GEBELERDE EŞ DESTEĞİNİN ANNELİK ROLÜ, BEDEN ALGISI VE DİSTRES DÜZEYİ İLE İLİŞKİSİ: TANIMLAYICI BİR ÇALIŞMA

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 163 - 175, 21.09.2023

Ebru Doğrul , Hacer Alan Dikmen

Öz

Amaç: Bu araştırma, gebelerde eş desteğinin annelik rolü, beden algısı ve distres düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi amacıyla yapıldı.
Yöntem: Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türdedir. Veriler, bir kadın doğum hastanesinin NST polikliniğine başvuran 361 gebe ile kişisel bilgi formu, Eş Destek Ölçeği (EDÖ), Tilburg Gebelikte Distres Ölçeği (TGDÖ) ve Gebelerin Kendini Algılama Ölçeği (GKAÖ) aracılığıyla toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerle birlikte, Pearson korelasyon analizi ve doğrusal regresyon kullanıldı.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 27,04±5,04 yıl, gebelik haftası ortalaması 30,14±6,78 haftadır. Gebelerin eş destek düzeyi ile annelik algısı düzeyi arasında pozitif yönde ve güçlü bir ilişki olduğu (p<0,001), eş destek düzeyi ile olumsuz beden algısı ve distres düzeyi arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu (p<0,001) belirlendi.
Sonuç: Gebelerin eş desteği arttıkça olumsuz beden algısı ve distres düzeyi düşerken, annelik algısı yükselmektedir. Ebe ve hemşireler gebe izlemlerinde eşlerin anne adaylarına destek düzeylerini belirlemeli, anne ve baba adaylarına, eş desteğinin önemini ve annelik algısı ile olumsuz beden algısı ve gebelikte distrese yönelik ilişkisini açıklamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, Beden algısı, Distres, Eş desteği, Gebelik, Motherhood, Body perception, Distress, Spousal support, Pregnancy

The Relationship of Spousal Support with Maternal Role, Perceived Body Image, and Distress Levels in Women with Pregnancy: A Descriptive Study

Öz

Purpose: This study was conducted to investigate the relationship between spousal support and maternal role, body image, and distress levels in pregnant women.
Methods: The study was descriptive and relationship-seeking. Data were collected from 361 pregnant women who applied to the NST outpatient clinic of a maternity hospital, using a personal information form, the Spouse Support Scale (SSS), the Tilburg Pregnancy Distress Scale (TPDS), and the Self-Perception Scale for Women with Pregnancy (SPSW). Pearson correlation analysis and linear regression were used along with descriptive statistics in the analysis of the data.
Results: The mean age of the pregnant women was 27.04±5.04 years, and the mean week of gestation was 30.14±6.78 weeks. It was determined that there was a positive and strong relationship between the level of spousal support and the perception of motherhood of the pregnant women (p<0.001), and a negative and moderate relationship between the level of spousal support and negative body image and distress level (p<0.001).
Conclusions: As the support of pregnant women increases, the level of distress and negative body perception decreases, while the perception of motherhood increases. Midwives and nurses should determine the support levels of their spouses during pregnancy follow-up, and explain the importance of spousal support to prospective mothers and fathers and the relationship between motherhood perception and negative body image and distress during pregnancy.

