Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 353 - 365, 05.10.2024
https://doi.org/10.53025/sportive.1464214

Öz

Tekerlekli sandalye basketbolu (WB), en popüler Paralimpik sporlardan biridir ve engelli bireyler tarafından uygulanan başlıca sporlardan biridir. Tekerlekli sandalye basketbol sporu özellikle tekerleği çevirme, ribaund alma, pas atma, baş üstü seviyede şut atma gibi manevralar ve yüksek yoğunluktaki aktivitelerle karakterize, kural ve sınıflandırmalar çerçevesinde oynanan bir spordur. Tekerlekli sandalye ile mobilize olan bireylerde üst ekstremite kas kuvveti oldukça önemlidir. Tekerlekli sandalye basketbol sporunda sporcuların üst ekstremite kas kuvveti, dayanıklılık, sürat ve el becerisi gibi parametreler; hem basket atma, pas atma, fırlatma ve tekerlekli sandalyenin itilmesi gibi spora özgü aktiviteleri yerine getirmede, hem de tekerlekli sandalyeyi kontrol etmede kritik önem arz eder. Tekerlekli sandalye oyuncularının fiziksel durum değerlendirmesinde, tekerlekli sandalye kullanımını ve itişini doğrudan etkilemesinden dolayı üst ekstremite kuvveti ve gücü önemlidir. Kas dengesi bir kas veya kas grubuyla bunu karşılayan, ters yönde hareket sağlayan kas veya kas grubuyla ilişkilidir. Sporcunun maksimal kuvvetini kullanabilmesi ve en uygun düzeyde performansa dönüştürebilmesi için belirli bir kas dengesine ihtiyaç vardır. Bugün pek çok spor branşında, kuvvet çalınmalarının daha fazla uygulanması suretiyle kuvvetin daha fazla geliştirilmesi istenmektedir. Kas kuvvetinin artışı, iyi planlanmış ve organize edilmiş antrenmanların içeriğine bağlıdır. Newton’ un ikinci aksiyonuna göre ivmelenme kuvvetin büyüklüğüyle pozitif ilişkiye sahiptir. Bu ilişki kuvvet antrenmanları ile sürat özelliğinin geliştirilebileceği konusuna ışık tutmaktadır. Bunun nedeni olarak, tekerlekli sandalye basketbolunda sporcuların hızlı bir şekilde hareket etmesine engel olan dış faktörlerden en önemlisi tekerlekli sandalyenin zemin ile arasındaki friksiyonudur. Güç ortaya çıkarma becerisi açısından tekerlekli sandalye basketbolu, koşan basketbolculardan (engelli olmayan) ayıran en belirgin özellik, sporcunun kendi ağırlığına ilave olarak tekerlekli sandalyenin ağırlığı ile yerçekimine ve zemindeki friksiyona karşı verdiği mücadeledir.

