Kütüphane Mekanı Tasarımında Gün Işığı ve Doğal Işık Dağılımı: Ostim Teknik Üniversitesi Kütüphanesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 6, 70 - 89, 22.06.2023

Tuğçe Çelik , Nurgül İnan

Öz

Doğal ışık, fiziksel ve ruhsal olarak en sağlıklı ışıktır ve mekanda maksimum verimle kullanılmalıdır. Değişik özellikteki kullanıcılara hizmet eden kütüphane yapıları, kültür ve bilgi merkezi olarak işlevlerini sürdürmekte olup sosyal ve ekonomik gelişmeye yaptığı katkılarla geçmişten günümüze, bilgi toplumlarının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu çalışmada Ostim Teknik Üniversitesi kütüphane mekanında doğal ışığın aydınlık seviyeleri analizleri yapılmış ve görsel çıktıları üzerinden mekan-ışık tartışmaları yapılmıştır. Çalışmanın yöntemi birkaç aşamadan oluşmaktadır. İlk olarak kütüphane mekanı bilgisayar ortamında modellenmiş ve belirlenen parametreler doğrultusunda Velux Daylight Visualizer programında doğal ışık dağılım analizleri yapılmıştır. Alınan çıktılar, çalışma kapsamında araştırılan standartlara göre irdelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, örnek seçilen kütüphane üzerinden kütüphane mekanlarında doğal ışığın sağladığı aydınlık seviyelerini irdelemek ve mekansal kurguyla birlikte mekanı biçimlendirmedeki yadsınamaz rolünü ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Mekan-Işık, Doğal Işık Dağılımı, Kütüphane Tasarımı, Aydınlatma, Mimari Tasarım

Daylight in Library Design and Natural Light Distribution: Ostim Technical University Library

Öz

Natural light is the healthiest light physically and spiritually and should be used with maximum efficiency in the space. The library structures, which serve users with different characteristics, continue to function as culture and information centers and have been an indispensable part of information societies from the past to the present with their contributions to social and economic development. In this study, the illuminance levels of natural light were analyzed in the library space of Ostim Technical University, which is a university library, and space-light discussions were made on the visual outputs. The method of the study consists of several stages. First, the library space was modeled in the computer environment and natural light distribution analyzes were made in the Velux Daylight Visualizer program in line with the determined parameters. The outputs were examined according to the standards researched within the scope of the study. The aim of this study is to examine the brightness levels provided by natural light in the library spaces through the library selected as an example and to reveal its undeniable role in shaping the space together with the spatial setup.

Anahtar Kelimeler

Space-Light, Natural Light Distribution, Library Design, Lighting, Architectural Design

Kaynakça

• Arpacıoğlu. Ü., (2010). Günışığı Öncelikli Fiziksel Çevre Tasarım Destek Modeli. Doctoral Thesis, Mimar Sinan Fine Arts University, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Avcı, C., (2010). Sergi Salonlarında Gün Işığından Yararlanma ve Mekân Tasarımına Etkisi. Master Thesis, Mimar Sinan Fine Arts University, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Berktan, O., (2006). Ekoloji-İç Mimarlık İlişkisi ve Eko-ev. Master Thesis, Mimar Sinan Fine Arts University, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çelik, T., Karamağaralı, C. N. (2019). An Evaluation Of Natural Light Distribution In Spaces With Lighted Dome. Gazi University Journal of Science Part B: Art Humanities Design and Planning, 7(4), 521-532.
• Erlalelitepe, İ., Aral, D. & Kazanasmaz, T., (2011). Eğitim Yapılarının Doğal Aydınlatma Performansı Açısından İncelenmesi, Megaron, 6(1).
• Ganslandt, R., Hoffmann, H. (1992). Handbook of Lighting Design. ERCO Leuchten GmbH, Lüdenscheid Friedr. Vieweg et Sohn Verlagsgesellschaft mbH, Brauschwei, Wiesbaden.
• Gür, Ş. Ö. (1996). Mekân Örgütlenmesi. Trabzon: Gür Yayıncılık.
• Kahn, L. I. (1968). Architecture: Silence and Light.
• Lam, J. C., (1999). Survey of existing residential buildings and envelope designs in Hong Kong, International Journal for Housing Science and Its Applications, 18(2), 113-124.
• Loe, D., Watson, N., Rowlands, E., Mansfiels, K., Venning, B., Baker, J., (1999). Lighting Design For Schools, Building Bulletin 90, Department for Educationand Employment, London.
• Meiss,V. (1991). Elements of Architecture, from Form to Place. Van Nostrand Reinhold.
• Özden, M. (2009). Konfeksiyon Mağazalarında Bir Pazarlama Aracı Olarak Aydınlatma Tasarımı. Master Thesis, İTÜ., İstanbul. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Özkum, E., (2011). Doğal ve Yapay Aydınlatmanın İnsan Psikolojisi Üzerindeki Etkileri. Master Thesis, Marmara University, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Roth, L. M. (2000). Mimarlığın Öyküsü. Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Taşpınar, A. (1977). Mimaride Gün Işığı. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, Ankara.
• TS EN 17037+A1. (2022). Daylight in buildings.
• Ünver, R. (2002). Yapı Dış Engellerin Hacim içi Gün Işığı Aydınlığına Etkisi: İstanbul Örneği. Yıldız Teknik Üniversitesi Basım-Yayın Merkezi, İstanbul.
• VELUX Daylight Visualizer 3
• https://cie.co.at/eilvterm/17-21-039 (Date of access: 15.03.2023)
• https://cie.co.at/eilvterm/17-21-050 (Date of access: 15.03.2023)
• https://cie.co.at/eilvterm/17-22-098 (Date of access: 15.03.2023)