HEKİME GÜVEN VE HEKİM BAĞLILIĞI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 23 - 38, 28.02.2025

Handan Ertaş , Havva Nur Atalay , Seda Ünal , Şeyma Kahveci , Cemile Karataş

https://doi.org/10.70813/ssd.1489794

Öz

Amaç: Çalışmada bireylerin hekime güven düzeyleri ile hekime bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Hekim bağlılığının ölçülebilmesi için Ünal vd., (2018) tarafından Türkçe geçerlilik güvenirliği yapılmış olan Hekime Bağlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Hekime güvenin ölçülebilmesi için ise Şengül ve Bulut (2020) tarafından Türkçe geçerlilik ve güvenirliği yapılan Doktora Güven Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın evreni Konya ilinin merkez ilçelerinde (Selçuklu, Meram, Karatay) ikamet eden 18 yaş üstü bireylerden; örneklemi ise rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 650 kişiden oluşmaktadır. Çalışmanın analizinde SPSS 26.0 paket programı kullanılmış ve tanımlayıcı istatistiklerin yanında bağımsız gruplarda t-testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Yapılan analizler sonucunda bireylerin cinsiyetleri, yaşları, medeni durumları, öğrenim durumları, hastalandıkları zaman tercih ettikleri sağlık kurumu ve sağlık kurumlarına başvuru sayıları ile hekime güven ve hekime bağlılık düzeyleri arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bireylerin hekime güven düzeyleri ile hekime bağlılık düzeyleri arasında pozitif yönlü yüksek düzeye anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak bireylerin hekime duydukları güven arttıkça hekime olan bağlılıklarının da artacağı söylenebilmektedir. Böylece, hasta-hekim ilişkisindeki güvenin ve bağlılığın sağlanabilmesi için hem hekimlere hem sağlık kurumlarına büyük görev düşmektedir. Hasta-hekim arasındaki güveni ve bağlılığı oluşturan faktörlerin neler olduğunun belirlenerek bu ilişkinin nasıl artırılacağının araştırılması gelecekteki çalışmalar için önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

bağlılık, güven, hekim

Etik Beyan

Sayın editör, Tarafımızca gerçekleştirilmiş olan “Hekime Güven ve Hekim Bağlılığı Üzerine Bir Çalışma” isimli makalenin bir bölümü veya tamamı herhangi bir platformda yayınlanmamakla birlikte 2022 yılında I. Uluslararası Selçuk Sağlık Bilimleri Fakültesi Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Çalışmaya herhangi bir maddi destek sağlayan kurum/kuruluş bulunmamaktadır ve çalışmada çıkar çatışması yoktur. Makale gönderilmeden önce dil ve istatistik kontrolü yazarlar tarafından yapılmıştır. Saygılarımla…

Destekleyen Kurum

“Çalışmayı maddi olarak destekleyen kişi/kuruluş yoktur”

A STUDY ON TRUST TO PHYSICIAN AND PHYSICIAN COMMITMENT

Öz

Aim: The study aimed to examine the relationship between individuals' levels of trust in physicians and levels of loyalty to physicians.
Methods: To measure physician commitment was used the Physician Commitment Scale which validated in Turkish by Ünal et al. (2018). In order to measure trust in physicians was used the Trust in Physicians Scale, which validity and reliability of which was conducted by Şengül and Bulut (2020). The population of the study consists of individuals over the age of 18 residing in the central districts of Konya province (Selçuklu, Meram, Karatay); the sample consists of 650 people selected by random sampling method. SPSS 26.0 package program was used in the analysis of the study and descriptive statistics, independent groups t-test, one-way analysis of variance, correlation and regression analyses were performed.
Results: It was determined that there was a significant difference between the gender, age, marital status, education level, the health institution they preferred when they were sick and the number of applications to health institutions and the levels of trust in physicians and commitment to physicians. In addition, a positive and highly significant relationship was found between individuals' levels of trust in physicians and their levels of loyalty to physicians.
Conclusion: As a result, it can be said that as trust in the physician of individuals increases, their loyalty to the physician will also increase. Thus, both physicians and health institutions have a great duty to ensure trust and loyalty in the patient-physician relationship. It is recommended for future studies to investigate how to increase this relationship by determining the factors that constitute trust and loyalty between patients and physicians.

