Üniversite Öğrencilerin Kendi Kendine Meme Muayenesi Bilgi Düzeyleri*

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 5, 343 - 351, 24.10.2018

Vasfiye Vasfiye Bayram Değer

Öz

Öz
Amaç: Bu çalışma, Mardin Artuklu Üniversitesi Kredi Yurtlar Kurumu Kız Yurdunda kalan ve sağlık dışındaki bölümlerde okuyan öğrencilerin kendi kendine meme muayenesi ile ilgili uygulama, bilgi, tutum ve farkındalık düzeyini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, Ekim 2015-Şubat 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Mardin Kredi Yurtlar Kurumunda kalan sağlık dışındaki bölümlerde okuyan 520 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada, literatür taraması sonucu hazırlanan 3 bölümlük anket formu, yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Verilerin analizinde yüzdelik hesaplama, ortalama Ki-Kare testi kullanılmıştır. p <0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular:  Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %87,5’i (n=398) lisans, %12,5’i (n=57) ön lisans öğrencisidir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %54,9’unun (n=250) Kendi Kendine Meme Muayenesi’ nin ne olduğunu bildiği, bunlardan %55,6’sının (n=216) gerekli bilgiyi sağlık personelinden aldığı görülmüştür. Öğrencilerin %63,5’i (n=289) Kendi Kendine Meme Muayenesi’ ni kimlerin yapması gerektiği; %30,5’ i (n=139) Kendi Kendine Meme Muayenesi’ ne başlama yaşını; %12,1’i (n=55) Kendi Kendine Meme Muayenesi’ nin zamanlamasının öğrenciler tarafından doğru bilindiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin %49,2’ si (n=224) Kendi Kendine Meme Muayenesi’nin nasıl yapıldığını bildiğini, %39,6’ sının (n=180) Kendi Kendine Meme Muayenesi’ni yaptığını ifade etmiştir. Araştırma kapsamına alınan ve Kendi Kendine Meme Muayenesi’ ni yapan öğrencilerin %43,3’ünün (n=78) ayda 1 defa düzenli olarak, %15,0’nın (n=27) adet kanamasından 5-7 gün sonra Kendi Kendine Meme Muayenesi’ ni yaptığı belirlenmiştir. Kendi Kendine Meme Muayenesi’ ni hiç uygulamayan öğrencilerin (n=275) %28,7’si “Nasıl yapılacağı gösterilmediği için”, “Ne arayacağımı bilmediğim için” yanıtını vermişlerdir.
Sonuçlar: Araştırma bulgularına dayanarak öğrencilerin Kendi Kendine Meme Muayenesini yeterince bilmedikleri, Kendi Kendine Meme Muayenesi yaptığını ifade eden öğrencilerin ise yarısından azının her ay düzenli olarak yaptığı tespit edilmiştir. Kendi Kendine Meme Muayenesi hakkında bilgi sahibi olmama, çok meşgul olma, unutma, utanma gibi faktörlerin muayene yapamamada etkili olduğu bulunmuştur.
Anahtar sözcükler: Mardin, Kendi kendine meme muayenesi, Üniversite öğrencileri

