EXAMINATION OF RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL STRESS AND BURNOUT LEVELS OF ACADEMICIANS WORKED IN PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS HIGH SCHOOL

Yıl 2011, Cilt: 9 Sayı: 4, 131 - 140, 01.10.2011

Yunus Yıldırım M. Yalçın Taşmektepligil

https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000210

Cited By: 2

Öz

The objective of this study is to examine the demografic factors effects the organizational stress and burnout levels of the academicians who worked in physical education and sports high school. For this purpose, a descriptive study is done and a questionnaire is implemented on academicians who worked in physical education and sports high school of government university in Turkey. Total 605 questionnaires are received for evaluation and the data is analysed in SPSS 15.0 , minitab 13.20 V and STATISTICA 7.0 programs. In the research, for the purpose of determining the personal and occupational features, organizational stress and burnout level of academicians of physical education and sports, the frequency, the percentage and the arithmetical means of the data were obtained and the data was interpreted. To reveal if physical education and sports academicians’ organizational stress and burnout levels differ according to demografic variables, Mann Whitney-U test and Kruskal Wallis-H test is estimated and Dunn test is used to find out groups that differ from others. As a result of the study, in general it was found that physical education and sports high school academicians have a high level of organizational stress and have a low level of burnout

Anahtar Kelimeler

Organizational Stress, Burnout, Academicians, Physical Education and Sports.

Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki görevli akademisyen personelin örgütsel stres ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında (BESYO) görevli öğretim elemanlarının örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerine etki eden demografik faktörlerin incelenmesidir. Bu amaçla, betimsel bir çalışma yapılmış ve Türkiye’deki devlet üniversitelerinin BESYO’da görev yapan öğretim elemanlarına anket uygulanmıştır. Toplam 605 anket değerlendirmeye alınmış ve veriler SPSS 15.0, minitab 13.20 V. ve STATİSTİCA 7.0 programında analiz edilmiştir. Araştırmada, öğretim elemanlarının kişisel ve mesleki özelliklerini, örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerini belirlemek için, verilerin frekansları, yüzdeleri ve aritmetik ortalamaları elde edilmiş ve yorumlanmıştır. Öğretim elemanlarının örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerinin, demografik değişkenlere göre fark gösterip göstermediğini ortaya koymak için Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis-H testi ve gruplar arası farkın nereden kaynaklandığını bulmak için Dunn testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda; BESYO öğretim elemanlarının genel anlamda örgütsel stres düzeyleri yüksek, buna karşın tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Stres, Tükenmişlik, Öğretim Elemanı, Beden Eğitimi ve Spor

