ÜÇÜNCÜ BASAMAK BİR ÇOCUK HASTANESİNE BAŞVURULARDA EBEVEYN SAĞLIK OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 235 - 245, 21.09.2023

Dilek Konuksever

Öz

Giriş ve Amaç: Ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı, çocukların sağlıklı olmasını sağlamak için önemli bir unsurdur. Ancak çoğu ebeveyn sağlık okuryazarlığı sorunlarıyla karşı karşıyadır.Bu çalışmada amacımız, üçüncü basamak bir çocuk hastanesinin genel pediatri polikliniğine başvuran ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma prospektif kesitsel bir çalışma olarak planlanmıştır. Belirlenen tarihler arasında çocuk polikliniğine başvuran 71 ebeveynin Türkiye sağlık okuryazarlığı-32 ölçeği ve sosyodemografik anket sonuçları değerlendirilmiştir.
Bulgular: Ebeveynlerin TSOY-32 genel indeks ortancası 33,63 ve medyan değeri 33,30 olarak saptandı. Bu düzey sonuçlarına göre çalışma grubumuz yeterli sağlık okuryazarlığı kategorisindedir. Alt kategorilere göre değerlendirildiğinde ebeveynlerin 37’ si (%52,1) yeterli ve mükemmel sağlık okuryazarlık düzeyine sahipken, 34’ü (%48) yetersiz ve sorunlu sınırlı düzeyde okuryazarlığına sahipti.
Sonuç: Araştırmamızda her iki ebeveynden ancak birinin sağlık okuryazarlık düzeyi yeterli ve mükemmel düzeyde saptandı. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı, sağlıklı bir toplum için önemli bir unsurdur. Bu nedenle sağlık çalışanları ile iki yönlü iletişimi geliştirmeye yönelik temel stratejilerin kazandırılması oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn sağlık okuryazarlığı, çocuklar, sağlık okur yazarlığı

Parents’ Health Literacy Levels in Applications to The Third Stage Children's Hospital

Öz

Objective: Parents' health literacy is important to ensure children's well-being. However, many parents suffer from insufficient health literacy. In this study, we aimed to determine the health literacy levels of parents who applied to a tertiary pediatric hospital's general pediatric outpatient clinic.
Materials and Methods: This study is a prospective, cross-sectional study. The Turkish health literacy-32 scale and sociodemographic survey results of 71 parents who applied to the pediatric outpatient clinic between the specified dates were evaluated.
Results: The median TSOY-32 general index of the parents was 33.63 and the median value was 33.30. According to the results of this level, our study group is in the adequate health literacy category. When evaluated according to sub-categories, 37 (52.1%) of the parents had adequate and excellent health literacy, while 34 (48%) had insufficient and problematic limited literacy.
Conclusion: In our study, the health literacy level of only one of both parents was found to be adequate and excellent. The health literacy of parents is an important factor for a healthy society. For this reason, it is very important to obtain basic strategies to improve two-way communication with healthcare professionals.

