Sağlık Çalışanlarının Doğum Şekli Tercihleri ve Etkileyen Faktörler*

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 3, 190 - 196, 13.07.2018

Vesile Ünay

Öz

Öz
Amaç: Araştırma, sağlık çalışanlarının doğum şekli tercihlerini ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı olarak planlanan araştırma, Nisan-Mayıs 2015 tarihlerinde bir üniversite hastanesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, bu hastanede çalışan, en az bir kez doğum yapmış kadın sağlık çalışanları oluşturmuştur (N=212). Araştırma 188 gönüllü katılımcı ile tamamlanmış ve evrenin %88,6’sına ulaşılmıştır (n=188). Verilerin toplanmasında anket formu kullanılmıştır. Verilerinin analizinde, tanımlayıcı istatistikler ve Ki-kare, Fisher’s Exact ve McNemar ki-kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 38,55±7,38 olup %66,5’i hemşire, %22,3’i doktor ve %11,2’si ebedir. Çalışma yıl ortalaması 15,18±8,25, ilk gebelik yaşı ortalaması 26,96±3,81, yaşayan çocuk sayısı ortalaması 1,57±0,55’dir. Sağlık çalışanlarının %25,5’inin son doğumlarını vajinal doğum, %74,5’inin sezaryenle yaptıkları saptanmıştır. Vajinal doğumun tercih edilmesinin nedenleri; erken iyileşme ve eve daha çabuk dönmek/daha sağlıklı olması/daha az kanama/enfeksiyon olması (%59), daha erken emzirebilmek (%14,3), önceki doğumların vajinal olması ve daha çok çocuk isteği (%11,5) iken sezaryen doğumun tercih nedenleri; ağrı çekmemek/normal doğum korkusu (%23,7), bebeği riske atmama (%21,8), doktorun önerisi (%18,5)’dir. İlk gebelik yaşı yükseldikçe sezaryen oranlarının, çalışma yılı arttıkça vajinal doğum oranlarının arttığı bulunmuştur (p<0,005).
Sonuç: Sağlık çalışanlarının sezaryen doğum tercihleri yüksek bulunmuştur. Prenatal dönemde gebelere koruyucu sağlık bakımı veren, doğumları yaptıran kadın sağlık çalışanlarının kendi doğum tercihlerinin bilinmesi ulusal sağlık hizmetlerinin planlanmasında yol gösterici olabilir.
 

Anahtar Kelimeler

Sağlık çalışanları, Doğum, sezaryen seksiyon

Kaynakça

• 1. Akyol A, Yağcı Ş, Tekirdağ A. [The comparison of type and properties of delivery between health workers and non health workers]. JOPP Derg. 2011;3(2):55-63.
• 2. WHO, http://apps.who.int/gho/data/ node.main. REPWOMEN39?lang=en) Erişim tarihi:01.01.2016.
• 3. Aksu H, Özsoy S. Ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin doğum şekli tercihleri ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;24(1):44-48.
• 4. Gözükara F, Eroğlu K. İlk doğumunu yapmış kadınların (primipar) doğum şekline yönelik tercihlerini etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008;15(2):32–46.
• 5. Sayıner FD, Özerdoğan N, Giray S, Özdemir E, Savcı A. Kadınların doğum şekli tercihlerini etkileyen faktörler. Perinatoloji Dergisi 2009;17(3):104-112.