Kaynakça

• Baransel, A. Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi, Avcıyol Yay. İstanbul, s. 23, 24, 119, 303-304, 1993.
• Ilgar, L. Eğitim Yönetimi, Okul Yönetimi, Sınıf Yönetimi. Beta Yayıncılık, İstanbul.1. Baskı, s.19, 1996.
• Koç, M.. K. T. Ü. “Fatih Eğitim Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Seçimlerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi” Çağdaş Eğitim Dergisi. Yıl -19, Sayı-204, 1994.
• Baltaş, A., Baltaş, Z. Stres ve Başa Çıkma Yolları, 19. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, s.13, 41-68,146-196, 251,265,295, 1999.
• Müftüoğlu, O. Hayatımızın Olmazsa Olmazı: Stres. İstanbul: Hürriyet Gazetesi, Pazar Eki 31. Ağustos,2003.
• Güler, Z., Başpınar, N.Ö., Gürbüz, H. İş Yaşamında Stres ve Kamu Kurumlarındaki Sekreterler Üzerine Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, s.16, 2001.
• Can, H. Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Adım Yayıncılık, s.296.299,1999. 8. Pehlivan
• Eren, E. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 6. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, s.112, 275-292, 2000.
• Aslan, M. ”Örgütsel Stres” İstanbul Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, İstanbul, 3(4): 1-14, 2002.
• Elma, C., Demir, K. “Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar”. Ankara: Anı Yayıncılık, s.135, 2000.
• Maslach, C. Burnout, the Cost of Caring, Englowood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall, 189-212, 1982.
• Kreitner, R and Kinicki, A. Organizational Behavior. Homewood, II: Richard D. Irwin, 1989.
• Lee, R.T., and Ashforth, B.E. “Work-Unit Structure and Processes and Job-Related Stressors as Predictors of Managerial Burnout” Journal of Applied Social Psychology. 21 (22). 1831-1847,1991.
• Haberman, M. Teacher Bornout in Black and White, The Haberman Educational Foundation, 2004.
• Van Dick, R. Ve ark. “Occupational Stress And Social Support: First Results Of A Study Among Schoolteachers”. Psychologie In Erziehung Und Unterricht. 1999.
• Gorter, R.C. “Work Stress and Burnout among Dental Hygienists”, Int.J. Dent. Hygiene, 3: ss.88-92, 2005.
• Guthrie, E., Tattan, T., Williams, E., Black, D. ve Bacliocotti, H. “Comparison of Junior Doctors, Senior Registrars and Consultants”, Psychiatric Bulletin, 23, ss.207-212,1999.
• Ergin C. Doktorlar ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı. Ankara: VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Birliği Yayını.1993.
• Özdemir, A.K., Kılıç, E., Özdemir, D., Öztürk, M., ve Sümer, H. “Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Akademik Personelinde Tükenmişlik Ölçeğinin Üç Yıllık Arayla Değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 6 (1): 14-18, 2003.
• Aktaş S, Doğu G. ve Mirzeoğlu D., Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Müdürlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Muğla: Muğla Üniversitesi 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitabı, 2006.
• Ardıç, K. ve Polatçı, S. “Tükenmişlik Sendromu Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama (GOÜ Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 / 2 (2008). 69-96, 2008.
• Budak, G. ve Sürgevil, O. “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt 20; Sayı:2; s.95-108, 2005.
• Maslach C, Leiter M.P. The Truth About Burnout. San Francisco: Lossey-Bass, 1997.
• Kırılmaz, A., Çelen, Y. ve Sarp, N. “İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda “Tükenmişlik Durumu” Araştırması”, İlköğretim Online, 2(1): 2-9, 2003.
• Dolunay, A.B. “Keçiören İlçesi “Genel Liseler ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu” Araştırması”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55(1): 51-62, 2002.
• Visser, M. R. M., Ellen, M. A. S.; Frans, J. O. ve Hanneke, C. J. H. “Stres, Satisfaction and Burnout among Dutch Medical Specialists”, Canadian Medical Assocation, February 168(3); ss.271-275,2003.
• Aktuğ, İ.Y., Susur A, Keskin S, Balcı Y, Seber G. “Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde Çalışan Hekimlerde Tükenmişlik Düzeyleri”, Osmangazi Tıp Dergisi, 28(2), 91-101, 2006.
• Aslan, H., Aslan, O., Alparslan, Z.N., Gürkan, S.B. ve Ünal, M. “Hekimlerde Tükenmede Cinsiyetle İlişkili Etkenler”, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2: 132-136. 1997.
• Bilici, M., Mete, F., Soylu, C., Bekâroğlu, M., ve Kayakçı, Ö. “Bir Grup Akademisyende Depresyon ve Tükenme Düzeyleri”, Türk Psikiyatri Dergisi, 9(3): 181-190, 1998.
• Aslan, S.H., Gürkan, S.B., Alparslan, Z.N., ve Ünal M. “Tıpta uzmanlık öğrencisi hekimlerde tükenme düzeyleri”, Türk Psikiyatri Dergisi; 7:39-45, 1996.
• Sünter, A.T., Canbaz, S., Dabak, Ş., Öz, H. ve Peşken, Y. “Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri”, Konya ve Karaman Tabip Odası Genel Tıp Dergisi, 16: 9-14. 2006.
• Shanafelt, T. D., West, C. P., Sloan, J. A., Novotny, P.J., Poland, G.A., Menaker, R., Rummans, T.A. ve Dyrbye, L. “Career Fit and Burnout among Academic Faculty”, Arch Intern Med., 169(10), ss.990-995, 2009.
• Kaya, M.; Üner, S., Karanfil, E., Uluyol, R., Yüksek, F. Ve Yüksel, M. “Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5), ss.357-363, 2007.
• Özkaya, M.O.; Yakın, V. ve Ekinci, T. “ Stres Düzeylerinin Çalışanların iş Doyumu Üzerine Etkisi Celal Bayar Üniversitesi Çalışanları Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa, Cilt:15, Sayı:1, s:163-179, 2008.
• Bingöl, D. ve Naktiyok A. Yönetici Akademisyenlerin Temel Stres Kaynakları ve Stresle Mücadele Teknikleri. 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Komitesi Bildirileri, 24-26 Mayıs 2001.
• Yates, J. E. Gerilim Altındaki Yönetici, Modern Yönetim Dizisi, İlgi Yayıncılık ve Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 1989.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. Stres ve Başa Çıkma Yolları, 10.Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1990.