SYEDRA BÜYÜK HAMAM’DA BULUNAN AFRİKA KIRMIZI ASTARLI SERAMİKLERİ

Yıl 2024, Sayı: 6, 131 - 159, 30.12.2024

Ilgın Tuğcu

https://doi.org/10.55061/srmka.1563550

Öz

Antalya ili Alanya ilçesinin yaklaşık 20 km güneydoğusunda yer alan Syedra Antik Kenti, Asar Tepe olarak bilinen Seki köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yerleşim özellikleri ve kültürel yapısı göz önünde bulundurulduğunda Syedra tipik bir Dağlık Kilikia kent özellikleri göstermektedir. Dağlık Kilikia Bölgesi Akdeniz ile yakın ilişki içerisinde olup, Anadolu ve Suriye arasında kalan kıyı bağlantısıyla önemli bir stratejik konuma sahiptir. Dağlık Kilikia Bölgesi’nin önemli liman kentlerinden biri olan Syedra başta Kıbrıs olmak üzere, Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz ile yoğun ilişki içerisindedir. 2019-2023 yılları arasında Syedra Büyük Hamam Yapısındaki kazı çalışmaları sırasında çok sayıda farklı formlara sahip seramikler ele geçmiştir. Geç Roma Seramikleri içerisinde en geniş form çeşitliliğine sahip Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri, Syedra Büyük Hamam Yapısından ele geçen seramik gruplarındandır. Bu çalışmada söz konusu alandan ele geçen Afrika Kırmızı Astarlı Seramiklerinin ana gruplarından olan Hayes Form 6C, 12, 32, 61A, 64, 67, 76, 84, 87A, 91B, 91C, 93A, 105 ve 108 değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Syedra, Dağlık Kilikia, Geç Roma, Kırmızı Astarlı Seramikler, Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri

Etik Beyan

Çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyduğumu beyan ederim.

AFRICAN RED SLIP WARES FROM THE SYEDRA GREAT BATHS

Öz

The ancient city of Syedra, located approximately 20 km south east of Alanya district of Antalya province, is located within the borders of Seki village known as Asar Tepe. Considering its settlement characteristics and cultural structure, Syedra shows the characteristics of a typical Rough Cilicia city. The Rough Cilicia Region is in close contact with the Mediterranean Sea and has an important strategic position with its coastal connection between Anatolia and Syria. Syedra, one of the important port cities of the Rough Cilicia Region, is in close contact with North Africa and the Eastern Mediterranean, especially with Cyprus. During the excavations at the Syedra Great Bath Structure between 2019-2023, a large number of ceramics with different forms were recovered. African Red Slipped Wares, which have the widest variety of forms among the Late Roman Ceramics, are among the ceramic groups recovered from the Syedra Great Bath Structure. In this study, Hayes Forms 6C, 12, 32, 61A, 64, 67, 76, 84, 87A, 91B, 91C, 93A, 105 and 108, which are among the main groups of African Red Slip Wares recovered from the site, were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Syedra, Rough Cilicia, Late Roman, Red Slip Wares, African Red Slip Wares

