Ebeveyn Stilleri ile Ebeveynin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Karşı Tutumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 1 - 20

Emine Öztürk Pak

https://doi.org/10.52272/srad.1700519

Öz

Çalışmanın amacı, ortaokul 1., 2., 3. ve 4. sınıf düzeyindeki çocukların anne ve babalarının ebeveynlik stilleri ile çocuklarının ders dışı sportif etkinliklere katılımına yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Nicel yöntemle tasarlanan araştırma, ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili ve ilçelerindeki ortaokullarda öğrenim gören çocukların ebeveyni olan 648 kişi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği, Ebeveyn Tutum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler SPSS 27 paket programı ile analiz edilmiştir. Değişkenlerin normal dağılımına göre parametrik testler uygulanmış, güvenilirlik için iç tutarlılık katsayısı Cronbach’s Alpha test istatistiğinden yararlanılmıştır. Gruplar arasındaki farklılıklarda t-testi ve Anova testi kullanılmıştır. Sürekli değişkenler arasında ilişki bakılırken Pearson korelasyon testleri ve grupların çoklu karşılaştırmalarında varyans homojenliğine göre Tukey testi uygulanmıştır. Bulgulara göre, cinsiyet, yaş, çocuk sayısı ve öğrencinin sınıf düzeyi değişkenlerinde istatistiki olarak fark olmadığı; eğitim, çocuk sayısı, gelir düzeyi ve ebeveyn spor geçmişi değişkenlerine göre ise ebeveyn tutumlarının anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ders dışı sportif etkinlik , ebeveyn stilleri , tutum

Etik Beyan

Araştırma süresince kullanılan ölçme araçları “Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği” (Yılmaz ve Güven 2015) için ve “Ebeveyn Tutum Ölçeği” (Karabulut Demir & Şendil, 2008) için ölçekleri geliştiren araştırmacılardan izin alınmıştır. Araştırmanın yapılacağı ilçelerin okullarındaki araştırmaya katılacak olan veli gruplarına ulaşmak amacıyla T.C. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden 17.02.2025 tarihli ve MEB.TT.2025.019379 numaralı başvuru ile izin alınmıştır. Ayrıca T.C. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Rektörlüğü Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun 24.10.2024 tarihli, 2024/550 Sayılı Etik Kurul kararıyla araştırmanın etik uygunluk onayı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Bu araştırmada herhangi bir kurumsal ve finansal destek alınmamıştır.

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde verdikleri destek için, anketlerin ebeveynlere ulaştırılmasında ve uygulanmasında katkı sağlayan okul yöneticilerine ve rehber öğretmenlerine teşekkür ederim. Ayrıca araştırmaya katılan ve zamanlarını ayırarak samimiyetle formları dolduran tüm ebeveynlere de gönülden teşekkür ediyorum.

Investigation of the Relationship Between Parental Styles and Parental Attitudes Towards Extracurricular Sportive Activities

Öz

The aim of the study is to examine the relationship between the parenting styles of the parents of children in the 1st, 2nd, 3rd and 4th grades of secondary school and their attitudes towards their children's participation in extracurricular sportive activities. The research, which was designed with quantitative method, was carried out using the correlational survey model. The population of the study consisted of 648 parents of children studying in secondary schools in Istanbul province and its districts. the Parental Attitude Scale Toward Extracurricular Sports Activities, the Parental Attitude Scale, and a Personal Information Form were used as data collection instruments. The data obtained in this study were analysed with SPSS 27 package programme. Parametric tests were applied according to the normal distribution of the variables, and the internal consistency coefficient Cronbach's Alpha test statistic was used for reliability. T-test and Anova test were used for the differences between the groups. Pearson correlation tests were used for the relationship between continuous variables and Tukey's test was used for multiple comparisons of groups according to variance homogeneity. According to the findings, there were no statistically significant differences in terms of gender, age, number of children, and student grade level. However, parents’ attitudes differed significantly in terms of education, number of children, income level, and parents’ sports history.

