MİNİMALİST SANATÇI DONALD JUDD’UN İSİMSİZ 1968-1972-1973-1980 YILLARINDA YAPTIĞI HEYKELLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 9, 29.12.2021

Metin Şen

Öz

Bu araştırmanın amacı, Donald Judd’un yaşamıyla paralel ilerleyen sanat öyküsünün heykel sanatına katkısı ve güncel kalmasına özellikle mekan kurgusuna ilişkin sanatçının sınırlandırılmış dört eserini bir örnek olarak incelemek ve mekan kurgusu bağlamında malzeme, form ve izleyici’nin önemini göstermektir. Sanat tarihindeki en önemli Minimalist sanatçılardan biri olan Donald Judd’un yaşam öyküsü, sanat anlayışı ve özellikle sanatçıyla anılan, isimsiz heykellerinin görsel ögeleri sanatçının web sitesi ve yabancı kaynaklardan literatür taraması yapılarak derlenmiş, kronolojik sıra ile incelenmiş ve betimsel modele dayalı olarak yapılmış bir araştırmadır. 1960’lı yıllarda ortaya çıkan Minimalizm, en az malzemeyle heykellerin yapıldığı bir modern sanat akımıdır. Çoğunlukla hazır sanayi üretimi malzemeyle ilgili olduğu kadar mekân, malzeme ve izleyici bağlamında soyut sanat özelliklerini de içinde barındıran minimalist sanat, bir dış gerçekliği temsil etmeye çalışmaz, yalnızca izleyicinin önündekine tepki vermesini ister. En aza indirgenmiş malzeme, renk ve eserin formu minimalist sanatın gerçeğidir. Dolayısıyla Minimalizm’de temsile dayalı içerik kaybolurken, karmaşık formlara karşı, sanatçılar nesneyle çok yakın bir ilişki kurarak gündelik hayatta kullanılan malzemeleri sanat nesnesine dönüştürmüş ve basit geometrik formlarla heykelin anlamını görülebilir forma indirgemişlerdir. Sonuç olarak bu araştırmada, Donald Judd’un o dönem iç mekânda sergilenen heykellerinden, heykellerini sergileme yaklaşımına referans olan dört isimsiz heykeli incelenmiştir. Donald Judd, büyük felsefi ifadeler yapmadan doğrudan malzeme ve fiziksel varlığı kabul eden parçaları bu eserlerinde bir araya getirerek sergilemiştir. Mekâna, malzemeye, forma ve izleyiciye özgü yeni bir ilişki yaratmış, mekândaki yalın sadeleştirilmiş eserlerin teknik, estetik ve anlamsal bir bütün olarak algılanmasını sağlayan isimsiz adlı heykeller yapmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanatçı, Minimalizm, Mekan, Malzeme, Sanat eseri, İzleyici

Kaynakça

• Antmen, A. (2013), 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Atakan, N. (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar. İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Bulduk, B. (2007), Minimal Sanatta Form ve Mekân İlişkisi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Chayka, K. (2020), “The Minimized Life The legacy of Donald Judd in a Time of Quarantine”, Books & the Arts, (June 2020), s.s. 63-65. (Kaynak:https://newrepublic.com/article/157541/donald-judd-moma-coronavirus-minimalism-marfa Erişim Tarihi: 09.08.2021).
• Çelikkan, Ş. G. (2018), Modern ve Postmodern Dönemlerde Soyut Sanat Felsefesi, İzmir: Mungan Kavram Yayınevi.
• Donald Judd (American, 1928–1994) (t.y.). Erişim adresi: http://www.artnet.com/artists/donald-judd/
• DonaldJudd,Untitled1980.(2014,09Kasım),Erişimadresi:https://nufineartinlondon.wordpress.com/2014/11/09/donald-judd-untitled-1980/
• Farthing, S. (2014), Sanatın Tüm Öyküsü, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Fineberg, J. (2014),1940’tan Günümüze Sanat, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Foster, H. (2009), Gerçeğin Geri Dönüşü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gombertz, W. (2015), Pardon Neye Bakmıştınız? - Modern Sanatın 150 Yıllık Şaşırtıcı, Sarsıcı, Kimi Zaman da Tuhaf Hikâyesi”, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Islakoğlu,P.M.(2005).MimarlıktaMinimalizm.EgeMimarlık,55;14-19. http://www.izmimod.org.tr/egemim/55/14-19.pdf (Erişim Tarihi: 02.03.2021)
• Lynton, N. (2004). Modern Sanatın Öyküsü. (3. Basım). (Çev. C. Çapan, S. Öziş). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• O’Doherty, B. (2013). Beyaz Küpün İçinde* Galeri Mekânının İdeolojisi. (Çev. A. Antmen). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Sanat Dünyamız, (1995). Avant-Garde 1945–1995, Son Yarım Yüzyılın Sanat Akımları
• Kavramları, Sanat Dünyamız. Sayı 59. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sarı, E. (2019), Minimalist Üslup ve Heykelde Mekân-Zaman Olgusu, H.Ü. Sanat Yazıları Dergisi, Sayı 40, Ankara
• T.D.K. (2005). Büyük Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Turani, A. (1995). Dünya Sanat Tarih, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, M. (2006). Modernizm’den Postmodernizm’e Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Görsel 1. http:// https://artruby.com/post/49514858682/donald-judd, Erişim:21.06.2021
• Görsel 2. http:// https://www.artpress.com/2004/03/01/echo-artpress-465-donald-judd-untitled-1972/, Erişim:21.09.2021
• Görsel 3. http:// https://artguide.com/posts/1386?page=61, Erişim:21.09.2021
• Görsel 4. http:// https://www.tate.org.uk/art/artworks/judd-untitled-t03087, Erişim:21.09.2021