Does imagery work? Effects on performance and mental skills. J Imagery Res Sport Phys Activ, 3(1), 1-21.
• Vurgun N (2010): Sporda imgeleme anketinin türkçeye uyarlanması ve sporda imgelemenin ya- rışma kaygısı ile sportif güven üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gawain S (2007): Yaratıcı İmgeleme, (çev: Ayan- başı, S), İstanbul: Akaşa Yayınevi.
• Beşiktaş MY (2005): Spor müsabakalarına psikolo- jik hazırlıkta imgelemenin rolü ve önemi. Yüksek li- sans tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kızıldağ E (2007): Farklı spor branşındaki sporcu- ların imgeleme biçimleri. Yüksek lisans tezi, Mer- sin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Altıntaş A, Akalan C (2008): Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 39-43.
• Mulder TH, Hochstenbach JBH, Van Heuvelen MJG,ve ark. (2007): Motor imagery: the relation between age and imagery capacity. Hum Mov Sci, 26(2), 203-211.
• Elçi G, Ağbuğa B, Işık U, ve ark. (2013): Investigate the effects of imagery practice to skills development for 9-13 years swimming athletes. PJSS, 4(3), 1-17.
• Parker JK, Lovell GP (2012): Age Differences in the Vividness of Youth Sport Performers’ Imagery Ability. J Imagery Res Sport Phys Activ. 7(1), 1-13.
• Özdal M, Akcan F, Abakay U, ve ark. (2013). Video destekli zihinsel antrenman programının fut- bolda şut becerisi üzerine etkisi. Spor ve Perfor- mans Araştırmaları Dergisi, 4(2),40-46.
• Aldemir YG, Biçer T, Kale EK (2014): Futbolcu- larda imgeleme çalışmalarının problem çözme üze- rine etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergi- si, 5(2), 37-45.
• Martin KA, Hall CR (1995): Using mental imagery to enhance intrinsic motivation. J Sport Exerc Psychol, 17(1), 54-69.
• Balcıoğlu İ (2003): Sporun sosyolojisi ve psikolojsi. İstanbul: Bilge yayıncılık.
• Doğan O (2004): Spor Psikolojisi. Sivas: Cumhuri- yet Üniversitesi Yayınları.
• Şirin FE, Çağlayan SH, Çetin ÇM ve ark. (2008): Spor yapan lise öğrencilerinin spora katılım moti- vasyonlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 98-110.
• Konter E (1998): Sporda psikolojik hazırlığın teori ve pratiği. Ankara: Bağırgan Kitapevi.
• Vallerand RJ, Losier GF (1999): An integrative analysis of intrinsic and extrinsic motivation in sport. J Appl Sport Psychol, 11(1), 142–169.
• Koruç Z (2002): Sporda Self Determinasyon Kuramı, 7. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, İstanbul.
• Wilson P (2003): Do autonomous exercise regulations underpin different types of exercise imagery? J Appl Sport Psychol, 15(4), 294-306.
• Stanley DM, Cumming J, Standage M, ve ark. (2012): Images of exercising: Exploring the links between exercise imagery use, autonomous and controlled motivation to exercise, and exercise in- tention and behavior. Psychol Sport Exerc, 13(2), 133-141.
• Cüceloğlu D. (2005): İnsan ve Davranışı: Psikolo- jinin Temel Kavramları. (14.basım) İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Bedir R (2008): Taekwondo milli takım sporcuları- nın durumluk kaygı düzeylerinin başarıya etkisi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bi- limleri Enstitüsü, Konya.
• Tiryaki Ş (2000): Spor Psikolojisi. Ankara: Eylül Kitapevi.
• Başaran H, Taşğın Ö, Sanioğlu A, ve ark. (2009): Sporcularda durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniver- sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 533-542.
• Kolayiş H (2002): Futbolcularda Zihinsel Hayal Etme Antrenmanının Kaygı Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Vadoa EA, Hall CR, Moritz SE (1997): The relationship between competitive anxiety and imagery use. J Appl Sport Psychol, 9(2), 241-253.
• Jing X, Wu P, Liu F, ve ark., (2011). Guided imagery, anxiety, heart rate, and heart rate variability during centrifuge training. Aviat Space Env Med, 82(2), 92-96.
• Altunçekiç A, Yaman S, Koray Ö (2005): The research on prospective teachers’ self- efficacy belief level and problem solving skills. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 93-102.
• Hall CR, Mack D, Paivio A, ve ark., (1998): Imagery use by athletes: Development of the sport imagery questionnaire. Int J Sport Psychol, 29(1), 73-89.
• Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene RE ve ark. (1970): Manual for State-Trait Anxiety Inventory. Consulting Psychologist Press, California.
• Öner N, Le Compte A (1983): Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Pelletier LG, Fortier MS, Vallerand RJ, ve ark. (1995): Towart a new measure of intrinsic motiva- tion, extrinsic motivation, and amotivation in sport: The sport motivation scale (SMS). J Sport Exerc Psychol 17(2),35-53.
• Kazak Z (2004): Sporda güdülenme ölçeği -sgö-nın Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalışma- sı. Spor Bilimleri Dergisi, 15(4),191-206.
• Bayraktar HV (2015): Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 10(3), 1079-1100.
• Erdoğan DP (2009): Bireysel ve takım sporlarıyla uğraşan sporcuların hayal etme ve kaygi düzeyle- rinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Munroe-Chandler K, Hall C, Fishburne G (2008): Playing with confidence: The relationship between imagery use and self-confidence and self-efficacy in youth soccer players. J Sport Sci, 26(14), 1539-1546.
• Williams SE, Cumming J (2012): Sport imagery ability predicts trait confidence, and challenge and threat appraisal tendencies. Eur J Sport Sci, 12(6), 499-508.
• Moritz S, Hall C, Martin K, ve ark. (1996): What are conŞdent athletes imaging? An examination of image content. Sport Psychol, 10, 171-179.
• Mamassis G, Dogamis G (2004): The effects of a mental training program on juniors pre-competitive anxiety, self-confidence, and tennis performance. J Appl Sport Psychol, 16(2), 118-137.
• Hall CR, Munroe-Chandler KJ, Cumming J, ve ark. (2009). Imagery and observational learning use and their relationship to sport confidence. J Sport Sci, 27(4), 327-337.
• Jenny O, Munroe-Chandler KJ, Hall CR, ve ark. (2014): Imagery to Improve the Self-efficacy of Youth Squash Players. J Appl Sport Psychol, 26(1), 66-81.