Examing The Stress Coping Strategics of Basketball Coaches

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 54 - 74, 17.10.2023

Doğay Aksoy , Canan Sayın Temur

Öz

This descriptive research, which was carried out to determine basketball coaches' styles of coping with stress and to examine the factors affecting it, was carried out with 223 licensed trainers who are members of the Turkish Basketball Coaches Association (TÜBAD). Data were collected online using the Personal Information Form and the Styles of Coping with Stress Scale (SBTÖ) via a survey site called Google Forms. Mann-Whitney U and Kruskall Wallis H tests were used in the analysis of the data. It was determined that the majority of the participants were male, between the ages of 26-35, single, infrastructure trainer and A-grade trainer. It was found that the participants' overall effective coping methods sub-dimension scores were higher. It was found that there were statistically significant differences between the team level of the participants, the level of coaching, gender and age factors and some sub-dimension scores of SBTÖ (p<0.005). As a result, the participants had high effective coping styles; It can be stated that team level, coaching level, age and gender factors can affect coping styles.

Anahtar Kelimeler

Basketball, Coach, Stress Management

Basketbol Antrenörlerinin Stresle Başa Çıkma Tarzlarının İncelenmesi

Öz

Basketbol antrenörlerinin stresle başa çıkma tarzlarını belirlemek ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla gerçekleştirilen bu tanımlayıcı araştırma Türkiye Basketbol Antrenörleri Derneği (TÜBAD) üyesi 223 lisanslı antrenör ile gerçekleştirilmiştir. Kişisel bilgi Formu ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) ile Google Forms isimli bir anket sitesi aracılığıyla çevrimiçi olarak veri toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney U ve Kruskall Wallis H testleri kullanılmıştır. Katılımcıların çoğunluğunun erkek, 26-35 yaş aralığında, bekar, alt yapı çalıştırıcısı ve A derece antrenör kademesine sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların genel olarak etkili baş etme yöntemleri alt boyut puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların çalıştırdığı takım seviyesi, antrenörlük kademesi, cinsiyet ve yaş faktörleri ile SBTÖ bazı alt boyut puanları arasında istatiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur (p<0,005). Sonuç olarak katılımcıların etkili baş etme tarzlarının yüksek olduğu; baş etme tarzlarını takım seviyesi, antrenörlük kademesi, yaş ve cinsiyet faktörlerinin etkileyebildiği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Antrenör, Basketbol, Stres Yönetimi.

