ETİK İLKELER
Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi, yayın sürecinin tüm aşamalarında etik ilkelere bağlı kalmayı taahhüt etmektedir. Dergimizin yayın etiği ve açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics - COPE) tarafından belirlenen uluslararası standartlar çerçevesinde şekillendirilmiştir. Bu doğrultuda, yayımlanan tüm çalışmaların bilimsel ve akademik etik kurallarına uygunluğu gözetilmekte, yayın sürecinin tüm bileşenleri etik ilkelere bağlı kalmakla yükümlü tutulmaktadır.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir. Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan diğer etik ihlal türleri hakkında bilgi almak için tıklayınız.
ETİK KURUL İZNİ
Dergimiz, etik kurul izni gerektiren tüm bilim dallarındaki çalışmalarda, ilgili etik kurul kararı alınmış olmasını şart koşmaktadır. Bu kapsamda yazarlar, “Örneklem ve Yöntem/Gereç ve Yöntem” bölümünde Etik Kurul onay tarihi ve sayısını yazmalıdır. Olgu sunumlarında ise bilgilendirilmiş gönüllü onam formunun alındığına dair bilginin makalede yer alması gerekmektedir.
Ulakbim TR Dizin’in 2020 yılından itibaren uygulamaya koyduğu düzenlemeler doğrultusunda, etik kurul izni bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.
Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
• İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
NOT: İnsanlar ve hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, Helsinki Bildirgesi ve ARRIVE yönergelerine uygun şekilde yürütülmeli ve ilgili etik kuruldan onay alınmalıdır. Etik kurul onayı bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.
İntihal Denetimi
Dergimiz, gönderilen tüm makaleleri intihali engellemek için İntihal.net programıyla taramaktadır. Benzerlik oranın %20’den az olması beklenir. Bu oranı aşan çalışmalar ön inceleme aşamasında yazarlara iade edilecektir.
Dergimize gönderilen veya yayımlanan bir makalede intihal tespit edilmesi durumunda dergimiz COPE ilkeleri doğrultusunda (Plagiarism in a submitted manuscript - Plagiarism in a published article) hareket eder.
Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler
Editör ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editör ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörün alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ilkelerini dikkate alınır.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Dergimiz, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.
Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Dergimize gönderilen tüm kişisel veriler, yasal düzenlemelere ve etik kurallara uygun bir şekilde korunmaktadır.
Şikayetler
Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda spormetre@ankara.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir. Dergimiz, şikayetlerle ilgili COPE akış şemalarında belirtilen prosedürü takip eder.
Çıkar çatışmaları
Dergimiz; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
Yazar Değişikliği
Yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.
Yapay Zeka Kullanımı
Dergimize gönderilen çalışmalarda, literatür taraması veya dil kontrolü gibi makalenin özgünlüğünü etkilemeyecek süreçlerde yapay zeka kullanımı kabul edilebilir. Ancak, yapay zeka kullanımı etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmelidir ve uydurma veri, manipülasyon gibi etik dışı amaçlar için kesinlikle kullanılmamalıdır.
Yapay zeka kullanımı içeren çalışmalar için, makale gönderim aşamasında dergimize bu durumla ilgili bilgi verilmesi zorunludur. Yapay zeka kullanımına ilişkin tüm sorumluluk, yazarların kendisine aittir.
Paydaşların Sorumlulukları
Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu sorumludur ve Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'nde yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklar.
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
• Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alan yazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
•Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler, Dergiye iletilen şikayet ve bildirimleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü çift kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Yazarların Etik Sorumlulukları
• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb. uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
YAYIN POLİTİKASI
Genel İlkeler
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Spor Bilimleri alanını içeren ilgili derleme ve araştırmaları, bilim dünyasıyla buluşturmak üzere 2003 yılından beri yayın hayatına devam eden alanında saygın Ulusal ve Uluslararası nitelikte hakemli yayın (Bilimsel Dergi) organıdır.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Editöre mektup, derleme, araştırma ve orijinal araştırmaları yayınlamaktadır. Dergiye yayınlanması için başvurulan bilimsel makaleler ile teorik veya deneysel araştırmaların veya spor bilimleri alanındaki pratik uygulamaların yeni verileri içermesi beklenmektedir.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisinin amacı; Spor Bilimleri alanına ilişkin güncel gelişmeleri bütüncül ve kapsayıcı bir biçimde inceleyerek bu doğrultuda ortaya çıkan çalışmaları hedef kitle ile paylaşmaktır.
• Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2003 yılından bu yana yayın yaşamını sürdüren, yılda dört kez (Mart, Haziran, Eylül, Aralık) yayımlanan hakemli bir dergidir. Derginin dili İngilizce ve Türkçedir.
• Makaleler, daha önce yayınlanmamış veya başka bir yerde yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
• Dergimize gönderilen çalışmalar, çift taraflı kör hakemlik kapsamında en az iki bağımsız hakem tarafından değerlendirilmektedir.
• Yazarlar, makale yayımlanmak üzere kabul edildiğinde telif haklarını CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında Dergimize devretmeyi kabul ederler.
• Dergimizde açık erişim olarak yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) olarak lisanslıdır.
• Dergimizde yayınlanan makaleler LOCKSS ve DSpace’de dijital olarak arşivlenir. Dergimizde yayınlanan makalelere https://dergipark.org.tr/tr/pub/spormetre/archive sayfasından ücretsiz bir şekilde ulaşılabilir.
Özel Sayı Politikası
Yayın Kurulu tarafından alınacak karar ile yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıda yayınlanacak makaleler için yayın ve değerlendirme ilkeleri planlı sayılarda uygulandığı şekliyle uygulanır.
1- 100. Yıl Özel Sayısı
Dergimizin, “100. Yıl Özel Sayısı” 05.12.2023 tarihinde okuyucularımızın erişimine sunulmuştur. Bu sayı Prof. Dr. Velittin BALCI editörlüğünde yayınlanmıştır. Özel sayımıza ulaşmak için lütfen tıklayınız.
2- Spor Tarihi Özel Sayı
Dergimizin, “Spor Tarihi Özel Sayı” 19.05.2020 tarihinde okuyucularımızın erişimine sunulmuştur. Bu sayı Prof. Dr. Hakan SUNAY editörlüğünde yayınlanmıştır. Özel sayımıza ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Ücret Politikası
Dergimizde makale gönderimi, değerlendirme ve yayın süreçleri tamamen ücretsizdir. Gönderilen veya yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayın politikamız gereği, sponsorluk ve reklam kabul edilmemekte olup, dergimizin tüm giderleri Ankara Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır.