ERKEK ESNAFLARIN KADIN İSTİHDAMINA BAKIŞ AÇILARININ TOPLUMSAL CİNSİYET ALGILARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 47 - 69, 30.06.2023

Merve İbrahimoğlu , Büşra Taslak , Gülsüm Çamur

Öz

Toplumsal cinsiyet kavramı; kadın ve erkek arasındaki eşitliğin sağlanmasında bir baskı unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplumun geleneksel bakış açısı doğrultusunda oluşan toplumsal cinsiyet algısı, kadınların yaşamında eğitim, sağlık vb. birçok alanda etkili olmaktadır. Geçmişten günümüze toplumsal cinsiyet algısının etkili olduğu alanlardan biri de kadın istihdamıdır. Araştırma, işveren konumundaki erkek esnafların toplumsal cinsiyet algıları bağlamında kadın istihdamına bakış açılarını ele almaktadır. Bu bağlamda araştırmada erkek esnafın toplumsal cinsiyet algısının öğrenilmesi, mevcut algının kadın istihdamını ne yönde etkilediğinin belirlenmesi, elde edilen veriler doğrultusunda varsa kadınlara yönelik toplumsal cinsiyet algısındaki olumsuzluklara ve kadınların iş yaşamına katılmasında engel olan durumlara yönelik öneriler oluşturulabilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda Samsun ili merkezinde işveren konumundaki 13 erkek esnafla, demografik özellikler ve açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşme gerçekleştirilerek veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda; katılımcıların genel söylemlerinde kadın istihdamına yönelik olumlu görüşleri olmakla birlikte derinlemesine ifadelerinde elde edilen; meslek seçim kriterleri, kadının çalışmasının yaşamına etkisi ile kadının sahip olduğu sorumlulukların iş yaşamına etkileri, işverenin personel seçim ve görev dağılım kriterleri, işveren kadın algıları ve kadınların yapabileceği işler şeklindeki temalar doğrultusunda bakış açılarının temelinde geleneksel toplumsal cinsiyet anlayışının var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, toplumsal cinsiyet, kadın istihdamı

The Evaluation of The Perspectives Of Tradesmen’s On Female Employment in The Context of Gender Perceptions

Öz

The concept of gender emerges as an element of pressure in ensuring equality between men and women. The perception of gender, which is formed in line with the traditional perspective of the society, is effective in many areas such as education, health, social life and so on in women’s lives. One of the areas in which the perception of gender is effective in the process from the past to the present is women’s employment. In this direction, the perspectives of male employers on women’s employment in the context of gender perceptions are discussed in the research. Within the scope of this research, it is aimed to learn the perception of gender for male tradesmen, to determine how the current perception affects women’s employment, and to make suggestions fort he negative efffects of gender perception for women, if any, and the situations that prevent women from participating inbusiness life, in line with the data collected. In this direction, data were obtained by conducting in-depth interviews with 13 male tradesmen, who are employers, through a semi-structured interview form consisting of demographic characteristics and 13 open-ended questions. The data obtained were analyzed using descriptive and content analysis methods. As a result of the study, although the participants have mostly, positive opinions about women’s employment in their general discourse, the profession selection criteria obtained in their in-depth expressions, the effects of women’s work on their lives, the effects of women’s responsibilities on business life, the employer’s personel selection and task distribution criteria, the employer’s perception of women and the work women can do. It has been determined that there is a traditional understanding of gender in the basis of opposing perspectives.

Anahtar Kelimeler

Women, gender, women employment

Kaynakça

• Aksoy, A. (2016). Geleneksel Devletten Modern Devlete: Sanayii Devrimi ve Kamu Yönetimi Düşüncesinde Değişim. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(3), 31-37. DOI: 10.25272/j.2149-8539.2016.2.3.04
• Alcock, P., May, M., Rowlingson, K. (2011). Sosyal politika kuramlar ve uygulamalar. B. özçelik (Ed.). (Ş. gökbayrak, Çeviri Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Birinci, G. (2017). İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin Kısa Tarihi I: Milletler Cemiyeti'nden Birleşmiş Milletler'e. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7(2), 50-81. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/nevsosbilen/issue/33522/339814
• Bulut, Ş. (2017). Sektörler arası kadın istihdamı ve cinsiyet ayrımcılığı üzerine bir araştırma: Kilis ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
• Can, T. (2010). Türkiye'de kadınların işgücüne katılımı ve kadın istihdamı konusunda yaşanan sorunlar: Kahramanmaraş'ta tekstil sektöründe bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Çakmak, R. (2001). Kadın işgücü ve yönetim kadrolarında kadın istihdamı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, H. Y. (2019). Türkiye'de kadın istihdamı ve toplumsal cinsiyet baskısı: Kırklareli örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Kırklareli.
• Duyan, V., Bayır, Ö. Ö. (2016). Sosyal hizmete giriş öğrenciler ve uygulayıcılar için bir rehber. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Ertürk, E. (2019). Bolu ilinde kadın istihdamının önündeki engeller. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Bolu.
• Gerşil, G. S. (2004). Küreselleşme ve Çok Uluslu İşletmelerin Çalışma İlişkilerine Etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 147-157
• Gözener, E. (2012). Ülkemizde Kadın işgücü istihdamının dünya ve avrupa ülkeleriyle karşılaştırılması: istihdam edilmiş kadın işgücüne ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü, İstanbul.
• Kocacık, F., Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye'de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-219.
• Nomaguchi, K. M. (2012). Marital Status, Gender, and Home-to-Job Conflict Among Employed Parents. NIH Public Access, 271-294.
• Özer, M., Biçerli, K. (2003). Türkiye'de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 55-85.
• Sağlık, B., Çelik, H. Y. (2018). Küreselleşen Çalışma Hayatında Kadının Rolü. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 95-120. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/fuuiibfdergi/issue/41388/500257
• Samsum, N. (2017). Çalışmanın Değişen Anlamı ve Güncel Durumuna İlişkin Tartışmalar. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(3), 160-210. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/auad/issue/34245/378475
• Sümertaş, H. (2012). Türkiye futbol federasyonu'nda çalışan personelin kadının çalışmasına yönelik tutumlarının ve toplumsal cinsiyet rol eğilimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Toplumsal cinsiyet istatistikleri 2021. https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/toplumsal_cinsiyet_istatistikleri_2021.pdf adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12. bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, C. (2019). Toplumsal cinsiyet algısının kadınların çalışma yaşamı üzerindeki etkileri; Artvin örneği. Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, Sivas.
• Yılmaz, S. (2019). Hacettepe üniversitesi'nde çalışan idari personelin toplumsal cinsiyet konusunda algı ve görüşlerinin çalışma yaşamında karşılaştığı sorunlarla ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yorgun, S. (2010). Sömürü, Koruma ve Pozitif Ayrımcılıktan Çalışma Hayatının Egemen Gücü Olmaya Doğru Kadınlar: 21. Yüzyıl ve Pembeleşen Çalışma Hayatı. Sosyoekonomi, 11(11), 167-190. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosyoekonomi/issue/21071/226868