İnternet Bağımlılığı ile Dijital Oyun Oynama İlişkisinin Analizi: Spor Yapan ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinde

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 132 - 158, 10.06.2024

Muhammet Talha Han , Elanur Siner

https://doi.org/10.53025/sportive.1449080

Öz

Araştırma internet bağımlılığı ile dijital oyun oynama arasındaki ilişkileri ve bu ilişkilerin demografik faktörler ile ilişkilerini incelemeyi amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda 220 kadın ve 185 erkek olmak üzere toplam 405 üniversite öğrencisi çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 22,48 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların 224’ü sportif aktivitelerde yer alırken 181’inin sportif aktivitelerde yer almadığı görülmektedir. Sportif aktivitelerde yer alan bireylerin haftalık sportif aktivite süreleri ortalaması 7 saattir. Bu bireylerin 88’i takım aktivitelerinde 136’sı ise bireysel aktivitelerde yer almaktadır. Araştırmada, “Kişisel Bilgi Formu”, “İnternet Bağımlılığı Ölçeği”, “Dijital Oyun Oynama Ölçeği” kullanıldı ve elde edilen sonuçlar p;,050 anlamlılık düzeyine göre değerlendirildi. Çalışmada veriler etik kurul onayı alındıktan sonra lisans öğrencilerine online anket uygulaması ile toplanmıştır. Çalışmanın güvenirliği, Cronbach's Alpha kriterleri doğrultusunda yüksek olarak değerlendirilmiştir. Bu durum, kullanılan ölçüm araçlarının tutarlı ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Ayrıca, internet bağımlılığı ve dijital oyun oynama ölçeklerinin normatif sınırlar içinde bulunması, veri setinin normal bir dağılım sergilediği görülmektedir. Veri setinin normal bir dağılım sergilediği göz önüne alınarak, bu veri seti için parametrik testler uygulanmıştır. Süreksiz değişkenler için "Bağımsız Örneklemler T-testi" ve sürekli değişkenler için "Pearson Korelasyon" analizleri gerçekleştirilmiş ve elde edilen sonuçlar, p değerleri 0,050 anlamlılık düzeyine göre değerlendirilmiştir. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etki büyüklükleri “Cohen’s d” ile değerlendirilmiştir. İnternet bağımlılığı ile dijital oyun oynama arasında pozitif bir ilişki olduğunu ve internet bağımlılığının artmasıyla dijital oyun oynama eğiliminin yükseldiğini göstermiştir. Spor aktivitesine katılımın, özellikle takım sporlarıyla uğraşan bireylerde dijital oyun ilgisinin daha yüksek olduğu ve sporun psikososyal sağlık üzerinde olumlu etkilerinin bulunduğu gözlemlenmiştir. Cinsiyetin internet bağımlılığı üzerinde belirgin bir etkisi olmamakla birlikte, dijital oyun oynama konusunda erkeklerin daha fazla eğilim gösterdiği belirlenmiştir. Kişisel bilgisayar sahipliğinin dijital oyun oynama eğilimlerini artırdığı, yaşın ise bu faktörlerle negatif bir ilişki içinde olduğu gözlemlenmiştir. Sportif aktiviteye katılım, sportif aktivite türleri, kişisel bilgisayar sahip olma ve ikamet türünün internet bağımlılığı ile dijital oyun oynama üzerindeki etkileri, Cohen’s d değerleriyle incelendiğinde etki boyutunun zayıf ve orta düzeyde olduğu görülmektedir. Cinsiyet ve kullanılan cihaz türünün, internet bağımlılığı ile dijital oyun oynama üzerindeki etkileri, Cohen’s d değerleriyle incelendiğinde etki boyutunun zayıf, orta ve yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, bu bulgular, internet bağımlılığının ve dijital oyun oynama eğiliminin çeşitli sosyodemografik faktörlere bağlı olarak değişebileceğini ortaya koymaktadır. Dijital oyun oynama ve internet bağımlılığı ile ilgili sağlıklı bir denge kurabilmek adına günlük aktiviteler arasında belirli bir "ekran zamanı sınırı" belirleyerek, bu süreyi aşmamaya özen göstermek önemlidir. Bu sınırı belirlerken, bireysel ihtiyaçlarınızı, günlük sorumluluklarınızı ve sosyal etkileşimleri göz önünde bulundurarak dengeli bir dijital yaşam sürdürmeye çalışılabilir. Çocuklar, gençler ve aileler için dijital okuryazarlık ve internet kullanımıyla ilgili eğitim programlarının geliştirilmesi önerilebilir. Bu programlar, sağlıklı dijital alışkanlıkların oluşturulmasına ve internet bağımlılığının önlenmesine yönelik olabilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Sportif Aktivite, Spor Psikolojisi, Bağımlılık, İnternet Bağımlılığı, Oyun, Dijital Oyun

Analysis of the Relationship between Internet Addiction and Digital Game Playing: A Study on University Students Engaged and Not Engaged in Sports