Kaynakça

  • Alpar, R. (2020). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Armstrong, N., Welsman, J., & Chia, M. (2001). Short term power output in relation to growth and maturation. British Journal of Sports Medicine, 35(2), 118-124.
  • Åstrand, P.-O. (2003). Textbook of work physiology: physiological bases of exercise. Human kinetics.
  • Baecchle, T., & Earle, R. (2000). Plyometric training. Potach, DH & Chu, DA (Der.). Essential of Strength Training and Conditioning, Canada: Human Kinetics.
  • Bloomfield, J., Polman, R., O'donoghue, P., & McNaughton, L. (2007). Effective speed and agility conditioning methodology for random intermittent dynamic type sports. The Journal of Strength & Conditioning Research, 21(4), 1093-1100.
  • Bosi, T. (2003). Anthropomethry in elderly. Turkish Journal of Geriatrics, 6, 147-151. Burton, M., Fuss, F. K., & Subic, A. (2010). Sports wheelchair technologies. Sports Technology, 3(3), 154-167.
  • Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. Kibele Yayınları, İstanbul.
  • Chaouachi, A., Brughelli, M., Chamari, K., Levin, G. T., Abdelkrim, N. B., Laurencelle, L., & Castagna, C. (2009). Lower limb maximal dynamic strength and agility determinants in elite basketball players. The Journal of Strength & Conditioning Research, 23(5), 1570-1577.
  • Cronin, J. B., & Hansen, K. T. (2005). Strength and power predictors of sports speed. The Journal of Strength & Conditioning Research, 19(2), 349-357.
  • De Groot, S., Inge JM, B., Sanne M, K., & Thomas WJ, J. (2012). Validity and reliability of tests determining performance-related components of wheelchair basketball. Journal of sports sciences, 30(9), 879-887.
  • De Ste Croix, M., Armstrong, N., Chia, M., Welsman, J., Parsons, G., & Sharpe, P. (2001). Changes in short-term power output in 10-to 12-year-olds. Journal of sports sciences, 19(2), 141-148.
  • Fulton, S., & Gough, C. (2010). Anthropometric and physical performance characteristics of elite male wheelchair basketball athletes. Journal of Strength and Conditioning Research, 24(1).
  • Gabbett, T. J., Sheppard, J. M., Pritchard-Peschek, K. R., Leveritt, M. D., & Aldred, M. J. (2008). Influence of closed skill and open skill warm-ups on the performance of speed, change of direction speed, vertical jump, and reactive agility in team sport athletes. The Journal of Strength & Conditioning Research, 22(5), 1413-1415.
  • Goosey, T. V. (2010). Wheelchair Sport, Champaign, IL: Human Kinetics.
  • Granados, C., Yanci, J., Badiola, A., Iturricastillo, A., Otero, M., Olasagasti, J., Bidaurrazaga-Letona, I., & Gil, S. M. (2015). Anthropometry and performance in wheelchair basketball. The Journal of Strength & Conditioning Research, 29(7), 1812-1820.
  • Hanavan, E. P. (1964). A mathematical model of the human body (Vol. 32). Aerospace Medical Research Laboratories, Aerospace Medical Division, Aerospace Medical Division, Air Force Systems Command.
  • Keçelioğlu, Ş., & Akçay, B. (2019). Multi-Directional approach to evaluation of hand-wrist in athletic performance: Review. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 2(2), 118-134.
  • Lafayette. (2004). JAMAR hydrolic hand dynamomete. jamar hydrolic hand dynamometer user instructions. Model J00105. USA.
  • Loturco, I., McGuigan, M. R., Reis, V. P., Santos, S., Yanci, J., Pereira, L. A., & Winckler, C. (2020). Relationship between power output and speed-related performance in Brazilian wheelchair basketball players. Adapted Physical Activity Quarterly, 37(4), 508-517.
  • Marangoz, İ. (2016). The effects of body composition and somatotypes on acceleration speed in male athletes. Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Physical Education and Sports (Doctoral dissertation, PhD Thesis. Kayseri).
  • Marangoz, İ. (2019). Fiziksel Performans Ölçümünde Sık Kullanılan Bazı Testler ve Hesaplama Programları. Gazi Kitabevi. Ankara.
  • Marangoz, İ. (2022). Determination of Relative Arm Strength. Turkish Journal of Health and Sport., 3(2), 30-34.
  • Marszałek, J., Kosmol, A., Morgulec-Adamowicz, N., Mróz, A., Gryko, K., Klavina, A., Skucas, K., Navia, J. A., & Molik, B. (2019). Laboratory and non-laboratory assessment of anaerobic performance of elite male wheelchair basketball athletes. Frontiers in psychology, 10, 514.
  • Mason, B. S., Porcellato, L., van der Woude, L. H., & Goosey-Tolfrey, V. L. (2010). A qualitative examination of wheelchair configuration for optimal mobility performance in wheelchair sports: a pilot study. Journal of Rehabilitation Medicine, 42(2), 141-149.
  • Massy-Westropp, N. M., Gill, T. K., Taylor, A. W., Bohannon, R. W., & Hill, C. L. (2011). Hand Grip Strength: age and gender stratified normative data in a population-based study. BMC research notes, 4(1), 1-5.
  • Mathiowetz, V. (2002). Comparison of Rolyan and Jamar dynamometers for measuring grip strength. Occupational therapy international, 9(3), 201-209.
  • Mero, A., & Peltola, E. (1989). Neural activation fatigued and non-fatigued conditions of short and long sprint running. Biol Sport, 6(1), 43-58.
  • Miller, D. I., & Morrison, W. E. (1975). Prediction of segmental parameters using the Hanavan human body model. Medicine and Science in sports, 7(3), 207-212.
  • Murphy, A. J., Lockie, R. G., & Coutts, A. J. (2003). Kinematic determinants of early acceleration in field sport athletes. Journal of sports science & medicine, 2(4), 144.
  • Narin, S., Demirbüken, İ., Özyürek, S., & Eraslan, U. (2009). Relationship of the grip and pinch strength of the dominant hand with anthropometric measurements of forearm. Journal of Dokuz Eylul University Faculty of Medicine, 23(2), 81-85.
  • Norton, K. I. (2018). Standards for anthropometry assessment. Kinanthropometry and exercise physiology, 4, 68-137.
  • Okur, M. (2011). The Effect of an 8-Week Speed Training Program on the Acceleration and Agility in Youth Basketball Players Selçuk University Institute of Health Sciences, Konya].
  • Özmen, T. (2011). Effect of strength training in wheelchair basketball players Abant İzzet Baysal Unıversıty Health Scıences Instıtute].
  • Paulson, T., & Goosey-Tolfrey, V. (2017). Current perspectives on profiling and enhancing wheelchair court sport performance. International journal of sports physiology and performance, 12(3), 275-286.
  • Pauole, K., Madole, K., Garhammer, J., Lacourse, M., & Rozenek, R. (2000). Reliability and validity of the T-test as a measure of agility, leg power, and leg speed in college-aged men and women. The Journal of Strength & Conditioning Research, 14(4), 443-450.
  • Shalfawi, S. A., Sabbah, A., Kailani, G., Tønnessen, E., & Enoksen, E. (2011). The relationship between running speed and measures of vertical jump in professional basketball players: a field-test approach. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(11), 3088-3092.
  • Sheppard, J., Young, W. B., Doyle, T., Sheppard, T., & Newton, R. U. (2006). An evaluation of a new test of reactive agility and its relationship to sprint speed and change of direction speed. Journal of science and medicine in sport, 9(4), 342-349.
  • Staron, R. S., Hagerman, F. C., Hikida, R. S., Murray, T. F., Hostler, D. P., Crill, M. T., Ragg, K. E., & Toma, K. (2000). Fiber type composition of the vastus lateralis muscle of young men and women. Journal of histochemistry & cytochemistry, 48(5), 623-629.
  • Tupling, S., Davis, G., Pierrynowski, M., & Shephard, R. (1986). Arm strength and impulse generation: Initiation of wheelchair movement by the physically disabled. Ergonomics, 29(2), 303-311.
  • Turbanski, S., & Schmidtbleicher, D. (2010). Effects of heavy resistance training on strength and power in upper extremities in wheelchair athletes. The Journal of Strength & Conditioning Research, 24(1), 8-16.
  • Van der Slikke, R., Mason, B., Berger, M., & Goosey-Tolfrey, V. (2017). Speed profiles in wheelchair court sports; comparison of two methods for measuring wheelchair mobility performance. Journal of Biomechanics, 65, 221-225.
  • Wang, Y. T., Chen, S., Limroongreungrat, W., & Change, L.-S. (2005). Contributions of selected fundamental factors to wheelchair basketball performance. Medicine & Science in Sports & Exercise, 37(1), 130-137.
  • WHO. (1995). Physical Status Physical Satatus. Report of WHO Expert Committee, The use and interpretation of anthropometry. WHO technical report series, 854(9).
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Spor Hekimliği
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İrfan Marangoz 0000-0002-7090-529X