Anahtar Kelimeler

Extracurricular sportive activity , parent styles , attitude

Kaynakça

• Aniśko, B., Bernatowicz, K., Wójcik, M. (2025). Effects of body mass index and extracurricular sports activities on physical fitness in school-aged children. Front Public Health, 13, 1-12.
• Aydoğdu, F., & Dilekmen, M. (2016). Ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• Ayyıldız, E., Yüksel, Ü., Canlı, U., Taşkın, C., & Sunay, H. (2021). Ebeveynlerin ders dışı sportif etkinlere yönelik tutumlarının incelenmesi: Tekirdağ ili örneği. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 51-64.
• Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887-907.
• Baumrind, D. (1991). The ınfluence of parenting style on adolescent competence and substance use. Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95.
• Bayramova, S., & Aksan, G. (2022). Flört şiddeti ve ebeveynlik stilleri arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri. Toplum Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 3(2), 169-199.
• Bekman, M. (2022). Halkla ilişkiler uygulamalarında nicel araştırma yöntemi: İlişkisel tarama modeli. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(16), 238-258.
• Buyrukoğlu, E., Tanır, H., Özdemir, M., & Karagöz, S. (2024). Futbol, voleybol ve basketbol branşlarında aktif olarak yer alan amatör sporcuların algılanan başarı motivasyonu ile ebeveyn tutumlarının incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 13(2), 172-83.
• Checa, P., & Abundis-Gutierrez, A. (2018). Parenting styles, academic achievement and the influence of culture. Psychology and Psychotherapy Research Study, 1(4).
• Çoban, Y., & Kısa, C. (2020). Ergen lise öğrencilerinin sosyal kaygıları ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Biruni Sağlık ve Eğitim Bilimleri Dergisi (6), 16-33.
• Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487–496.
• Dong, M., Niu, M., Jiang, Z., Choi, Y., & Li, N. (2025). A study on the impact of sports participation support on the level of sports participation of urban junior high school girls in China. Frontiers in Physiology, 15, 1-11.
• Durmuşoğlu, M., İlhan-İyi, T., & Yıldız-Taşdemir, C. (2024). The relationship between parental attitudes and parent-child relationship. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (61), 2214-2231.
• Ebrahimi, L., Amiri, M., Mohamadlou, M., & Rezapur, R. (2017). Attachment styles, parenting styles, and depression. International Journal of Mental Health and Addiction, 15(5), 1064–1068.
• Ercan, H. (2019). Ergenlerde yaşam doyumunun demografik değişkenler, ebeveyn tutumları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 501-516.
• Esen-Çoban, A., Bilgen, Z., İdrisoğlu, Ö., Sönmez, İ., Türe-Köse, H.B., & Ünlü-Bozkurt, H. (2021). Karşılaşılan duygusal ve davranışsal problemlerin ebeveyn tutumu ile ilişkisinin incelenmesi: İçerik analizi. International Journal of Society Researches, 18 (Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4302-4335.
• Genç, S. Z., & Uslu, E. M. (2022). Öğrencilerin sosyal beceri düzeyleri ile ailelerin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (Özel Sayı), 111-135.
• Haslam, D., Poniman, C., Filus, A., Sumargi, A., & Boediman, L. (2020). Parenting style, child emotion regulation and behavioral problems: The moderating role of cultural values in Australia and Indonesia. Marriage-Family, 56(4), 320-342.
• Jeanfreau, M. M., Holden, C. L., & Esplin, J. A. (2020). How far is too far? Parenting behaviors in youth sports. The American Journal of Family Therapy, 48(4), 1-14.
• Joaquín, R. M., Daniel, M. P., Vicenç, H. G., Carmen, J. D., & Rodríguez, J. L. (2013). Parental attitudes towards extracurricular physical and sports activity in school-age children. Journal of Human Sport and Exercise, 8(3), 861-876.
• Johnson, R., Welk, G. J., Saint-Maurice, P. F., & Ihmels, M. (2012). Parenting styles and home obesogenic environments. International Journal of Environmental Research and Public Health, 9(4), 1411–1426.
• Karabulut-Demir, E., & Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25.
• Kimiecik, J. C., & Horn, T. S. (2012). Examining the relationship between family context and children’s physicalactivity beliefs: The role of parenting style. Psychology of Sport and Exercise, 13(1), 10-18.
