Spatial Analysis Study in Re-Function of Historical Structures: Sivas Ataturk and Congress Museum Example

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 7, 204 - 223, 29.12.2023

Kerime Buket Yalçın

Öz

Refunctioning historical structures is an important action in terms of, preserving cultural heritage and transferring them to future generations. It is also a useful adaptation that provides ongoing protection, reflecting the city's past, aiming at the continuity of values. In this study, the reuse of Sivas Erkek Lisesi, which can be evaluated within the framework of the historical structure, has been examined as a museum. The building, which was completed as an idadi building in 1893, was used as the Congress Headquarters in 1919. It then continued his function as a high school. In the following years, it assumed the function of a museum and has continued this function under different names until today. The aim of the study is to examine the suspension of the use of the building, which was designed as the İdadi building, as it became insufficient in scale for this function over time, and its adaptation as a museum. In the study conducted with the single case research method, how the basic museum units such as exhibition halls, warehouses, educational areas, event areas, visitor spaces, administrative units and technical spaces were analyzed in the structure and the functioning of the spatial organization was evaluated. As a result of these evaluations, the missing areas and design elements were determined. Solution suggestions that can be applied to overcome these deficiencies are presented. Examination of historical structure, re-functioning and museum concepts was done through written sources and internet resources. Researching the history of the structure which is subject to research, examination of architectural and indoor features were done through literature review and on-site observation, and the research was supported by visuals.

Anahtar Kelimeler

Functionalization, Reuse, Historical Building, Museum, Sivas Atatürk and Congress Museum, Spatial Analysis

Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesinde Mekânsal Analiz Çalışması: Atatürk ve Kongre Müzesi Örneği

Öz

Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemli bir eylemdir. Sürekli koruma sağlayan aynı zamanda kentin geçmişini yansıtarak değerlerin sürekliliğini amaçlayan faydalı bir adaptasyondur. Bu çalışmada tarihi yapı çerçevesinde değerlendirilebilecek, Sivas Erkek Lisesi’nin, Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi’ne dönüştürülmesi incelenmiştir. 1893 yılında idadi binası olarak tamamlanan ve kullanılmaya başlanan yapı, 1919 yılında Kongre Karargâhı olarak kullanılmıştır. Daha sonra lise olarak fonksiyonunu devam ettirmiştir. İlerleyen süreçte müze işlevini yüklenmiş ve günümüze kadar farklı isimlerle müze işlevini devam ettirmiştir. Çalışmanın amacı, Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi'nin işlev değişikliği sonrasındaki yeni kullanımının, mekânsal açıdan incelenmesidir. Tekli durum araştırması yöntemiyle yapılan çalışmada, sergi salonları, depolar, eğitim alanları, etkinlik alanları, ziyaretçi mekanları, idari birimler ve teknik mekanlar gibi müzede olması beklenen birimlerin, yapıda nasıl çözümlendiği ve mekânsal organizasyonun işleyişi değerlendirilmiştir. Yapılan bu değerlendirmeler sonucunda eksik kalan alanlar ve tasarım unsurları belirlenmiştir. Bu eksikliklerin giderilmesi için uygulanabilecek çözüm önerileri sunulmuştur. Tarihi yapı, yeniden işlevlendirme ve müze kavramlarının incelenmesi yazılı kaynaklar ve internet kaynakları üzerinden yapılmıştır. Araştırmaya konu olan yapının tarihinin araştırılması, mimari ve iç mekân özelliklerinin incelenmesi literatür taraması ve yerinde gözlem ile yapılmış, araştırma görsellerle desteklenmiştir

Anahtar Kelimeler

İşlevlendirme, Yeniden kullanım, Tarihi Yapı, Müze, Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi, Mekânsal Analiz

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2021). Tarihî Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayın.
• Altınoluk, Ü. (1998). Binaların Yeniden Kullanımı. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Bulut, M. (2006). Sivas’taki Geç Dönem Osmanlı Kamu Yapıları. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Coates, M., Brooker, V. & Stone S. (2011). Görsel iç mimarlık sözlüğü. Literatür Yayınları.
• Given, L. M. (2021). 100 Soruda Nitel Araştırma. Ankara : Anı Yayıncılık.
• Hasol, D. (2023). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: YEM Yayın.
• Icomos, (2013) Türkiye Mimari Mirası Koruma Bildirgesi (Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0784192001542192602.pdf).
• Icomos, (1964) Venedik Tüzüğü. Venedik: Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf).
• Icomos, (1999). Washington Tüzüğü. Meksika: (Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0464062001536913566.pdf9).
• Kandemir, Ö. ve Uçar, Ö. (2015). Değişen müze kavramı ve çağdaş müze mekânlarının oluşturulmasına yönelik tasarım girdileri. Sanat & Tasarım Dergisi (Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/192412).
• Kuzucu, K. (2006). Osmanlı’dan Cumhuriyete Şehircilik Mimarî ve Eğitim Anlayışındaki Değişmeler Bağlamında Sivas Kongresi Binasının Tarihçesi. Atatürk Yolu Dergisi (Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/20588).
• Turanlı, A. ve Satıcı, B. (2021). Tarihî yapıların yeniden işlevlendirilmesi: Hayriye Hanım konağı örneği. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi. (Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1583597).
• Sivas Lisesi 110. Yıl Özel Sayısı. (1998) Sivas: Sivas Lisesi Yayın Organı.
• Sivas Valiliği, (2019). Sivas Kongresi 100. Yıl Almanağı. Sivas (Erişim tarihi: http://www.sivas.gov.tr/kurumlar/sivas.gov.tr/Sehir_Etiketleri/Sivas_Kongresi_Kitap/Almanak.pdf).
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F, Ö. (2021). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri müze kavramı. Ankara : Anı Yayıncılık.
• Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/34503/424695).
• Zakar, L. ve Eyüpgiller, K. (2020). Mimari restorasyon koruma teknik ve yöntemleri. İstanbul: Ömür Matbaacılık.
• Url-1: https://teftis.ktb.gov.tr/TR-263865/muzeler-ic-hizmetler-yonetmeligi.html#:~:text=Madde%204%2D%20M%C3%BCze%20%3A%20K%C3%BClt%C3%BCr%20varl%C4%B1klar%C4%B1n%C4%B1,geli%C5%9Ftirmede%20tesirli%20olan%20daimi%20kurulu%C5%9Ftur (Erişim tarihi:07.05.2023).
• Url-2: https://kulturlimited.com/icomdan-yeni-muze-tanimi/ (Erişim tarihi: 17.06.2023).