SPOR YÖNETİCİSİ ADAYLARININ SOSYAL ZEKA DÜZEYLERİ İLE LİDERLİK YÖNELİMLERİ ARASINDAKİ ETKİLEŞİM: SAKARYA ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 2, 130 - 138, 30.06.2023

Uğur Alemdar Esra Cömert Yılmaz Ünlü Adem Solakumur

https://doi.org/10.33689/spormetre.1232479

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, spor yöneticisi adaylarının sosyal zeka düzeylerinin liderlik yönelimleri üzerindeki etkisini tespit etmek için yapılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın modeli nedensel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklem grubu, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören 261 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Bolman ve Deal (1991)’in geliştirdiği ve Dereli (2003)’nin Türkçe uyarlamasını yaptığı Liderlik Yönelimleri Ölçeği ve Silvera, Martinussen ve Dahl (2001)’ın geliştirdiği ve Doğan ve Çetin (2009)’in Türkçe uyarlamasını yaptığı Tromso Sosyal Zeka Ölçeği ile toplanmıştır. Toplanan verilerin analizinde; liderlik yönelimleri üzerinde sosyal zekanın etkisini belirlemek üzere Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda spor yöneticisi adaylarının sosyal zeka düzeylerinin liderlik yönelimlerine pozitif yönlü ve istatistiki açıdan anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor yöneticiliği, liderlik yönelimi, sosyal zeka, etkileşim

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN LEADERSHIP ORIENTATIONS AND SOCIAL INTELLIGENCE LEVELS OF SPORTS MANAGER CANDIDATES: THE CASE OF SAKARYA

Öz

The present research is conducted to determine the effect of social intelligence levels of sports manager candidates on their leadership orientations. In this context, the model of the research is determined as the causal screening model. The sample group of the research consists of 261 students studying at Sakarya University of Applied Sciences Faculty of Sport Sciences. The research data are collected by the Personal Information Form developed by the researcher, the Leadership Orientation Scale developed by Bolman and Deal (1991) and adapted into Turkish by Dereli (2003), and Tromso Social Intelligence Scale developed by Silvera, Martinussen and Dahl (2001), and adapted into Turkish Doğan and Çetin (2009). In the analysis of the collected data; Regression analysis is conducted to determine the effect of social intelligence on leadership orientations. As a result of the research, it has been determined that the social intelligence levels of the sports manager candidates are a positive and statistically significant predictor of their leadership orientation.