Anahtar Kelimeler

: Parents’ health literacy, children, health literacy

Kaynakça

• Alp, S., & Oral Kara, N. (2023). Ebeveyn Sağlık Okuryazarlığı ile Pediatri Hizmetleri Kullanımını İncelenmeye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 1-19.
• Borges, K., Sibbald, C., Hussain-Shamsy, N., Vasilevska-Ristovska, J., Banh, T., Patel, V., ... & Parekh, RS (2017). Ebeveyn sağlığı okuryazarlığı ve çocukluk nefrotik sendromunun sonuçları. Pediatri , 139 (3).
• Ceylan, O. (2020). Sağlık okuryazarlığının değerlendirilmesinde kullanılan Türkçe ölçekler. Turkey Health Literacy Journal, 1(2), 114-120.
• Chari, R., Warsh, J., Ketterer, T., Hossain, J., & Sharif, I. (2014). Association between health literacy and child and adolescent obesity. Patient education and counseling, 94(1), 61-66.
• Çelikyürek, N. A., Acimiş, N. M., ve Özcan, B. (2020). Bir üniversite hastanesi dahiliye polikliniğine başvuranlarda sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili etmenler. Pamukkale Tıp Dergisi, 13(2), 258-266.
• De Buhr, E., ve Tannen, A. (2020). Parental health literacy and health knowledge, behaviours and outcomes in children: a cross-sectional survey. BMC public health, 20(1), 1-9.
• DeWalt, D. A., Dilling, M. H., Rosenthal, M. S., ve Pignone, M. P. (2007). Low parental literacy is associated with worse asthma care measures in children. Ambulatory pediatrics, 7(1), 25-31.
• Eronen, J., Paakkari, L., Portegijs, E., Saajanaho, M., ve Rantanen, T. (2019). Assessment of health literacy among older Finns. Aging Clinical and Experimental Research, 31(4), 549-556.
• Fernandez, D. M., Larson, J. L., & Zikmund-Fisher, B. J. (2016). Associations between health literacy and preventive health behaviors among older adults: findings from the health and retirement study. BMC public health, 16(1), 1-8.
• Harrington, K. F., Zhang, B., Magruder, T., Bailey, W. C., & Gerald, L. B. (2015). The impact of parent's health literacy on pediatric asthma outcomes. Pediatric allergy, immunology, and pulmonology, 28(1), 20-26.
• Hassan, K., ve Heptulla, R. A. (2010). Glycemic control in pediatric type 1 diabetes: role of caregiver literacy. Pediatrics, 125(5), e1104-e1108.
• Jayasinghe, U. W., Harris, M. F., Parker, S. M., Litt, J., Van Driel, M., Mazza, D., ... & Taylor, R. (2016). The impact of health literacy and life style risk factors on health-related quality of life of Australian patients. Health and quality of life outcomes, 14(1), 1-13.
• Moon, R. Y., Cheng, T. L., Patel, K. M., Baumhaft, K., ve Scheidt, P. C. (1998). Parental literacy level and understanding of medical information. Pediatrics, 102(2), e25-e25.
• Morrison, A. K., Glick, A., ve Yin, H. S. (2019). Health literacy: implications for child health. Pediatrics in review, 40(6), 263-277.
• Morrison, A. K., Schapira, M. M., Gorelick, M. H., Hoffmann, R. G., ve Brousseau, D. C. (2014). Low caregiver health literacy is associated with higher pediatric emergency department use and nonurgent visits. Academic Pediatrics, 14(3), 309-314.
• Nakamura, D., Ogawa, M., Nakamura, T., ve Izawa, K. P. (2018). Impact of Parents' Comprehensive Health Literacy on BMI in Children: A Multicenter Cross‐Sectional Study in Japan. Journal of School Health, 88(12), 910-916.
• Okyay P, Abacıgil F. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenirlilik ve Geçerlilik Çalışması. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı; 2016.
• Palumbo, R., Annarumma, C., Adinolfi, P., Musella, M., & Piscopo, G. (2016). The Italian Health Literacy Project: Insights from the assessment of health literacy skills in Italy. Health Policy, 120(9), 1087-1094.
• Paschal, A. M., Mitchell, Q. P., Wilroy, J. D., Hawley, S. R., & Mitchell, J. B. (2016). Parent health literacy and adherence-related outcomes in children with epilepsy. Epilepsy & Behavior, 56, 73-82.
• Sørensen, K., Pelikan, J. M., Röthlin, F., Ganahl, K., Slonska, Z., Doyle, G., . . . Uiters, E. (2015). Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). European journal of public health, 25(6), 1053-1058.
• Tanriöver, M. D., Yildirim, H. H., Ready, F. N. D., Çakir, B., ve Akalin, H. E. (2014). Sağlik okuryazarliği araştirmasi. Sağlık-Sen Yayınları, 6, 42-47.
• Tavousi, M., Mohammadi, S., Sadighi, J., Zarei, F., Kermani, R. M., Rostami, R., ve Montazeri, A. (2022). Measuring health literacy: A systematic review and bibliometric analysis of instruments from 1993 to 2021. PLoS One, 17(7), e0271524.
• Ulusoy, E., Yılmaz, T. E., Çifci, A., Yılmaz, T., Kasım, İ., ve Özkara, A. (2020). The Role of Parents and Health Literacy in Healthy Child Follow-up. Ankara Medical Journal, 20(3), 588-604.
• World Health Organization. (2022). Health literacy development for the prevention and control of noncommunicable diseases: volume 4: case studies from WHO national health literacy demonstration projects.
• Yakar, B., Gömleksiz, M., ve Pirinççi, E. (2019). Health literacy levels and affecting factors of patients who applied to a university hospital polyclinic. Eurasian J Fam Med, 8(1), 27-35.