Rekreasyonel Aktivitelere Katılımın Ekolojik Tutum Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 13, 15.10.2022

Ali Bayrak Mehmet Demirel

https://doi.org/10.53025/sportive.1184740

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarını incelemek için katılımcıların; yaşı, cinsiyeti, sınıfı, refah düzeyi, boş zamanlarını nerelerde değerlendirdikleri, son bir yıl içinde doğada yapılan herhangi bir boş zaman etkinliğine katılıp katılmadıkları ve çevre ile ilgi herhangi bir gruba/topluluğa veya derneğe üye olup olmadıkları gibi değişkenlerin anlamları farklılıklar taşıyıp taşımadığını belirlemeye yönelik bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın evreni; Ankara ve Konya ilinde bulunan üniversite öğrencileridir. Araştırmanın örneklemini; Gazi Üniversitesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi’ inde öğrenim gören 912 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; araştırmacılar tarafından belirlenen ve toplam 7 sorudan oluşturulan kişisel bilgi formunun yanı sıra Dunlop, Van Liere, Mertig ve Jones (2000) tarafından geliştirilen, Türkçe geçerliği ve güvenirliği Demirel, Gürbüz ve Karaküçük (2009) tarafından yapılan “Yeni Ekolojik Paradigma” (NEP) kullanılmıştır. NEP, bireylerin doğa merkezli bir dünya görüşünü ne derece benimsediklerini belirlemeye yönelik bir ölçektir. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde katılımcıların kişisel bilgilerinin dağılımlarını belirlemek için yüzde ve frekans tanımlayıcı istatistik yöntemleri ve verilerin istatistiksel analizinde tanımlayıcı istatistiksel modellerin yanı sıra t-testi, Anova, anlamlı grupların tespiti için Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi yöntemleri kullanılmıştır (α = 0.05). Araştırmada elde edilen bulgulara göre yaş, cinsiyet, katılımcıların mekan tercihi ve herhangi bir çevre örgütüne üye olup olmadıkları değişkenlerine bakıldığında ekolojik tutumlarında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir. Aynı zamanda katılımcıların ekolojik tutumlarında sınıf, refah düzeyi, son bir yılda katıldıkları etkinlikler göz önünde bulundurulduğunda anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Rekreasyon, Rekreasyon ve Çevre Etkileşimi, Çevresel Tutum

Kaynakça

• Aksu, H. S., Güneş, S. G., ve Kaya, A. (2022). Covid-19 Küresel Salgını Sürecinde Rekreasyona Aktif Katılımın Yalnızlık Algısına Etkisi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 83-97.
• Aksu, H. S., Harmandar Demirel, D., Kaya, A., ve Demirel, M. (2021). E-Spor Faaliyetlerinin Rekreasyon ve Spor Açısından Değerlendirilmesi., A. Kaya ve S. Uslu (Editör), Akademik Serbest Zaman ve Rekreasyon Araştırmaları (ss. 23-40). Konya: NEÜ Yayınları.
• Altunoğlu, B.D. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevre Risk Algısı. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çınar, N., Akduran, F., Cemile, D., Altınkaynak, S. (2015). Hemşirelik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayı: 249.
• Demirel M. (2009). Rekreasyonel Etkinliklere Katılım ve Çevresel Duyarlılık. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirel, M., Aksu, H.S., ve Kaya, A. (2021). Rekreasyon ve Çevre. Güneş S.G., & Varol, F. (Ed.). Rekreasyon: Disiplinlerarası Yaklaşım ve Örnek Olaylar içinde (ss. 87-109). Ankara: Nobel Kitabevi.
• Demirel, M., Gürbüz, B. ve Karaküçük, S. (2009). Rekreasyonel Aktivitelere Katılımın Çevreye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi ve Yeni Ekolojik Paradigma Ölçeği’nin Geçerliği ve Güvenirliği. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2): 47-50.
• Dunlop, R., E., Van Liere, K., D., Mertig, A., G., Jones, R., E., (2000). Measuring Endorsement Of The New Ecological Paradigm: A Revised NEP Scale, Journal of Social Issues, 56(3): 425-442.
• Ek, H. S., Kılıç, N., Öğdüm, P. ve Düzgün G. (2009). Adnan Menderes Üniversitesi’nin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1): 132.
• Erol, G.H. (2005). Sınıf Öğretmenliği İkinci Sınıf Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Esen, T. (2011). Üstün Öğrencilerin Çevreye Yönelik Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi.Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, AdıyamanÜniversitesi, Adıyaman.
• Fransson, N., Garling, T. (1999). Environmental Concern:Conceptual Definitions, Measurement Methods And Research Findings, Journal Of Environmental Psychology, 19: 369-382.
• Genç, M., ve Genç, T. (2013). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 1(1): 16.
• Gök, E. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevresel Tutumları Üzerine Alan Araştırması, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Jondeau E., and Rockinger M. (2003). Conditional Volatility, Skewness, And Kurtosis: Existence, Persistence, and Comovements. Journal of Economic Dynamics & Control, 27: 1699 – 1737.
• Karaküçük, S., Akgül, B.M. (2016). Ekorekreasyon Rekreasyon ve Çevre, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karaküçük, S., Ardahan, F., Çetinkata, G., Akgül, B. M., ve Kalkan, A.K. (2017). Açık Alan Rekreasyonu, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kaya, A., Harmandar Demirel, D., ve Demirel, M. (2021). Ciddi Serbest Zaman ve Rekreasyon Uzmanlığı Arasındaki İlişkinin Kavramsal Açıdan İncelenmesi. Kaya, A., ve Uslu, S. (Ed.), Akademik Serbest Zaman ve Rekreasyon Araştırmaları içinde (ss. 4-22). Konya: NEÜ Yayınları.
• Kement, Ü. (2015). Doğaya Yönelik Gerçekleştirilen Rekreatif Etkinliklerde Tüketicilerin Çevre Dostu Rekreasyon Davranışlarının İncelenmesi: Kamping Örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara
• Önder, R. (2015). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1): 122-123.
• Sayan, B. (2013). Hemşirelik Öğrencilerinin Çevresel Risk Algısı ve Çevresel Tutumlarının Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Serdar, E., Demirel, M., Demirel, D. H., ve Kaya, A. (2022). The Relationship between Leisure Attitude and Smart Phone Addiction: Example of Sports Science Students. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 21(1), 180-186.
• Şahin, H.G., ve Doğru, S. (2018). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına İlişkin Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi. Elementary Education Online, 17 (3): 1412.
• Şama, E. (1997). Üniversite Gençliğinin Çevre ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Teyfur, E. (2016). Yeni Ekolojik Paradigma Ölçeğine Göre Koruma Alanlarında Yaşayan Lise Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Örneği (Datça Örneği). Turkish Journal Of Educationnal Studies, 3(2): 77.
• Timur, S., Yılmaz, Ş., ve Timur, B. (2013). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi Ve Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2): 199.
• Tuna, M. (2006). Türkiye’de Çevrecilik: Türkiye’de Çevreye İlişkin Toplumsal Eğilimler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş., ve Yılmaz, M. (2005). Çevre Bilimi Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.