Kaynakça

• Adak-Adıbelli, I. (2006). Tarsus Geç Roma Seramiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Anderson-Stojanović, V. R. (1992). Stobi. The Hellenistic and Roman Pottery. Princeton University Press, New Jersey.
• Aydın, S. (2019). Olba Geç Roma Dönemi Seramik Buluntuları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bean, G. E., & Mitford T. B. (1962). Sites Old and New in Rough Cilicia. Anatolian Studies 12, 185-217.
• Bien, S. (2005). Des Niveaux VIIe Siéche Sous Le Music- Hall De L’ Alcazar À Marseille, LRCW 1, Bar- IS 1340, 285-298.
• Bonifay, M. (2004). Etudes sur la Ceramique Romaine Tardive d’Afrique. BAR-IS 1301, Oxford.
• Can, B. (2017). “Syedra ve Teritoryumu”. (Ed.), I. A. Adıbelli & G. İ. Bertram & K. Matsumura & E. Baştürk & C. Koyuncu & H. A. Kızılarslanoğlu & T. Y. Yedidağ & A. T. Uzunel. Barış Salman Anı Kitabı. Ege Yayınları, 37-52.
• Carandini, A. (1981). “Ceramica Cipriota”. Atlante dell Forme Ceramiche I. Ceramic Fine Romana nel Bacino Mediterraneo, Enciclopedia Dell’Arte Antica.
• Carandini, A., Tortorella, S. (1981). “Ceramica Africana”. Atlante dell forme ceramiche I. Ceramic fine romana nel bacino mediterraneo (medio e tardo impero), Istituto della Enciclopedia Italiana, Roma: 48-116.
• Crowfoot J. W., Crowfoot, G. M., Kenyon, K. M. (1957). The Objects From Samaria. Palestine Exploration Fund, London.
• de Souza P. (2002). Piracy in the Graeco-Roman World. Cambridge.
• Doksanaltı, E. M. (2010). “The Coarse Ware From A ‘Late Roman House’ in Knidos”. in: S. Menchelli, S. Santoro, M. Pasquinucci, G. Guiducci (Ed.), LRCW 3: Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean, BAR-IS. 2185 (II), England: 769-780.
• Ergürer, H. E. (2012). Parion Roma Dönemi Seramikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Ergürer H. E., Arlı Y., Yıldızlı M., Büyüme U., Ergürer H., (2022). “Syedra 2020 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”. (Ed.), A. Özme, 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt. Ankara, 289-310.
• Ergürer H. E., Arlı Y., Yıldızlı M., Büyüme U., Ergürer H., Yüksel S. & Özkan G., (2023). “Syedra 2021 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”. (Ed.), A. Özme, 42. Kazı sonuçları Toplantısı, 3. Cilt. Denizli, 23-27 Mayıs 2022. Ankara, 25-48.
• Ergürer H. E. (2023). “Syedra”. Aktüel Arkeoloji 90, 24-59.
• Erol, D. (2011). Smyrna Devlet Agorasında Ele Geçen Terra Sigillata ve Geç Roma Seramiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• French D. H. (2014). Roman Roads and Milestones of Asia Minor Vol. 3: Milestones, Fasc. British Institute at Ankara Electronic Monograph 6, Lycia et Pamphylia. Ankara.
• Gassner, V. (1997). Das Südtor Tetragonos-Agora: Keramik und Kleifunde. Foschungen in Ephesos XIII 1/1, Wien.
• Grandi, E. (2007). “Late Antique and Early Medieval Fine Pottery from Lagoon of Venice”. in: (Ed.), B. Böhlendorf- Arslan, A. O. Uysal, J. Witte-Orr. Çanak: Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts, BYZAS 7, İstanbul: 1-24.
• Hayes J. W. (1972). Late Roman Pottery. London.
• Hayes, J. W. (1980). A Supplement to Late Roman Pottery. London.
• Hayes, J. W. (1997). Handbook of Mediterranean Roman Pottery, London.
• Hayes, J. W. (2008). Roman Pottery: Fine-Ware Imports. The Athenian Agora XXXII. Princeton.
• Hierocles B. (1893). Synecdemvs, Accedvnt Fragmenta Apvd Constantinvm Porphyrogennetvm Servata et Nomina Vrbivm Mvtata; Recensvit Avgvstvs Bvrckhardt. Lipsiae.
• Hill G. F. (1900). Catalogue of the Greek Coins of Lycaonia, Isaura, and Cilicia. London.
• Huber G. (1993)., “Syedra”. Anzeiger der Philosophisch-Historische Klasse 129. Verlag Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien.