• Kovács, K., Oláh, Á. J., & Pusztai, G. (2024). The role of parental involvement in academic and sports achievement. Heliyon. 10(2), 1-12.
• Lim, H. B. T., & Ong, N. C. H. (2024). The relationship between perceived parenting styles and youth athletes’ sporting achievement in Singapore. Youth, 4(1), 288-303.
• Liu, P., Fan, C., Li, F., Yang, Z., Yang, B., Yin, L. (2024). Influence of physical activity home environment on fundamental movement skills development in Chinese preschoolers: Mediating role of moderate-to-vigorous physical activity. Frontiers in Pediatrics, 12, 1-11.
• Öncü, E., & Güven, Ö. (2011). Ana-babaların çocuklarının beden eğitimi dersine katılımına yönelik tutumları. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 28-37.
• Örel, M.Z., & Tezcan-Kardaş, N. (2022). Çocuklarını spora gönderen ebeveynlerin ders dışı sportif etkinliklere karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Kocaeli ili örneği. Journal of Exercise and Sport Sciences Research, 2(2), 82-95.
• Özdemir, U., Baykara-Acar, Y., Acar, H., & Duyan, V. (2010). Social skill levels of students of social work: Do outside activities make a difference? Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(1), 45-57.
• Özkan, U. B. (2020). PISA-2015 verilerine göre öğrencilerin ders dışı etkinliklere katılımlarının akademik başarılarına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 254-269.
• Pinquart, M., & Rubina, K. (2018). Do the associations of parenting styles with behavior problems and academic achievement vary by culture? Results from a meta-analysis. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology 24(1), 75-100.
• Sak, V., Şahin-Sak, İ. T., Atlı, S., & Şahin-Yonca, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: Anne baba tutumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 972-991.
• Sanders, M. R., Dittman, C. K., Mallett, C. J., & Rynne, S. (2024). Lessons from the field. Toward evidence‐based parenting support to promote positive parenting in children's sport. Family Relations: An Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 73(3), 2032–2041.
• Sarı, B., & Çiftçi, S. (2023). Velilerin sahip oldukları ebeveyn tutumlarının öğretmen, öğrenci ve sınıfa yansımalarının incelemesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 1400-1420.
• Spera, C. (2005). A review of the relationship among parenting practices, parenting styles, and adolescent school achievement. Educational Psychology Review, 17(2), 125–146.
• Sun, J., Sun, Z., Kong, J., Tian, X., Wang, L., Wang, Q., & Xu, J. (2024). Regular meta-analysis of the impact of sports activities intervention on some items of the national student physical health standards for adolescents. Frontiers in Physiology, 15, 1-15.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
• Tsela, D., Drosou-Tsela, R., & González-López, I. (2023). Relations between parenting style and parenting practices and children’s school achievement. Social Sciences, 12(1), 5.
• Turgut, Ö., & Koca, S. (2019). Ebeveynlerin anne-babalık stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 2(2), 60-71.
• Vakrilova-Becheva, M. S., Kirkova-Bogdanova, A. G., Kazalakova, K. M., & Ivanova, S. A. (2023) The benefits of sports for the physical and mental health of adolescents. Pharmacia, 70(3), 751–756.
• Vega-Díaz, M., González-García, H., de Labra, C. (2023). Influence of parental involvement and parenting styles in children's active lifestyle: A systematic review. PeerJ, 1-22.
• Wang, Q-Y., Lim, T., & Bae, J. (2021). The structural relationship among perceived positive and negative parenting attitude, life skills, and transfer of Chinese student-athletes. Research Square, 18, 287-297.
• World Health Organization (2025). Getting children moving using active video games: A report of the GenMove programme. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/380753/9789240107267-eng.pdf?sequence=1.
• Wright, E., Chase, M. A., Horn, T. S., & Vealey, R. S. (2019). United States parents’ perfectionism, parenting styles and perceptions of specialization in youth sport. Psychology of Sport and Exercise, 45(6), 1-10.