Anahtar Kelimeler

Mardin, Kendi kendine meme muayenesi

Kaynakça

• 1. Kolutek R, Aydın Avcı İ. Eğitim ve evde izlemin, evli kadınların meme ve serviks kanseri ile ilgili bilgi düzeylerine ve uygulamalarına etkisi. J Breast Health 2015;11:155-162. 2. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı. http://kanser.gov.tr/daire-faaliyetleri/kanser-istatistikleri/860-yeni d%C3%BCnya-kanser-istatistikleri-yay%C4%B1nland%C4%B1.html. Erişim Tarihi 20 Haziran 2016. 3. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı. http://kanser.gov.tr/Dosya/ca_istatistik/ANA_rapor_2012sooonn.pdf. Erişim Tarihi 20 Haziran 2016. 4. Koca B. Kendi kendine meme muayenesini bilmenin kadın sağlığı açısından önemi. Yeni Tıp Dergisi 2010;27:10-14. 5. Kılıç S, Uçar M, Seymen E, İnce S, Ergüvenli Ö, Yıldırım A, ve ark. kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamasının gata eğitim hastanesinde görevli hemşire, hemşirelik öğrencileri ve hastaneye müracaat eden kadın hastalarda araştırılması. Gülhane Tıp Dergisi 2006;48:200-204. 6. Uzun Ö, Karabulut N, Karaman Z. Hemşirelik öğrencilerinin kkmm ile ilgili bilgi ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7:10. 7. Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Hastanede çalışan kadınların meme kanseri konusunda erken tanı yöntemlerine yönelik bilgi ve davranışlarının belirlenmesi, uygulanan planlı eğitimin etkinliğinin incelenmesi. J Breast Health 2015;11:31-38. 8. Göçgeldi E, Açıkel CH, Hasde M, ve ark. Ankara-Gölbaşı ilçesinde bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi 2008;13:261-265. 9. Gençtürk N. Kadın Sağlık Profesyonellerinin Meme Kanseri Erken Tanı Yöntemlerini Bilme Ve Uygulama Durumları. Meme Sağlığı Dergisi 2013; 9 (1): 5-9. 10. Kösters JP, Gøtzsche PC. Regular self-examination or clinical examination for early detection of breast cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue 2. Art. No.: CD003373. DOI: 10.1002/14651858.CD003373.TheCochrane Library. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003373/full. Erişim Tarihi: 13.06.2017. 11. Alpteker H, Gümüş D, Doğan Ş, ve ark. Kız öğrencilerin meme kanseri ve kkmm bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi. The Journal of Breast Health 2011;7:176-181. 12. Özen B, Zincir H, Kaya Ertan Z, ve ark. Genç kadınların meme kanseri ve kkmm konusundaki bilgi ve tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları. J Breast Health 2013;9:200-204. 13. Aydın İlknur. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7:26-34. 14. Kılıç D, Sağlam R, Kara Ö. Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. The Journal of Breast Health 2009;5:195-199. 15. Taşçı Beydağ KD, Karaoğlan H. kendi kendine meme muayenesi eğitiminin öğrencilerin bilgi ve tutumlarına etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6:106-111. 16. Gölbaşı Z, Çetin R, Kalkan S, Durmuş T. üniversite öğrencisi kızların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve davranışları. The Journal of Breast Health 2010;6:69-73. 17. Sönmez Y, Keskin Y, Lüleci E. Kadın ve aile sağlığı merkezine başvuranların meme kanseri erken tanısı konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi 2010;6:150-155. 18. Koç Z, Sağlam Z. Kadınların meme kanseri, koruyucu önlemler ve kkmm ile ilgili bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi ve eğitimin etkinliği. Meme Sağlığı Dergisi 2009;5:25-33. 19. Başak F. Konya İli Bozkır ilçesinde meme kanseri tarama ile ilgili bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. Bezmialem Science 2016;1:19-24. 20. Kacaroğlu Vicdan A, Koçyiğit A, Kabak A. Üniversite öğrencilerinin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;Sempozyum Özel Sayısı. Syf:338. 21. Erkal Aksoy Y, Çeber Turfan E, Sert E ve ark. Meme kanseri erken tanı yöntemlerine ilişkin engeller. J Breast Health 2015;11:26-30. 22. Balaman P, Pehlivan E, Güneş G. Malatya il merkezinde 18 yaş ve üzeri kadınların kanserle ilgili bazı tutumları ve kkmm uygulamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010;17:107-112. 23. Solak Kabataş M, Kızıl H, Duman D. Bayan öğretmenlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi. The Journal of Breast Health 2010;6:150-155. 24. Çoşkun Güner İ, Tetik A, Gönener HD. Kadınların kendi kendine meme muayenesi (kkmm) ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi 2007;55-60. 25. Akgün Şahin Z, Kardaş Özdemir F. Kars’ ta yaşayan kadınların kendi kendine meme muayenesi uygulamasına yönelik bilgi, inanç ve tutumlarının değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi 2015;13:54-61. 26. Tuna A. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesini öğrenmelerinde akran eğitim modelinin etkinliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2002.