Anahtar Kelimeler

Sports management, leadership orientation, social ıntelligence, interaction

Kaynakça

• Albrecht, K. (2006). Social intelligence: The new science of success. John Wiley & Sons.
• Altıntaş, Ö. C. (2009). Duygusal zeka elemanlarının liderlik tarzları ve örgütsel sonuçlar üzerindeki etkisi: Isparta ili ilköğretim okullarında bir uygulama. Yayımlanmış Doktora tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Gebze.
• Arslan, A. (2012). Beşeri-sosyal sermayenin uygun kullanımının kurumsal verimliliğe ve performansa etkisi: sakarya ptt başmüdürlüğü çalışanları ile uygulamalı bir çalışma, Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 227-254.
• Aydın, R., Bozkuş, T., & Kul, M. (2016). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarındaki Öğrencilerin Liderlik Özelliklerinin Cinsiyet Değişkenine Göre İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Special Issue 1), 122-131.
• Bar-On, R. (2007). The Bar-On model of emotional intelligence: a valid, robust and applicable EI model. Organ. People, 14, 27–34.
• Basım, N. H., & Argan, M. (2009). Spor yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Beikzade, J., & Soltandadashi, M. (2011). Consciousness in Twenty-first century, Article of Management development, 9010, 10-16.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (1991). Reframing organizations: Artistry, choice and leadership. San Francisco: Jossey-Bass. doi.org/10.1002/hrm.3930300406
• Boyatzis, R. E., Good, D., & Massa, R. (2012). Emotional, social, and cognitive intelligence and personality as predictors of sales leadership performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 19(2), 191-201. doi:10.1177/ 1548051811435793.
• Boyatzis, R. E., Stubbs, L., & Taylor, S. (2002). Learning cognitive and emotional intelligence competencies through graduate management education. Academy of Management Journal on Learning and Education, 1(2), 150-162. doi:10.5465/amle.2002.8509345.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 001-214.
• Cavins, B. J. (2006). The relationship between emotional-social intelligence and leadership practices among college student leaders. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 66(10-A), 3518.
• Cengiz, R., & Güllü, S. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve fiziksel saygı düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 94-108.
• Crowne, K. A. (2007). The relationships among social intelligence, emotional intelligence, cultural intelligence, and cultural exposure (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (Order No. 3255112).
• Çetintaş, Y. (2019). Karate antrenörlerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi, Yayınlanmış Doktora tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, beden eğitimi ve spor öğretmenliği Anabilim Dalı, Bartın.
• Dereli, M. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik tarzları üzerine bir anket araştırması, Yayınlanmış Yüksek Lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Doğan, O. (2005). Spor psikolojisi (2. Baskı). Adana: Nobel Kitabevi.
• Doğan, T., & Çetin, B. (2009). Tromso sosyal zekâ ölçeği Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Educational Sciences: Theory and Practice, 7(1), 241-268.
• Doğan, T., Totan, T., & Sapmaz, F. (2009). Üniversite Öğrencilerinde Benlik Saygisi ve Sosyal Zekâ. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 235-247.
• Ekelund, H., & Adl, R. (2012). Globalization demands consistent leadership development. Bts Insights.
• Emmerling, R., & Boyatzis, R. (2012). Emotional and social intelligence competencies: Cross cultural implications. Cross Cultural Management, 19(1), 4-18.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N. E., & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th Ed.). New York: McGraw-Hill.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. Boston: Pearson.
• Gilbert, J.A. (1994). Leadership, social intelligence, and perceptions of environmental opportunities: A comparison across levels of leadership. [Unpublished doctoral thesis]. George Mason University.
• Goleman, D. (2006). The socially intelligent. Educational leadership, 64(1), 76-81.
• Goleman, D. (2008). The secret to success. The Education Digest, 74(4), 8.
• Goleman, D., & Boyatzis, R. (2008). Social intelligence and the biology of leadership. Harvard business review, 86(9), 74-81.
• Goleman, D. (2014). Sosyal Zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Harriott, S. A. M. (2014). The relationship between emotional and social intelligence and conflict management behavior in leadership (Doctoral dissertation). Retrieved from proquest dissertations and theses database. (Order No. 10186415).
• Hawley, R. (1996). Leadership challenges in an engineering environment. Engineering Management Journal, October, 6(5), 217-231.
• Hotamışlı, M., & Efe, D. (2015). Duygusal zekâ ve liderlik ilişkisi bağlamındaki çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 101-121.
• Karasar. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kerr, R., Garvin, J., Heaton, N., & Boyle, E. (2006). Emotional intelligence and leadership effectiveness. Leadership & Organization Development Journal, 27(4), 265-279.
• Kul, S. (2014). Uygun istatistiksel test seçim kılavuzu/guideline for suitable statistical test selection. Plevra Bülteni, 8(2), 26-29.
• Maxwell, J. C. (1999). Rededilemez 21 Liderlik Yasası. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Nazem, F., & Tousi, M. (2000). The relationship between leadership styles and organizational climate with productivity of institute managers services in high school in Tehran, Education Journal, 62, 131-145
• Özcan, M. (2018). Öğretmen adaylarının sosyal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 42-51.
• Özdemir, G. (2020). The effect social ıntelligence levels of school principals on their leadership behaviours: a mixed method research, International Journal of Eurasian Education and Culture, 8, 270-300.
• Özden, Y. (2002). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık
• Promsri, C. (2017). The influence of social ıntelligence on change leadership behaviors of managers in thai listed firms. Saudi J. Bus. Manag. Stud., 2(11), 971-975.
• Reshetnikov, V. A., Tvorogova, N. D., Hersonskiy, I. I., Sokolov, N. A., Petrunin, A. D., & Drobyshev, D. A. (2020). Leadership and emotional intelligence: current trends in public health professionals training. Frontiers in Public Health, 7, 413.
• Riggio, R. (2007). Behavioral approach to leadership, 1, (49-50). Doi:10.4135/9781412952651.n20
• Riggio, R., & Reichard, R. (2008). The emotional and social intelligences of effective leadership: An emotional and social skill approach. Journal of Management Psychology, 23(2), 169-185.
• Savel, R. H., & Munro, C. L. (2016). Emotional intelligence: for the leader in us all. American Journal of Critical Care, 25(2), 104-106.
• Silvera, D. H., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). Th e Tromso Social Intelligence Scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology, 42, 313-31.
• Şenocak, M. (2015). Duygusal zeka ve liderlik tarzlarının çalışan verimliliği üzerine etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabili Dalı, İstanbul.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (6th Edition). Boston: Pearson.
• Turan, S. (2022). Liderlik ve Sportmenlik. İçinde M. Ilkım (Eds.), Spor Bilimlerinde Teori ve Araştırmalar (s. 19-41). Serüven Yayınevi: İzmir.
• Turhal, S. N., Tutkun, E., & Çelik, A. (2019). Spor yöneticisi adaylarının liderlik yönelimleri ve sosyal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 193-202.
• Türker, Y., & Tanrıöğen, A. (2021). Effect of school principals’ leadership style on teachers' social and emotional intelligence. Pamukkale University Journal of Education, 51, 123-151.
• Wessel, J., Larin, H., Benson, G., Brown, B., Ploeg, J., Williams, R., & Martin, L. (2008). Emotional social intelligence in health science students and its relation to leadership, caring and moral. The Internet Journal of Allied Health Science and Practise, 6(1), 1-9.
• Yalçıntaş, M. (2019). Fen bilimleri öğretiminde kuantum öğrenme modeli kullanmanın ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin akademik merak, kaygı, özyeterlik ve başarı düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yetim, A. (2002). Başarılı bir spor yöneticisinin özellikleri. Ankara G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 15-18.
• Yıldız, B. B., Çelikçeken, T. S., & Gülper, M. (2022). Okul yöneticilerinin duygusal ve sosyal zekâları ile liderlik stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 36(1), 233-251.
• Yiğitcanlar, T., Baum, S., & Horton, S. (2007). Attracting and retaining knowledge workers in knowledge cities. Journal of knowledge management, 11(5), 6-17.