Anahtar Kelimeler

commintment, trust, physican

Kaynakça

• Alkan, A., & Özyıldız, K. H. (2022). Hastaların Hekim Bağlılığı Üzerine Nitel Bir Araştırma. Electronic Turkish Studies, 17(1), 1-23.
• Alkan, A., Özyıldız, K. H., Güder, M., & Balcı, B. (2022). Medya araçlarının kullanımı ile hekime güven arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir saha araştırması: Isparta ili örneği. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 7(1), 233-41. https://doi.org/10.5336/healthsci.2021-81511
• Armstrong, K., Rose, A, Peters, N., Long, J. A., McMurphy, S., & Shea, J. A. (2006). Distrust of the health care system and self-reported health in the United States. J Gen Intern Med, 21, 292–297. https://doi.org/10.1111/j.1525-1497.2006.00396.x
• Atıcı, E. (2007). Hasta-hekim ilişkisini etkileyen unsurlar. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 33(2), 91-96.
• Ballard-Reisch, D. (1990). A model of participative decision making for physician-patient interaction. Health Communication, 2, 91-104. https://doi.org/10.1207/s15327027hc0202_3
• Belás J, Chochol’áková A, Gabcová L, 2015. Satisfaction and loyalty of banking customers: A gender approach. Economics & Sociology, 81, 176–188. https://doi.org/10.14254/2071-789X.2015/8-1/14
• Birkhäuer J, Gaab J, Kossowsky J, Hasler S, Krummenacher P, Werner C, Gerger H, (2017). Trust in the health care professional and health outcome: A meta-analysis. Polos One, 12.
• Calnan, M. W., & Sanford, E. (2004). Public trust in health care: the system or the doctor? BMJ Quality & Safety, 13(2), 92-97. http://dx.doi.org/10.1136/qshc.2003.009001
• Caruana, A., & Fenech, N. (2005). The effect of perceived value and overall satisfaction on loyalty: A study among dental patients. Journal of Medical Marketing, 5(3), 245-255. doi: 10.1057/palgrave.jmm.5040236. https://doi.org/10.1057/palgrave.jmm.5040236
• Chandra, S. Ward, P., & Mohammadnezhad, M. (2019). Factors associated with patient satisfaction in outpatient department of Suva sub-divisional health center, Fiji, 2018, A mixed method study. Frontiers in Public Health, 7. https://doi.org/10.3389/fpubh.2019.00183
• Deniz, S., & Çimen, M. (2021). Hekimlere güven düzeyinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 10-16. https://doi.org/10.34087/cbusbed.656592
• Du, L., Xu, J., Chen, X., Zhu, X., Zhang, Y., Wu, R., Ji, H., & Zhou, L. (2020). Rebuild doctor–patient trust in medical service delivery in China. Scientific Reports 10, 1-11. https://doi.org/10.1038/s41598-020-78921-y
• Garman, A., Garcia, J., & Hargreaves, M. (2004). Patient satisfaction as a predictor of return-to-provider behavior: analysis and assessment of financial implications. Qual Manag Health Care. 13, 75-80. https://doi.org/10.1097/00019514-200401000-00007
• Gülcemal, E., & Keklik, B. (2016). Hastaların hekimlere duydukları güveni etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma: ısparta ili örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 64-87. https://doi.org/10.20875/sb.66346
• Gültekin, E. (2016). Etik açıdan doğru hekim-hasta iletişimi nasıl olmalıdır. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 24(3), 111-115. https://doi.org/10.5336/mdethic.2016-52044
• Gümüş, M., Kızılkaya, E., Orhan, S., & Maltaş, E. (2022). Sağlık Hizmetinde Kullanılan Yapay Zekânın Hasta ve Hekim Üzerindeki Güvene Bağlı Etkisi. Gevher Nesibe Journal of Medical And Health Sciences, 7(16), 30-36. https://doi.org/10.46648/gnj.301
• Güngör, A., & Karagöl, C. (2020). Üçüncü Basamak Çocuk Hastanesine Başvuran Ebeveynlerin Memnuniyet, Bağlılık ve Güven Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Ortadoğu Tıp Dergisi, 12(1), 40-44. https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.621189
• Harris, K. M. (2003). How do patients choose physicians? Evidence from a national survey of enrollees in employment‐related health plans. Health services research, 38(2), 711-732. https://doi.org/10.1111/1475-6773.00141
• Huang, C. H., Wu, H. H., Lee, Y. C., & Li, L. (2019). What role does patient gratitude play in the relationship between relationship quality and patient loyalty? Inquiry: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 56, 1-8. https://doi.org/10.1177/0046958019868324
• Kaba, R., & Sooriakumaran, P. (2007). The evolution of the doctor-patient relationship. International Journal of Surgery, 5, 57-65. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2006.01.005