Anahtar Kelimeler

Motherhood, Body perception, Distress, Spousal support, Pregnancy

Kaynakça

• Akkaş, S. (2014). Gebelik döneminde eşler arası uyum. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Alan Dikmen, H., Şanlı, Y. (2019). Progresif kas gevşeme egzersizlerinin gebelerin distres düzeyi ve gebelik algısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(3),186-198.
• Altınçelep, F. (2011). Gebelerdeki prenatal distres düzeyinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul.
• Arslan, S., Okçu, G., Coşku, A.M., Temiz, F. (2019). Kadınların Gebeliği Algılama Durumu ve Bunu Etkileyen Faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1),179-192.
• Atasever, İ., Çelik, A.S. (2018).Prenatal Stresin Ana-Çocuk Sağlığı Üzerine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(1),60-8.
• Babacan Gümüş, A., Çevik, N., Hataf Hyusni, S., Biçen, Ş., Keskin, G., Tuna Malak, A. (2011). Gebelikte Benlik Saygısı ve Beden İmajı İle İlişkili Özellikler. Anatolian J of Clinical Investigation, 5(1),17-7.
• Bacacı, H., Apay, S.E. (2018). Gebelerde beden imajı algısı ve distres arasındaki ilişki. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2),76-82.
• Bernard, O., Gibson, R.C., McCaw-Binns, A., Reece, J., Coore-Desai, C., Shakespeare Pellington, S, et al. (2018). Antenatal depressive symptoms in Jamaica associated with limited perceived partner and other socialsupport: A cross-sectional study. PLoS ONE. 13(3),1-19. https://doi.org/10.1371/journal.
• Çapık, A., Apay, S.E., Sakar, T. (2015). Gebelerde distres düzeyinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık bilimleri Dergisi, 18(3),8-1.
• Çapık, A., Pasinlioğlu, T. (2013). Tilburg gebelikte distres ölçeği’nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çırak, R., Özdemir, F. (2015). Adölesan gebelerde beden imajı algısının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3),214-221.
• Çiltaş, N. (2015). Gebelikte distresin tanımlanması. Yüksek Lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Erzincan.
• Çiltaş, N., Tuncer, Y. (2019).Gebelikte distresin tanımlanması: Erzincan örneği. MAKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1),15-24.
• Dağlar, G., Nur, N. (2014). Gebelerin stresle başa çıkma tarzlarının anksiyete ve depresyon düzeyi ile ilişkisi. Cumhuriyet Medical Journal, 36(4),429-441.
• Demirezen, R.D. (2017). Gebelikte annelik algısı ve gebeliğin kabulünün evlilik uyumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Demiriz, G., Baran, B.H. (2018). Babalık Deneyimleri’nde Erkekliklerin Değiş (mey) en Yüzü: Blogger Babaların Anlatıları Üzerinden Bir Analiz. GUN JSS, 17(3),1074-89.
• Dursun, M. (2019) Maternal obezitenin gebelerin benlik saygısı ve kendilik algısı üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Dündar, T., Özsoy, S., Aksu, H., Toptaş, B. (2019). Obstetrik özelliklerin gebelikte distres üzerine etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(1),17-24.
• Eryılmaz, S. (2017). Gebelikte beden imajı ve depresif davranışlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Gümüşay, M. (2017). Gebelikte Kadının Beden Algısının ve Eşlerin Cinsel Fonksiyonunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Jomeen, J. (2005). The importance of assessing psychological status during pregnancy, childbirth and the postnatal period as a multidimensional construct: A literature review. Clinical Effectiveness in Nurs, 8(3-4),143-55.
• Kuğu, N., Akyüz, G. (2001). Gebelikte ruhsal durum. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 23(1), 61-4. Kumcağız, H., Ersanlı, E., Murat, N. (2017). Gebelerin Kendilerini Algılama Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Journal of Psychiatric Nursing, 8(1),23-31.
• Kumcağız, H. (2012). Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi, International Journal of Human Science, 9(2),691-713.
• Mulder, E.J., De Medina, P.R., Huizink, A.C., Van den Bergh, B.R., Buitelaar, J.K., Visser, G.H. (2002). Prenatal maternal stress: effects on pregnancy and the (unborn) child. Early Hum. Dev, 70(1-2),3-14.
• Özgen, H. (2019). Gestasyonel hipertansiyonlu kadınların prenatal distres düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, N., Aydın, N. (2018). Maternal Prenatal Stresin Gelişmekte Olan Fetüse Etkileri. Türkiye Klinikleri,11(2),16-21. Pop ,V.J., Pommer, A.M., Pop-Purceleanu, M., Wijnen, H.A., Bergink, V., Pouwer, F. (2011). Development of the Tilburg Pregnancy Distress Scale: the TPDS. BMC Pregnancy Childbirth, 11:80.
• Stapleton, L.R.T., Schetter, C.D., Westling, E., Rini, C., Glynn, L.M., Hobel, C.J, et al. (2012). Perceived partner support in pregnancy predicts lower maternal and infant distres. Journal of Family Psychology, , 26(3),453–463.
• Şimşek, H.N., Demirci, H., Bolsuy, N. (2018). Sosyal destek sistemleri ve ebelik. DÜ Sağlık Bilimleri Enstitü Dergisi, 8(2),97-103.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon 6th ed. Pearson Education Limited.p.1060.
• Yanıkkerem, Ö. E. , Altıparmak, Ö. S., Karadeniz, D. G. (2006). Gebelikte Yaşanan Fiziksel Sağlık Sorunlarının İncelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 10(10). doi:10.21560/spcd.23200
• Yıldırım, İ. (2004). Eş destek ölçeğinin geliştirilmesi. Türkpdrdergisi, 3(22),19-26.
• Yüksekal, Z,. Yurdakul, M. (2021). Gebelerin eş desteği algıları ve ilişkili faktörler. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care ,15(4),800-808. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.971774
• Yüksel, F., Akın, S., Durna, Z. (2011). “Prenatal Distres Ölçeği” nin Türkçe’ye Uyarlanması ve Faktör Analizi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(3), 43-51.