Erken Görünüm Tarihi 29 Eylül 2024
Yayımlanma Tarihi 5 Ekim 2024
Gönderilme Tarihi 3 Nisan 2024
Kabul Tarihi 9 Eylül 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Marangoz, İ. (2024). Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri. Sportive, 7(2), 353-365. https://doi.org/10.53025/sportive.1464214
AMA Marangoz İ. Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri. SPORTIVE. Ekim 2024;7(2):353-365. doi:10.53025/sportive.1464214
Chicago Marangoz, İrfan. “Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri”. Sportive 7, sy. 2 (Ekim 2024): 353-65. https://doi.org/10.53025/sportive.1464214.
EndNote Marangoz İ (01 Ekim 2024) Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri. Sportive 7 2 353–365.
IEEE İ. Marangoz, “Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri”, SPORTIVE, c. 7, sy. 2, ss. 353–365, 2024, doi: 10.53025/sportive.1464214.
ISNAD Marangoz, İrfan. “Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri”. Sportive 7/2 (Ekim 2024), 353-365. https://doi.org/10.53025/sportive.1464214.
JAMA Marangoz İ. Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri. SPORTIVE. 2024;7:353–365.
MLA Marangoz, İrfan. “Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri”. Sportive, c. 7, sy. 2, 2024, ss. 353-65, doi:10.53025/sportive.1464214.
Vancouver Marangoz İ. Tekerlekli Sandalye Basketbol Sporcularının Relatif Kol Kuvvetlerinin İvmelenme Hızı Üzerine Etkileri. SPORTIVE. 2024;7(2):353-65.