Öz

The research aimed to investigate the relationship between internet addiction and digital gaming, as well as the associations of these relationships with demographic factors. A total of 405 university students participated voluntarily in the study, comprising 220 females and 185 males, with an average age of 22.48 years. Among the participants, 224 were engaged in sporting activities, with an average weekly duration of 7 hours, while 181 did not participate in any sporting activities. Of those engaged in sporting activities, 88 participated in team sports, and 136 participated in individual sports. The study utilized the "Personal Information Form," "Internet Addiction Scale," and "Digital Gaming Scale," and the obtained results were evaluated at a significance level of p < 0.050. Data were collected through an online survey administered to undergraduate students after obtaining ethical approval from the institutional review board. The reliability of the study was assessed according to Cronbach's Alpha criteria, indicating high reliability of the measurement tools used. Furthermore, it was observed that internet addiction and digital gaming scales fell within normative limits, indicating a normal distribution of the dataset. Parametric tests were applied considering the normal distribution of the data. Independent samples t-tests were conducted for discrete variables, and Pearson correlation analyses were performed for continuous variables, with p-values evaluated at a significance level of 0.050. The effect sizes of independent variables on dependent variables were assessed using Cohen’s d. The results revealed a positive relationship between internet addiction and digital gaming, indicating an increase in digital gaming tendency with the escalation of internet addiction. It was also noted that participation in sports activities, particularly team sports, was associated with higher interest in digital gaming, suggesting the positive impact of sports on psychosocial health. Although gender did not significantly influence internet addiction, males demonstrated a higher inclination towards digital gaming. Ownership of personal computers was found to increase tendencies towards digital gaming, while age exhibited a negative relationship with these factors. The effects of participation in sports activities, types of sports activities, ownership of personal computers, and residence type on internet addiction and digital gaming were assessed using Cohen’s d values, indicating weak to moderate effect sizes. Gender and the type of device used demonstrated weak, moderate, and high-level effects on internet addiction and digital gaming. In conclusion, these findings underscore the variability of internet addiction and digital gaming tendencies based on various sociodemographic factors. To maintain a healthy balance between digital gaming and internet usage, it is essential to establish a specific "screen time limit" within daily activities and strive not to exceed this limit. When setting this limit, individual needs, daily responsibilities, and social interactions should be considered to maintain a balanced digital lifestyle. Moreover, it is recommended to develop educational programs on digital literacy and internet usage for children, adolescents, and families, aiming to foster healthy digital habits and prevent internet addiction.

Anahtar Kelimeler

Sports, Sport Activity, Sport Psychology, Addiction, Internet Addiction, Game, Digital Game

