BİREYLERİN SAĞLIK ALGILARI İLE OBEZİTE FARKINDALIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 205 - 220, 30.12.2022

Dilruba İzgüden Durmuş Gökkaya

Öz

Amaç: Bu araştırmada bireylerin sağlık algıları ile obezite farkındalıkları arasındaki ilişkiyi test etmek için yürütülmüştür.

Yöntem: Araştırmada; “Sağlık Algısı Ölçeği”, “Obezite Farkındalık Ölçeği” ile araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) programı kullanılmıştır.

Bulgular: Mevcut araştırmaya 113’ü erkek (% 25,9), 324’ü kadın (% 74,1) olmak üzere toplam 437 birey katılım göstermiştir. Katılımcıların sağlık algısı ölçeğinden 52,81; obezite farkındalık ölçeğinden ise 64,70 toplam ortalama puana sahip oldukları tespit edilmiştir. Buna göre katılımcıların sağlık algılarının iyi düzeyde, obezite farkındalıklarının da yüksek düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Obezite farkındalık alt boyutlarından fiziksel farkındalık ile sağlığın önemi ve öz farkındalık alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Beslenme farkındalık ve obezite farkındalık alt boyutlarının da sağlık algısı alt boyutlarından kontrol merkezi ve kesinlik alt boyutları ile arasında negatif, sağlığın önemi ve öz farkındalık alt boyutlarıyla ise pozitif yönlü ve anlamlı ilişkinin mevcut olduğu görülmektedir (p<0,05).

Sonuç: Kişilerin sağlıklarını algılamaları yaşam tarzlarını (beslenme alışkanlıklarını, fiziksel aktivite seviyelerini vb.) da etkilemekte ve bağlantılı biçimde obeziteye olan farkındalıkları da değişim gösterebilmektedir. Araştırma sonucunda da kişilerin sağlık algıları alt boyutları ile obezite farkındalık alt boyutları arasında ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Obezite, Obezite farkındalık, Sağlık algısı.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur.

EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE HEALTH PERCEPTIONS OF THE INDIVIDUALS AND THEIR OBESITY AWARENESS

Öz

Aim: This study was conducted to test the relationship between individuals' perceptions of health and obesity awareness.

Method: In the research; "Perception of Health Scale", "Obesity Awareness Scale" and "Personal Information Form" created by the researchers were used. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) program was used for the analysis of the data obtained.

Findings: A total of 437 individuals, including 113 men (25.9%) and 324 women (74.1%), participated in the present study. It was determined that the participants had a total average score of 52.81 on health perception scale and 64.70 on obesity awareness scale. Accordingly, it was understood that the health perceptions of the participants were at a good level and their obesity awareness was at a high level. There is a positive significant relationship between physical awareness, which is one of the obesity awareness sub-dimensions, and the importance of health and self-awareness sub-dimensions. Nutritional awareness and obesity awareness sub-dimensions are negatively correlated with the control center and certainty sub-dimensions, which are among the health perception sub-dimensions, and there is a positive and significant relationship with the importance of health and self-awareness sub-dimensions (p <0.05).

Results: People's perception of their health also affects their lifestyle (eating habits, physical activity levels, etc.) and their awareness of obesity may also change in connection with this. As a result of the study, it was observed that there was a relationship between the health perception sub-dimensions of the individuals and the obesity awareness sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Obesity, Obesity awareness, Health perception

Kaynakça

• Aggleton, P. (1990). Health, London: J&L Composition Ltd.
• Alasmari, H.D., Al-Shehri, A.D., Aljuaid, T.A., Alzaidi, B.A. ve Alswat, K.A. (2017). “Relationship Between Body Mass Index and Obesity Awareness in School Students”, Journal of Clinical Medicine Research, 9(6), 520-524.
• Allen, A. (2011). Effects of Educational Intervention on Children's Knowledge of Obesity Risk Factors (Phd Thesis), Carroll College.
• Baltacı, G. (2012). Obezite ve Egzersiz. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Blazer, D.G. (2008). “How Do You Feel About…? Health Outcomes in Late Life and Self-Perceptions of Health and Well-Being”, The Gerontologist, 48(4), 415-422.
• Böke, K. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Diamond, J.J., Becker, J.A., Arenson, C.A., Chambers, C.V. ve Rosenthal, M.P. (2007). “Development of A Scale to Measure Adults’ Perceptions of Health: Priliminary Findings”, Journal of Community Psychology, 35(5), 557-61.
• Tarakcı, E., Ersöz, H.B. ve Çiçek, A. (2015). “Çocuklarda Fiziksel İnaktivite, Obezite ve Koruyucu Rehabilitasyon Yaklaşımları”, Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 111-118.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Idler, E.L., & Benyamini, Y. (1997). “Self-Rated Health and Mortality: A Review of Twenty-Seven Community Studies”, Journal of Health and Social Behavior, 38(1), 21-37.
• Kadıoğlu, H., & Yıldız, A. (2012). “Sağlık Algısı Ölçeği’nin Türkçe Çevriminin Geçerlilik ve Güvenilirliği”, Turkiye Klinikleri J Med Sci, 32(1).
• Kafkas, M.E., & Özen, G. (2014). “Obezite Farkındalık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-15
• Kara, G.M. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Obezite Farkındalık Düzeylerinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Malatya.
• Karadağlı, F., & Nahcivan, N. (2012). “Sigara İçen Bireylerde Sigara Bırakmaya Hazır Oluşluk Durumu İle İlişkili Faktörler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 5(1), 8-15.
• Laframboise, H.L. (1973). “Health Policy: Breaking The Problem Down into More Namageable Segments”, Canadian Medical Association Journal, 108(3), 388-393.
• Özkan, İ., Adıbelli, D., İlaslan, E. ve Taylan, S. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Obezite Farkındalıkları İle Beden Kitle İndeksleri Arasındaki İlişki”, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), 120-126.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• TÜİK. (2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2020-37221 (Erişim Tarihi: 27.04.2021).
• WHO. (2021). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (Erişim Tarihi 27.04.2021).
• Yeldan, İ., Leblebici, G., Karabörklü, A.S., Akıncı, B. (2016). “Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğrencilerinde “Obezite Farkındalık Eğitiminin” Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Vücut Kompozisyonu Üzerine Etkisi”, Uluslararası Katılımlı 16. Fizyoterapide Gelişmeler Kongresi (84-85), Muğla, Turkey.
• Yüksel, E., Akıl, M. (2019). “Adölesanların Fiziksel Aktivite Seviyeleri İle Obezite Farkındalık Düzeyleri Ve Beslenme Davranışlarının İncelenmesi”, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 185-193.