• Karsavuran, S., Kaya, S., & Akturan, S. (2011). Trust in patient-physician communication: A survey in a general surgery policlinic. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14, 185-212.
• Kumar, N. P., Jacob, A., & Thota, S. (2014). Impact of healthcare marketing and branding on hospital services. International journal of research foundation of hospital & healthcare administration, 2(1), 19-24. https://doi.org/10.5005/jp-journals-10035-1010
• Lee, C. (2021). Patient loyalty to health services: The role of communication skills and cognitive trust. International Journal of Healthcare Management, 14(4), 1254-1264. https://doi.org/10.1080/20479700.2020.1756111
• Lin, C. H., Wu, C. W., & Cheng, Y. H. (2015). The empirical study of consumers’ loyalty for display technology. Journal of Business Research, 68, 2260–2265. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2015.06.008
• Liu, S., Li, G., Liu, N., & Hongwei, W. (2021). The impact of patient satisfaction on patient loyalty with the mediating effect of patient trust. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 58, 1-11. https://doi.org/10.1177/00469580211007221
• Mechanic, D. (1996). Changing medical organization and the erosion of trust. The Milbank Quarterly, 742, 171-189. https://doi.org/10.2307/3350245
• Meyer, S., Ward, P., Coveney, J., & Rogers, W. (2008). Trust in the health system: an analysis and extension of the social theories of Giddens and Luhmann. Health Sociology Review, 17(2), 177–186. https://doi.org/10.5172/hesr.451.17.2.177
• Moreira, A. C., & Silva, P. M. (2015). The trust-commitment challenge in service quality-loyalty relationships. International Journal of Health Care Quality Assurance. 28(3), 253-266. https://doi.org/10.1108/ıjhcqa-02-2014-0017
• Morgan, R. M., & Hunt, S. D. (1994). The commitment-trust theory of relationship marketing. J Mark, 58, 20-38. https://doi.org/10.1177/002224299405800302
• Möllering, G. (2001). The nature of trust: from Georg Simmel to a theory of expectation, interpretation and suspension. Sociology, 35, 403–420. https://doi.org/10.1177/S0038038501000190
• Myrvang, N. A., Sancak, R. E., & Mete, M. (2021). Etnosentrik eğilimin hasta-hekim yönelimine etkisi: İstanbul ili örneği. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 6, 89-104.
• Pellegrini. C. A. (2017). Trust: The keystone of the patient‑physician relationship. J Am Coll Surg, 224, 95‑102. https://doi.org/10.1016/j.jamcollsurg.2016.10.032
• Rajasoorya, C. (2018). Credat emptor – The sacrosanct doctor‑patient relationship. Ann Acad Med Singapore, 47, 275‑277. https://doi.org/10.47102/annals-acadmedsg.V47N8p275
• Rasiah, S., Jaafar, S., Yusof, S., Ponnudurai, G., Chung, KPY., & Amirthalingam, S. D. (2020). A study of the nature and level of trust between patients and healthcare providers, its dimensions and determinants: A scoping review protocol. BMJ Open, 10, 1–5. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-028061
• Rowe, R., & Calnan, M. (2006). Trust relations in health care-the new agenda. The European Journal of Public Health, 16(1), 4-6. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckl004
• Şengül, H., & Bulut, A. (2020). Tıbbi güvensizlik ölçeği ve doktora güven ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenilirlik çalışması. International Social Science Studies Journal, 6, 62, 1956-1964. https://doi.org/10.26449/sssj.2323
• Ünal, Ö. (2016). Hasta hekim iletişiminin hastanın hekim bağlılığına ve hastane bağlılığına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Wong, Y. K., Low, K. L., & Pooke, T. G. (2022). Factors associated with dimensions of patients’ trust in chiropractic doctors in the international medical university healthcare chiropractic center: an exploratory study. Journal of Chiropractic Medicine, 21(2), 83-96. https://doi.org/10.1016/j.jcm.2022.02.003
• Zhao, D. H., Rao, K. Q., & Zhang, Z. R. (2016). Patient trust in physicians: empirical evidence from Shanghai, China. Chin Med J, 129, 814. https://doi.org/10.4103/0366-6999.178971
• Zhou, W. J., Wan, Q. Q., Liu, C. Y., Feng, X. L., Shang, S. M. (2017). Determinants of patient loyalty to healthcare providers: An integrative review. International Journal for Quality in Health Care, 29, 442–449. https://doi.org/10.1093/intqhc/mzx058