Kaynakça

• Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride güncel yaklaşımlar, 1(1), 55-67.
• Ayhan, B., & Köseliören, M. (2019). İnternet, Online Oyun ve Bağımlılık. Online Journal Of Technology Addiction And Cyberbullying, 6(1), 1-30.
• Balcı, Ş., & Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5-22.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme. çev. Yılmaz, A. (8.Baskı). Ayrıntı Yayınları İstanbul, 83.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi Yayınları
• Cihan, B. B., & Ilgar, EA. (2019). Dijital Spor Oyunlarının Sporcular Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Fenomenolojik Bir Çözümleme. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 171-189.
• Cohen J. (1998). The analysis of variance. In Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (second ed.). Lawrence Erlbaum Associates. 274-87.
• Çavuş, S., Ayhan, B. ve Tuncer, M. (2016). Bilgisayar oyunları ve bağımlılık: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 43, 265-289.
• Çavuş, S., Ayhan, B., & Tuncer, M. (2016). Bilgisayar Oyunları ve Bağımlılık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (43).
• Çetin, E. (2013). Tanımlar ve temel kavramlar. M. A. Ocak (Ed.), Eğitsel Dijital Oyunlar: Kuram, Tasarım ve Uygulama içinde (ss. 1-19). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dalbudak, E., Evren, C., Topçu, M., Aldemir, S., Coşkun, K.Ş., Bozkurt, M., Evren, B., & Canbal, M. (2013). Relationship of internet addiction with impulsivity and severity of psychopathology among turkish university students. Psychiatry Research, 210, 1086–1091.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in human behavior, 17(2), 187-195.
• Demir, G. T., & Bozkurt, T. M. (2019). Dijital oyun oynama tutumu ölçeği (DOOTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-18.
• Demirer, V., Cintaş, Y. & Sünbül, A. M. (2011). The relationship between primary school students' computer-internet usage and reading habits: Sample of Konya. Elementary Education Online, 10(3), 20-40.
• Derelioğlu, M., Çankaya, S., & Saki, Ü. (2021). Lise öğrencilerinin dijital oyun tutumlarının incelenmesi. Kayantaş, İ ve Ilkım, M. (Ed.). Spor Bilimlerinde Araştırma ve Değerlendirmeler- I (S. 258). Gece Kitaplığı.
• Durualp, E., & Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39),160-172.
• Ertekin, Y. H., Ertekin, H., Uludağ, A., & Tekin, M. (2016). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde internet bağımlılığı: Çanakkale örneklemi. Türk Aile Hek. Derg, 20(2), 72-76.
• Fernandez, O., Williams, A. J., Griffiths, M. D. & Kuss, D.J. (2019). Female gaming, gaming addiction, and the role of women within gaming culture: A narrative literature review. Front. Psychiatry, 10, 454,1-14
• Gentile, D. (2009). Pathological video game use among youth 8 to 18: a national study. Psychological Science, 594–602.
• George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simpleguide and reference. 11.0 update (4 th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Gökdaş İ., & Çavuş H. (2006). Eğitim Fakültesi’nde Öğrenim Gören Öğrencilerin İnternet’ten Yararlanma Nedenleri ve Kazanımları, Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 56–78.
• Göksel, A. G., & Caz, Ç. (2016). Anadolu lisesi öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-10.
• Göldağ, B. (2018). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılık düzeylerinin demografik özelliklerine göre incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1),1287-1315.
• Gülbetekin E., Güven E., & Tuncel O. (2021). Adolesanların dijital oyun bağımlılığı ile fiziksel aktivite tutum ve davranışlarını etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi. 22(2): 148-160.
• Gürsu, O. (2011). Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Güvendi, B, Tekkurşun Demir, G, & Keskin, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ve saldırganlık. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1194-1217.
• Hahn, A., Jerusalem, M. (2001). Internetsucht: Reliabilität und validität in der online-Forschung. Online: http://psilab.educat.huberlin.de/ssi/publikationen/internetsucht_onlineforschung_2001b.pdf
• Hazar, Z., Tekkurşun Demir, G., Namlı, S., & Türkeli, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 320-332.
• Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56-68.
• Karabulut, E. O., & Karaç Öcal Y. (2023). İl Spor Merkezlerindeki Öğrencilerin Dijital Oyun Bağımlılıklarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(4), 1335-1344.
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasu, F., Bayır, B., & H, Çam. (2017). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14).
• Kim, K., Ryu, E., Chon, M. Y., Yeun, E. J., Choi, S. Y., Seo, J. S., & Nam, B. W. (2006). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a questionnaire survey. International journal of nursing studies, 43(2), 185-192.
• Koçak, F. (2014). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları: bir ölçek geliştirme çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 59-69.
• McNicol, M. L., & Thorsteinsson, E. B. (2017). Internet addiction, psychological distress, and coping responses among adolescents and adults. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(5), 296-304.
• Mustafaoğlu, R, Zirek, E, Yasacı, Z, & Özdinçler A. R. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: TheTurkishJournal on Addictions, 5(2), 1-21.
• Namli, S., & Demir, G. T. (2020). The Relationship between Attitudes towards Digital Gaming and Sports. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 19(1), 40-52.
• Özkaya, H., & Erkekli, S. (2021). Bireylerin internet bağımlılıkları ile rekreasyonel aktivite tercihlerini belirlemeye yönelik bir çalışma Ankara ili örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(3), 346-354.
• Rideout V. J., Foehr U. G., & Roberts D. F. (2010). Generation M2: Media in the lives o 8- to 18- year olds. Kaiser Family Foundation.
• Sağlam, M., & Topsümer, F. (2019). “Üniversite Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Nedenlerine İlişkin Nitel Bir Çalışma”. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (AKİL),32,485-504.
• Sisson, S.B., Broyles, S.T., Baker, B.L., & Katzmarzyk, P.T. (2010). Screen time, physical activity, and over weight in US youth: National Survey of Children’s Health 2003. Journal of Adolescent Health, 47(3), 309–311.
• Şahin, C., Korkmaz, Ö .(2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 32, 101-115.
• Şen, A. T. (2015), Tıp fakültesi öğrencilerinde internet bağımlılığı yaygınlığı, internet bağımlılığının sosyodemografik özellikler, depresyon ve sosyal fobi ile ilişkisi, (Tez No. 480862) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kocaeli]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev: Baloğlu, M.), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Taylan, H. H., & Işık, M. (2015). Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı. Turkish Studies. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(6), 855-874.
• Tekkurşun Demir, G., & Cicioğlu, H., (2019). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ile dijital oyun oynama motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 23-34.
• Tekkurşun-Demir, G., & Mutlu-Bozkurt, T. (2019). Dijital Oyun Oynama Tutumu Ölçeği (DOOTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-18.
• Uzunoğlu, A. (2021). Dijital Oyun ve Bağımlılık. Yeni Medya, 2021(11), 116-131.
• van Rooij, A. J., Kuss, D. J., Griffiths, M. D., Shorter, G. W., Schoenmakers, T. M., & Van De Mheen, D. (2014). The (co-) occurrence of problematic video gaming, substance use, and psychosocial problems in adolescents. Journal of behavioral addictions, 3(3), 157-165.
• Wittek, C. T., Finserås, T. R., Pallesen, S., Mentzoni, R. A., Hanss, D., Griffiths, M. D., & Molde, H. (2016). Prevalence and predictors of video game addiction: A study based on a national representative sample of gamers. International journal of mental health and addiction, 14(5), 672-686.
• Yaygır, C. (2018). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı depresyon ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 529135). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Young, K. (1998). Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. Cyber Psychology & Behavior, 3, 237- 244.