SPOR BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİNİN YAŞAM KALİTE ALGILARI İLE PROBLEM ÇÖZME YAKLAŞIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 1, 156 - 175, 17.03.2020

İsa Doğan

https://doi.org/10.33689/spormetre.593703

Öz

Bu araştırmada
spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin yaşam kalite algıları
ile problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Ayrıca öğrencilerin cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine, öğrenim
gördükleri bölüme, üniversitesinin bulunduğu bölgeye, ikamet ettikleri yere ve
vücut kitle indeksine göre yaşam kalite algıları ile problem çözme yaklaşımlarının
anlamlı farklılıklar gösterip göstermediği incelenmiştir. Nicel araştırma
yöntemlerinden ilişkisel araştırma deseninde yürütülen çalışmada toplam 1120
öğrenciye ulaşılmıştır. Tabakalı örnekleme yöntemine dayalı seçilen öğrenciler
her ikisi bir bölgeden olacak şekilde Türkiye’nin yedi bölgesini temsil eden
toplam 14 üniversitede öğrenim görmektedir. Aynı zamanda farklı bölümlerde ve
sınıf düzeylerinde öğrenim gören öğrenciler araştırmaya dâhil edilmiştir. Kişisel
bilgi formu, WHOQOL-BREF Yaşam Kalite Ölçeği ve Problem Çözme Envanteri ile
toplanan verilere ilişkin betimsel istatistikler, fark istatistikleri ve ilişki
istatistikleri hesaplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin yaşam kalite
algılarının orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin problem
çözerken en çok aceleci, en az kaçıngan yaklaşımı benimsedikleri
belirlenmiştir. Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin problem
çözme yaklaşımları ile yaşam kalite algıları arasında negatif yönde ve düşük
düzeyde ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin bazı özelliklerine
göre yaşam kalite algıları ile problem çözme yaklaşımlarının farklılık
gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spor bilimleri, yaşam kalitesi, problem çözme yaklaşımı, tabakalı örnekleme

Kaynakça

• Abu-Omar, K., Rütten, A., Robine, J-M. (2004). Self-rated health and physical activity in the European Union. Soz Praventivmed, 49, 235-242.
• Balıkçı, İ. (2017). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite ve kalp atım hızı değişkenliği ile yaşam davranışı ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• Bozdağ, B. (2019). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Canan, F., Ataoğlu, A. (2010). Anksiyete, depresyon ve problem çözme becerisi algısı üzerine düzenli sporun etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 11, 38-43.
• Çağlayan, H. S. (2007). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin öğrenme biçimleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çam, S. (1995). Öğretmen adaylarının ego durumları ile problem çözme becerisi algısı ilişkisinin incelenmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(2), 37-42.
• Çetin, M. Ç. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin karar verme stilleri sosyal beceri düzeyleri ve stresle başa çıkma biçimlerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çıngı, H. (1994). Örnekleme kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
• Demirel, Ö. (2012). Genel öğretim yöntemleri. Ankara: USEM Yayınları.
• Demirel S, Acar Ö, Karakurt E, Onaygil C. (2006). Yurt yaşamının üniversite öğrencilerinin sağlığı üzerindeki etkileri. MASCO, Marmara Öğrenci Kongresi, 16-17 Mayıs.
• Durmaz, B. ve Atamaz, F. (2006). Stroke and quality of life. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 52, 45-49.
• Er, Y., Aktaş, S., Türker, A., Güven, F., Alkan, N. (2018). Muş Alparslan University International Journal of Sports Science, 2(1), 16-29.
• Ersoy A.F., Arpacı F. (2010). Üniversite öğrencilerinin konut koşullarının ve konutta yaşamayı tercih etme nedenlerinin incelenmesi. 21 Ocak 2010, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/158/ersoy.htm.
• Fidaner H, Elbi H, Fidaner C. (1999). Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi 7:5-13.
• Frankel, J.R., Wallen, N.E. (2009). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill İnternational Edition.
• Güçlü, N. (2003). Lise müdürlerinin problem çözme becerileri. Milli Eğitim Dergisi, 160, 273–279.
• Haskell, W. L., Lee, I. M., Pate, R. R., Powell, K. E., Blair, S. N., Franklin, B. A., Bauman, A. (2007). Physical activity and public health: American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation, 116(9), 1081.
• Işık A., Meriç, M. (2010). Hayatin kalitesi (Quality Of Life) kavramının felsefik temelleri; Aristo, Bentham ve Nordenfelt. Ege Akademik Bakış, 10(1), 421-434.
• Işık, Kılıç ve Kaplan (2016). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri üzerinde sporun rolü: Afyonkarahisar’da bir uygulama. Journal of Human Science, 13(3), 5449-5459.
• Kalhotra K. S. (2014). A study of problem solving behavior of eighth class students in relation to their creativity. International Invention Journal of Arts and Social Sciences, 1(1), 1-6.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Kuru, E., Karabulut, E. O. (2009). Ritim eğitimi ve dans dersi alan ve almayan beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 441-458.
• Linnakyla, P., Brunell, V. (1996). Quality of school life in the Finnish and Swedish speaking scholls in Finland. Reading Literacacy in an international perspective, 203-217: Department of education Office of Educational Research and Improvement.
• Massam, B.H. (2002). Qualiy of life: Public planning and living. Progress in Planning, 58(3), 141-227.
• Morgan, T. C. (1995). Psikolojiye giriş (çev. R. Eski). S. Karatas (ed.). Ankara: Meteksan Yayınları.
• Nataraj P. N., Manjula M. (2012). A study of problem solving ability among the matriculation school students. International Journal of Teacher Educational Research (IJTER),1(4), 44-51.
• Pehlivan, Z., Konukman, F., (2004). Beden eğitimi öğretmenleri ve diğer branş öğretmenlerinin problem çözme becerileri açısından karşılaştırılması. Spormetre, Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 55-60.
• Robinson, P. G., Carr, A. J., Higginson, I. J. (2003). How to choose a quality of life measure. Quality of life, 88-100.
• Öğülmüş, S. (2001). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Özgür, G., Babacan Gümüş, G., Durdu, B. (2010). Eve ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1), 25-32.
• Sağlam, Y. (2015). Öğretmenlerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kalitesi düzeylerinin karşılaştırılması (Bitlis ili örneği). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Niğde.
• Savaşır, I., Şahin, H.N. (1997). Bilişsel davranışcı terapilerde değerlendirmede sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 23-38.
• Şahin, N., Şahin, N. H., Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the problem solvingin ventory in a group of turkish university students. Cognitive Therapyand Research, 17, 379-396.
• Şenduran, F., Amman, T. (2006). Sporcu olan ve olmayan ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme yaklaşımları. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 3-5 Kasım. Muğla Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi, Muğla.
• Taylan, S. (1990). Heppner’in problem çözme envanterinin uygulama, güvenlik ve geçerlilik çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Temel, V. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin, problem çözme becerileri, karar verme stilleri ve öfke tarzları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
• Temel, V. (2017). Bedensel engelli sporcuların problem çözme becerilerinin karar verme stillerine olan etkisinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 800-807.
• Tezcan, T. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin yaşam kalitesi ve iş doyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bolu ili örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Bolu.
• Topaloğlu, M. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının kendi yaşam kalitelerine yansımalarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Tütüncü, Ö., Aydın, İ., Küçükusta, D.,Avcı, N. T. (2011). İ., Analysis of Factors Affecting Recreation Participation of University Students [“Üniversite Öğrencilerinin Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımını Etkileyen Unsurların Analizi”]. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 22(2), 69-83.