• Karamut İ. (1996). “1994 Yılı Syedra Antik Kenti Çevre Düzenleme Çalışmaları”. VI. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara, 77-89.
• Lamboglia, N. (1958). “Nuove osservazioni sulla ‘terra sigillata chiara’ (Tip A e B)”. Rivista di studi liguri 24: 257-330.
• Lamboglia, N. (1963). Nuove osservazioni sulla ‘terra sigillata chiara’ (II). Rivista di studi liguri 29: 145-212.
• Lucanus M. A. (1928). Pharsalia-The Civil War. (Çev. J. D. Duff). London.
• Mackensen, M. (1993). Die Spaetantiken Sigillata und Lampentöpfereien von El Mahrine (Nord Tunusien). Studien Zur Nordafricanischen Feinkeramik des 4. Bis 7. Jahrhunderts. Münchner Beitrage Zur Vor und Frühgeschischte, Band 50, München.
• Mackensen, M., & Schneider, G. (2002). Production centres of African red slip ware (3rd-7th c.) in northern and central Tunisia: archaeological provenance and reference groups based on chemical analysis. Journal of Roman Archaeology 15: 121-158.
• Merkelbach R., & Stauber J. (1996). Die Orakel des Apollon von Klaros. Epigraphica Anatolica XXVII, 1-54.
• Mitford T. B. (1980). Roman Rough Cilicia. Aufstieg und niedergang der Römischen Welt II, 1230-1261.
• Neuru, L. (1980). Late Roman Pottery: A Fifth Century Deposit from Carthage, AntAfr 16, 195- 211.
• Öz, C. (2020). Myra ve Andriake Geç Roma Dönemi Seramikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Pickersgill, C., & Roberts, P. (2003). “New Light on Roman Sparta: Roman Pottery from the Sparta Theatre and Stoa”, BSA 98, 549- 597.
• Poblome, J. (1999). Sagalassos red slip ware. Typology and chronology. Studies in Eastern Mediterranean Archaeology 2, Turnhout.
• Preite, A. D. (1997). “Sigillata Africana”. in: (Ed.), A. Di Vita, A. Martin, Gortina II: Pretorio il materiale degli scavi Colini, 1970-1977. Monografie della Scuola archeologica di Atene e delle missioni italiane in Oriente VII, Bottega D’erasmo: 132-154.
• Pröttel, P. M. (1996). Mediterrane Feinkeramikimporte des 2. bis 7. Jahrhunderts n. Chr. İm oberen Adriaraum und in Slowenien. Kölner Studien zur Archaologie der römischen Provinzen 2, Leidorf.
• Ptolemaius, C. 1932, Geographia. (Çev. E. L. Stevenson), New York.
• Reynolds, P. (1984). African Red Slip and Late Roman Imports in Valencia. Papers in Iberian Archaeology, BAR-IS 193: 474-539.
• Robinson, H. S. (1959). Pottery of The Roman Period, Chronology. The Athenian Agora V, Princeton.
• Slane, K. W., & Sanders, G. D. R. (2005). “Corinth: Late Roman Horizons”. Hesperia 74: 243-297.
• Stephanus, B. (1849). Ethnicorum Quae Supersunt: Tomus Prior. Montana.
• Tekocak, M. (2006). Kelenderis Roma Çağı Seramiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tortorella, S. (1998). “La sigillata africana in Italia nel VI e nel VII secolo d. C.: Problemi di cronologia e distribuzione”, (Ed. L. Sagui), Ceramica in İtalia: VI- VII secolo, Biblioteca di Archeologia Mediavale, 41- 69.
• Tuğcu, I. (2024). “Syedra Büyük Hamam Yapısından Ele Geçen Bir Grup Geç Roma D Seramiği Üzerine Değerlendirmeler”. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 14, 381-406.
• Waagé, F. O. (1933). “The American Excavations in the Athenian Agora: First Report”. Hesperia 2(2): 294-298.
• Waagé, F. O. (1948). “Hellenistic and Roman Tableware of North Syria”. in: (Ed. F. O. Waagé), Antioch on the Orontes: Ceramic and Islamic Coins IV, Princeton.
• Williams, C. (1989). Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery. Pontifical Institute Mediaeval Studies, Toronto.
• Yaman, A. (2018). Arykanda Geç Antik Dönem Mahallesi Seramikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.