Emzirmenin Sürdürülmesi ve Başarısında Anahtar Faktör: Öz-Belirleme Kuramına Dayalı Emzirme Motivasyonu

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 4, 291 - 295, 04.09.2018

Berrak Mızrak Şahin

Öz

Öz
Emzirmenin sürdürülmesinde sadece fizyolojik değil; sosyal ve psikolojik faktörler de rol oynamaktadır. Annenin emzirmeye olan bakış açısı, özgüveni,  öz-yeterliliği ve motivasyonu gibi faktörler annenin emzirme süresini etkileyen psikolojik etkenlerdir. Son zamanlarda araştırmalara dayalı öneriler sağlık profesyonellerinin emzirme danışmanlığı ve desteği sunmadan önce motivasyon açısından kadınları taramalarını önermektedir. Kadının emzirmeye verdiği değer yetersizse ve/veya emzirme konusunda başarılı olacağına inanmıyorsa, motive olmamış davranış sergiler ve emzirmeyi sürdürme olasılığı azalır. Bu hipotezi destekleyen önemli teorilerden biri öz-belirleme kuramıdır. Bu kurama göre otonom motivasyon düzeyi yüksek olan kişilerin bir davranışı gerçekleştirirken daha çabuk harekete geçtikleri ve başarılı oldukları, kontrollü motivasyon ile harekete geçen bireylerin ise o aktiviteyi uzun süre devam ettiremedikleri bilinmektedir. Öz-Belirleme Kuramına göre emzirme davranışı özerk olan anneler bebeklerini daha uzun süre emzirirken, kontrollü motivasyona sahip anneler emzirmeyi daha kısa sürede sonlandırmaktadır. Literatürde emzirme motivasyonu ve öz-belirleme kuramı ilişkisini gösteren az çalışma mevcuttur. Bu makalede,
öz-belirleme kuramına dayalı olarak açıklanan emzirme motivasyonunun emzirmenin sürdürülmesine ve başarısına olan etkisi açıklanmıştır.
Anahtar sözcükler: Emzirme motivasyonu,
Öz-belirleme kuramı, motivasyon, emzirme eğitimi

Anahtar Kelimeler

Emzirme motivasyonu, Öz-belirleme kuramı, motivasyon

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Chentanez N, Barto AG, Singh SP, editors. Intrinsically motivated reinforcement learning. Advances in neural information processing systems; 2004. 2. Lin L, Zhang T. Playing exergames in the classroom: Pre-service teachers’ motivation, passion, effort, and perspectives. Journal of Technology and Teacher Education. 2011;19(3):243-60. 3. Macvean A, Robertson J, editors. Understanding exergame users' physical activity, motivation and behavior over time. Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems; 2013: ACM. 4. Gömleksiz MN, Serhatlıoğlu B. Öğretmen adaylarinin akademik motivasyon düzeylerine ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2014;173(173):99-128. 5. Ryan RM, Deci EL. Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology. 2000;25(1):54-67. 6. Deci EL, Ryan RM. Intrinsic motivation: Wiley Online Library; 1975. 7. Deci EL, Ryan RM, Williams GC. Need satisfaction and the self-regulation of learning. Learning and individual differences. 1996;8(3):165-83. 8. Kara A. İlköğretim birinci kademede eğitimde motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi. 2008;9(2). 9. Gagné M, Deci EL. Self‐determination theory and work motivation. Journal of Organizational behavior. 2005;26(4):331-62. 10. Özkubat S, Demiriz S. Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeği’nin Okul Öncesi Öğretmen Adayları Üzerinde Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013;2(1):87-114. 11. Şad SN, Gürbüztürk O. İngilizce hazırlık öğrencilerinin özbelirleyicilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (İnönü Üniversitesi Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2009;59(59):421-50. 12. Morsünbül Ü. Özerklik ve Ruh Sağlığına Etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2012;4(2). 13. Ryan RM. Control and information in the intrapersonal sphere: An extension of cognitive evaluation theory. Journal of personality and social psychology. 1982;43(3):450. 14. Quigley M, Carson C, Sacker A, Kelly Y. Exclusive breastfeeding duration and infant infection. European Journal of Clinical Nutrition. 2016:1-8. 15. McAndrew F, Thompson J, Fellows L, Large A, Speed M, Renfrew M. Infant Feeding Survey 2010. Health and Social Care Information Centre www hscic gov uk/article/3895/Infant-Feeding-Survey-2010. 2015. 16. Fombong FE, Olang B, Antai D, Osuorah CD, Poortvliet E, Yngve A. Maternal Socio-demographic Determinants of Exclusive Breastfeeding Practice in Cameroon. American Journal of Food and Nutrition. 2016;4(4):83-92. 17. Victora CG, Bahl R, Barros AJ, França GV, Horton S, Krasevec J, et al. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. The Lancet. 2016;387(10017):475-90. 18. Thulier D, Mercer J. Variables associated with breastfeeding duration. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing. 2009;38(3):259-68. 19. Stockdale J, Sinclair M, Kernohan G, Keller J. Understanding Motivational Theory and the Psychology of Breastfeeding. In: Bryar R, Sinclair M, editors. Theory for midwifery practice: Palgrave Macmillan; 2011. 20. Stockdale J, Sinclair M, Kernohan G, McCrum-Gardner E, Keller J. Sensitivity of the breastfeeding motivational measurement scale: a known group analysis of first time mothers. PloS one. 2013;8(12):e82976. 21. Kadzikowska-Wrzosek R. Autonomous motivation, self-efficacy and psycho-physical well-being in a group of Polish breastfeeding mothers: preliminary communication. Archives of Psychiatry and Psychotherapy. 2016;3:58-67. 22. Kestler-Peleg M, Shamir-Dardikman M, Hermoni D, Ginzburg K. Breastfeeding motivation and Self-Determination Theory. Social Science & Medicine. 2015;144:19-27. 23. Racine EF, Frick KD, Strobino D, Carpenter LM, Milligan R, Pugh LC. How motivation influences breastfeeding duration among low-income women. Journal of Human Lactation. 2009;25(2):173-81. 24. Lau CY, Fong DY, Choi AY, Ng JW, Sing C, Tarrant M. Development and measurement properties of the Chinese breastfeeding self-regulation questionnaire. Midwifery. 2017;44:24-34.