Kaynakça

• Akı, C. B. (2014). Ticari Spor İşletmelerinde ve Belediyeye Ait Spor Tesislerinde Çalışan Antrenörlerin Tükenmişlik Durumunun Karşılaştırılması (İstanbul’daki Fitness İşletmeleri ve Spor AŞ Örneği), (Doktora Tezi), Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkuş, İ. (2022). Sporcuların Spora Olan Bağlılıkları ile Sporcu Kimliklerinin İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Altıntaş, A. (2017). Basketbol antrenörlerinin psikolojik dayanıklılıklarının liderlik stillerini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 2(1), 110-119
• Aracı, H., & Aracı, Ş. (2014). Spor Bilimleri Öğretimi. Eylül Ofset, Ankara.
• Aydın, İ. (2016). Fitnes Katılımcılarının Rekreasyonel Etkinliklere Yönelik İlgilenim ve Mutluluk Düzeylerinin Belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Bayraktar, S. (2019) Antrenörlerin Sosyal İyi Oluş Düzeylerinin Psikolojik Kırılganlığa Olan Etkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Biber, E., Ersoy, A., Acet M, & Küçük, V. (2010). Türk Futbol Antrenörlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2): 134-143
• Bolçay, D. D. (2019). Avrupa Birliği'nin Spor Politikaları, (Yüksek Lisans Tezi), Çankaya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Brandao, E., Janeira, M., Cura, J., & Cura, P. (2003). Relationship between tecnical skills and game performance in youth basketball players. Revista Portuguessa De Ciencias De Desporto, 3(2), 121-171.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Certel, Z., Alkış, A., & Gürpınar, B. (2018). Antrenörlerin Mesleki Etik İlkelere Uyma Düzeylerinin Antrenör ve Sporcu Gözüyle Değerlendirilmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 223-231.
• Chroni, S., Diakaki, E., Perkos, S., Hassandra, M., & Schoen, C. (2013). What stresses coaches in competition and training? An exploratory Inquiry. International journal of coaching science, 7(1), 25-39.
• Crowther, N. B. (2007). Sport in Ancient Times. Londra, Westport. Praeger Series on the Ancient World Bella Vivante, Series Editor.
• Çelik, V. O., & Bulgu, N. (2010). Geç Osmanlı Döneminde Batılılaşma Ekseninde Beden Eğitimi ve Spor. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 137-147.
• Donuk, B., Şahin, S., & Yamaner, F. (2013). The Examination of Sport Managers and Coaches’ Stress Levels and Depressed Mood at Work in Turkey. Journal of Human Sciences, 10(1), 1116-1127.
• Durgun, D. (2007). Türkiye'de Sporun Gelişimi ve Değişen Kullanıcı Gereksinmelerini Karşılayıcı Yönde Modern Stadyum Yapılarının Temel Planlama Özellikleri, (Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Ekmekçi, A., Ekmekçi, R., & İrmiş, A. (2013). Küreselleşme ve spor endüstrisi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1), 91-117.
• Gökler, R. (2012). Modern Çağın Hastalığı; Stres ve Etkileri. Journal Of History Culture And Art Research, 1(3): 154-168.
• Grant, A. M., Curtayne, L., & Burton, G. (2009). Executive coaching enhances goal attainment, resilience and workplace well-being: A randomised controlled study. The journal of positive psychology, 4(5), 396-407.
• Kaplan, Y., & Akkaya, C. (2014). Spor Kültürü ve Türkiye'de Spor. International Journal Of Sport Culture And Science, 2(2): 114-119.
• Kara, O., & Pehlivan, M., Tiryaki, K., & Bayhan, M. A. (2017). Türkiye Basketbol Liglerinin Rekabet Yapısı ve Spor Endüstrisi İle İlişkisi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(6): 213-237.
• Klein C. How a Canadian Invented Basketball (2021), https://www.history.com/news/how-a-canadian-invented-basketball, Erişim: 20 Ekim 2021
• Koçak, F. (2014). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları: bir ölçek geliştirme çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 59-69.
• Konter, E. (2004). Antrenörlük ve takım psikolojisi. Palme Yayınları.
• Kurt, İ. (2017). İstanbul Amatör Kümede Görev Yapan Antrenörlerde Stres Belirtileri ve Kullandıkları Başa Çıkma Yöntemler, (Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• NatGeo. Here's the history of basketball—from peach baskets in Springfield to global phenomenon (2021). https://www.nationalgeographic.com/history/article/basketball-only-major-sport-invented-united-states-how-it-was-created, Erişim: 20 Ekim 2021.
• NBA. History of Basketball, (NBA hoops online), https://nbahoopsonline.com/Articles/2008-09/Mesoamericanball.html, Erişim: 21 Ekim 2022.
• NKFU, Türkiye’de Basketbolun Tarihi ve Gelişimi, https://www.nkfu.com/turkiyede-basketbolun-tarihi-ve-gelisimi/, Erişim: 24 Ekim 2021
• Olusoga, P., Butt, J., Maynard, I., & Hays, K. (2010). Stress and coping: A study of world class coaches. Journal of applied sport psychology, 22(3), 274-293.
• Ölmez, E. (2010). Görme Engelli Bireylerin Sosyalleşme Sürecine Sporun Etkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbey, M., & Ünal, H. (2020). Antrenör Davranışları İle Bilişsel Esneklik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Amatör Futbolcular Üzerine Bir Çalışma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25(1): 23-39.
• Öztürk, F., Koparan, Ş., & Mehmet, E. F. E. (2008). Boks antrenör adaylarının problem çözme becerisi ve atılganlık düzeylerinin tespiti. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 447-459.
• Öztürk, F., Koparan, Ş., & Efe, M., (2008). Boks Antrenör Adaylarının Problem Çözme Becerisi ve Atılganlık Düzeylerinin Tespiti. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2): 447-459.
• Reinboth, M., Duda, J. L., & Ntoumanis, N. (2004). Dimensions of coaching behavior, need satisfaction, and the psychological and physical welfare of young athletes. Motivation and emotion, 28, 297-313.
• Soydan, T. (2006). Türkiye’de Kamu Reformu Sürecinde Uygulanan Eğitim Politikalarının Çözümlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Springfield College. Where Basketball was Invented: The History of Basketball, https://springfield.edu/where-basketball-was-invented-the-birthplace-of-basketball, Erişim: 20 Ekim 2021.
• Şentürk, H. E. (2015). Sportif tutum ölçeği: geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenirliği. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 8-18.
• Şirin, Y. E., Olca, G., & Bahçivan, İ. (2021). Medya ve Antrenör-Sporcu Stres Kaynakları ile Sporcuların Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 307-321.
• Tanriverdi, H. (2012). Spor ahlaki ve şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies. Publication of Association Esprit, Société et Rencontre Strasbourg/FRANCE, 5(8), 1071-1093.
• TBF. (2020). Basketbol Oyun Kuralları. Türkiye Basketbol Federasyonu, Ankara.
• Terlemez, M. (2019). Antrenörlerin davranış özellikleri, ilke ve çalışma yöntemleri. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3), 19-28.
• Uğur, E. (2021). Futbol Antrenörlerinin Algılanan Stres Düzeylerinin Belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Yazarer, İ., Taşmektepligil, M. Y., Ağaoğlu, Y. S., & Ağaoğlu, S. A. (2004). Yaz Spor Okullarında Basketbol Çalışmalarına Katılan Grupların İki Aylık Gelişmelerinin Fiziksel Yönden Değerlendirilmesi, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(4): 163-170.
• Yazıcı, A. G. (2014). Toplumsal dinamizm ve spor. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 394-405.
• Yıldıran İ. Şinoforoğlu OT. (2020). Spor Tarihi. Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir, 2020.