TEKİRDAĞ GANOS DAĞI VE ÇEVRESİ YÜZEY ARAŞTIRMASI DOĞU SİGİLLATALARI VE GEÇ ROMA KIRMIZI ASTARLI SERAMİKLERİ

Yıl 2024, Sayı: 6, 319 - 352, 30.12.2024

Zeynep Koçel Erdem , Gülçin Karakaş Gökkaya

https://doi.org/10.55061/srmka.1581429

Öz

Bu çalışmanın konusunu 2008-2013 yılları arasında Tekirdağ kutsal Ganos Dağı (Işıklar Dağı) teritoryumunu oluşturan, Tekirdağ Merkez ve Şarköy İlçeleri ile köylerinde gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmalarında çeşitli alanlarda bulunan, Erken Roma Dönemi Doğu Sigillataları ile Geç Roma Dönemi Kırmızı Astarlı Seramikleri oluşturmaktadır. Bölgede Erken Roma ve Geç Roma Kırmızı Astarlı Seramiklerinden Doğu Sigillata A, Doğu Sigillata B, Doğu Sigillata C, Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri ve Phokaia Kırmızı Astarlı Seramik (Geç Roma C) gruplarına ait parçalar ele geçmiştir. Yaklaşık 600 parça kırmızı astarlı seramik arasında 75 adedi profil vermektedir. Malzemelerden 38’i başka bir çalışmanın konusu olan Yeniköy Mermer Höyük’te tespit edilmiştir. Katalogdaki 37 adet parça ise bu çalışmanın konusunu oluşturan bölgedeki Mermer Höyük dışında kalan çeşitli alanlarda bulunmuştur.
İlk incelemelerde, profil veren seramikler arasında Doğu Sigillata C grubunun yoğun olduğu tespit edilmiştir. Özellikle Doğu Sigillata C’lerin geç formlarının tüm örneklerinin tespit edildiği çalışmada, en erken buluntuyu MÖ 1. yüzyılın sonu ile MS 1. yüzyılın başı arasına tarihlenen Doğu Sigillata A Hayes Form 2-4, en geç buluntuyu ile MS 7. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilen Phokaia Kırmızı Astarlı Hayes Form 10C oluşturmaktadır. Buluntular, yüzeyden elde edilmiştir ve bu nedenle, henüz bölgenin seramik geleneği ile ilgili bilgiler yeterli olmamakla birlikte, bölgenin ticari faaliyetlerine ışık tutması ve seramik alanında referans oluşturması amaçlanmıştır. İleride yapılabilecek sistemli araştırma ve kazılar, bu konuda kesin veriler elde edilmesini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Trakya, Tekirdağ, Propontis, Ganos Dağı, Roma Devri, Doğu Sigillata, Kırmızı Astarlı Seramikler

THE EASTERN SIGILLATA WARES AND LATE ROMAN RED SLIP WARES FROM THE SURVEY OF TEKİRDAĞ GANOS MOUNTAIN AND ITS SURROUNDINGS

Öz

The subject of this study consists of Early Roman Period Eastern Sigillatas and Late Roman Period Red Slip Ceramics, which were found in various areas during the archaeological surveys carried out in Tekirdağ Center and Şarköy Districts and villages, which constitute the sacred Ganos Mountain (Mount Işıklar) territory in Tekirdağ between 2008 and 2013. Among the Early Roman and Late Roman Red Slip Ceramics, pieces belonging to the Eastern Sigillata A, Eastern Sigillata B, Eastern Sigillata C, African Red Slip Ceramics and Phokaia Red Slip Ceramics (Late Roman C) groups were unearthed in the region. Among approximately 600 pieces of red-slipped ceramics, 75 of them give us profiles. 38 of the materials were identified in Yeniköy Marble Mound, which is the subject of another study. The 37 pieces in the catalog were found in various areas other than Mermer Höyük in the region that is the subject of this study.
In the first examinations, it was determined that the Eastern Sigillata C group was predominant among the profiled ceramics. In particular, in the study where all examples of the late forms of Eastern Sigillata Cs were identified, the earliest find was Eastern Sigillata A Hayes Form 2-4, dated between the end of the 1st century BC and the beginning of the 1st century AD, and the latest find was dated to the first half of the 7th century AD. Phokaia Red Lined Hayes Form 10C. The findings were obtained from the surface and therefore, although information about the ceramic tradition of the region is not yet sufficient, they are intended to shed light on the commercial activities of the region and create a reference in the field of ceramics. Systematic research and excavations that can be carried out in the future will enable accurate data to be obtained on this subject.

Anahtar Kelimeler

Thrace, Tekirdağ, Propontis, Ganos Mountain, Roman Age, Eastern Sigillata, Red Slip Wares

Kaynakça

• Adak Adıbelli, I. (2006). Tarsus Geç Roma Seramiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Ankara.
• Aktaş, R. (2021). “Antandros Sur Sektöründe Ele Geçen Bir Grup Roma Dönemi Seramiğinin Tipolojik İncelemesi”, TÜBA-AR, 28, 11-38.
• Aktaş, R.; Sezgin, E.; Çilingiroğlu Ç. (2019). “İzmir-Karaburun Yüzey Araştırmasında Ele Geçen Roma Dönemi Seramikleri”, OLBA XXVII, 369-412.
• Akyürek, N. E. (1992). “Terra Sigillata aus dem Heiligtum des Apollon Smintheios”, AMS, 8, Bonn, 125- 166.
• Anderson Stajanović, V. R. (1992). Stobi, The Hellenistic and Roman Pottery, Princeton.
• Ayaz, M. (2014). Assos Kuzey Stoası Kırmızı Astarlı Roma Seramiği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Başaran, S. (2003). “Ainos’un Geç Hellenistik- Erken Roma Dönemi Seramik Buluntuları”, Varia Anatolica, XV, Les Ceramiques en Anatolia Aux Epoques Hellenistique Et Romaine, Actes de la Table Ronde d’Istanbul, 23-24 mai 1996, Paris, 71-77.
• Berndt, M. (2003). Funde aus dem Survey auf der Halbinsel von Milet (1992-1999), Internationale Archäologie, 79, Rahden. Beyll 1993 Beyll, D. (1993). “Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Erste Zwischenbilanz”, ÖAI, 5, 5-45.
• Bilgin Kopçuk, S. (2023). “Coarse Ware Study form ganos: A Panaromic Approach”, Z. Koçel Erdem & R. Şahin (Eds.), Thrace through the Ages. Pottery as Evidence for Commerce and Culture from Prehistoric Times to the Islamic Period, Oxford, 323-337.
• Böhlendorf Arslan, B. (2016). “Ausgewählte Funde aus den Ausgrabungen am Kalekapı”, Die Basilika am Kalekapı in Herakleia Perinthos, Tübingen, 145-194.