The Relationship Between Health Literacy Levels and Healthy Lifestyle Behaviors of Health Sciences Faculty Students

Yıl 2024, , 136 - 145, 13.09.2024

Yasemin Eda Tekin , Şahin Bora Tekin

https://doi.org/10.17942/sted.1383790

Öz

Objective: This study examined the relationship between health literacy levels and healthy lifestyle behaviors among Faculty of Health Sciences students.
Method: The cross-sectional and descriptive study was conducted on 334 students between February and May 2022. Data were collected using the Personal Information Form, Turkey Health Literacy Scale-32 (T-HLS-32), and Healthy Lifestyle Behaviours Scale-II (HLBS-II). The data were analyzed using a t-test, one-way analysis of variance, and correlation analysis.
Results: The mean score of T-HLS-32 was 35.46±8.84, and the mean score of HLBS-II was 131.13±20.33. A weak positive correlation was found between students' health literacy and healthy lifestyle behavior scores (r=0.315, p<0.001).
Conclusion: This study found that as the students' health literacy level increased, their healthy lifestyle behaviors also increased. It was determined that students' health literacy and healthy lifestyle behaviors were affected by some demographic characteristics (gender, marital status, smoking, chronic disease, health status, physical activity, and reading books).

Anahtar Kelimeler

health services, students, health education, health literacy, healthy lifestyle

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı olan araştırma 334 öğrenci üzerinde Şubat-Mayıs 2022 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler; Kişisel Bilgi Formu, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (T-SOY-32) ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBDÖ-II) ile toplanmıştır. Veriler t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Öğrencilerin T-SOY-32 puan ortalaması 35,46±8,84 ve SYBDÖ-II puan ortalaması 131,13±20,33’tür. Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranış puanları arasında zayıf düzeyde pozitif bir korelasyon bulunmuştur (r=0,315, p<0,001).
Sonuç: Bu çalışmada öğrencilerin sağlık okuryazarlığı seviyesi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da arttığı saptanmıştır. Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bazı demografik özelliklerden (cinsiyet, medeni durum, sigara kullanma, kronik hastalık, sağlık durumu, fiziksel aktivite ve kitap okuma) etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

sağlık hizmetleri, öğrenci, sağlık eğitimi, sağlık okuryazarlığı, sağlıklı yaşam tarzı

Etik Beyan

Beykent Üniversitesi Sosyal ve Beşeri bilimler etik kurulundan 22.12.2021 tarihinde onay alınmıştır.

Kaynakça

• Boyle MA. Understanding and achieving behavior change. In: Community nutrition ın action: An entrepreneurial approach. 7th ed. Boston, MA: Cengage Learning. 2016.
• Bronfenbrenner U. The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press; 1979.
• Ozturk FO, Ayaz Alkaya S. Health literacy and health promotion behaviors of adolescents in Turkey. J Pediatr Nurs. 2020;1(54):31–5.
• Worl Health Organisation, Obesity and overweight, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight. Erişim tarihi: 17.07.2024
• Karaca T, Aslan S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık durumu algılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2019;(4):734–9.
• Barsell DJ, Everhart RS, Miadich SA, Trujillo MA. Examining health behaviors, health literacy, and self-efficacy in college students with chronic conditions. Am J Heal Educ. 2018;49(5):305–11.
• Bröder J, Chang P, Kickbusch I, Levin-Zamir D, Mcelhinney E, Nutbeam D, and et al. IUHPE Position statement on health literacy: a practical vision for a health literate world. İnternational union for health promotion and education. 2018, www.iuhpe.org. Erişim tarihi: 25.07.2023
• CDC C for DC and P. Cancer screening-United States, 2010. Morb Mortal Wkly Rep. 2012;61(3):41–5.
• Santana S, Brach C, Harris L, Ochiai E, Blakey C, Bevington F, and et al. Practice full report: Updating health literacy for healthy people 2030: Defining its importance for a new decade in public health. J Public Heal Manag Pract. 2021;27(6):258.
• HLS-EU Consortium, Comparative report of health literacy in eight EU Member States, HLS-EU Consortium. 2012.
• Tanrıöver MD, Yıldırım HH, Ready FND, Çakır B, Akalın HE. Sağlık okuryazarlığı araştırması. Sağlık-Sen Yayınları. 2014;6:42–7.
• World Health Organisation. Promoting health in the SDGs. In Shangai. 2016. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-NMH-PND-17.5. Erişim tarihi: 25.07.2023
• National Action Plan to Improve Health Literacy. 2010. https://health.gov/our-work/national-health-initiatives/health-literacy/national-action-plan-improve-health-literacy. Erişim tarihi: 25.07.2023
• Sağlık Bakanlığı, Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü, https://sggm.saglik.gov.tr/. Erişim tarihi: 20.08.2023
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2022. https://www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 20.08.2023
• Yüksek Öğretim Kurumu, 2023. https://istatistik.yok.gov.tr/. Erişim tarihi: 22.09.2023
• Soykan H, Şengül H. Sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarıyla ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(4):691-704.
• Uysal N, Ceylan E, Koç A. Health literacy level and influencing factors in university students. Health Soc Care Community. 2020;28(2):505–11.
• Çopurlar CK, Akkaya K, Arslantaş İ, Kartal M. Health literacy of students who applied to medical and Nursing Faculty in Dokuz Eylul University. Turkish J Fam Med Prim Care. 2017;11(3):144–51.
• Okyay P, Abacigil F, Harlak H, Evci Kiraz ED, Karakaya K, Tuzun H, and et al. A new health literacy scale: Turkish health literacy scale and its psychometric properties. The European Journal of Public Health. 2015; 25(3):175-220.
• Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: Development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987;36(2):76–81
• Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1–13.
• Akgün Ş, Tok HH. Öztaş D. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık okuryazarlık düzeyleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(2):247-56.
• Zhang,Y, Zhang F, Hu P, Huang W, Lu L, Bai R, and et al. Exploring health literacy in Medical University students of Chongqing, China: A cross-sectional study. PlOS ONE, 2016;11(4):1-10.
• Güven DY, Bulut H, Öztürk S. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. J Hist Cult Art Res. 2018;7(2):400–9.
• Köseoğlu ÖÖ, Kürklü A. Healthy lifestyle behaviours, levels of self efficacy among university students and affected factors. Turkiye Klin J Nurs. 2017;9(3):207–17.
• Tatar M. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi ve sağlık okuryazarlığını etkileyen faktörlerin incelenmesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 2020, Kırıkkale.
• Gömleksiz M. Tıp fakültesi öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2019, Elazığ.
• Kolnik TS, Hozjan D, Babnik K. Health literacy and health related lifestyle among nursing students. Pielegniarstwo XXI wieku/Nursing in the 21st Century. 2017;16(2):42-6.