Annelerin Çocuklarına D Vitamini Vermeleriyle İlişkili Etmenlerin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 3, 181 - 189, 02.07.2021

Ayla Açıkgöz Ayşe Gülay Şahan

https://doi.org/10.17942/sted.915361

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, annelerin D vitamini desteği konusundaki bilgi ve tutumlarını belirlemek ve çocuklarına D vitamini vermeleriyle ilişkili faktörleri incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırmanın verileri aile sağlığı merkezlerine başvuran 0-4 yaş çocuğu olan annelerden elde edilmiştir. Veriler, literatürden yararlanılarak araştırmacılar tarafından oluşturulmuş olan bir anketle, yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan 316 annenin %30,1’i D vitamini verilmediğinde çocuğun sık hastalanacağını bilmektedir. Annelerin %96,5’i çocuğunu güneşe çıkardığını belirtmiştir. Annelerin %14,9’u bebeğin/çocuğun sadece başını açarak, %74,4’ü başını ve elini açarak, %10,2’si ise tam giysili olarak güneşe çıkarmaktadır. Annelerin %96,2’sinin çocuklarına D vitamini verdiği saptanmıştır. Annelerin %98,4’üne sağlık personeli tarafından çocuğuna D vitamini vermesi önerilmiştir. Çocuğa D vitamini verilmesinin önerilmiş olması, annenin gebeliğinde D vitamini kullanması, kemik sağlığı için güneşe çıkarmanın önemli olduğunu bilmeleri ile çocuklara D vitamini verilmesi arasında ilişki bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Araştırmaya katılan annelerin çoğunluğu çocuğunu güneşe çıkarmakta ve çocuğuna D vitamini vermektedir. Sağlık personeli tarafından D vitamini önerilmesi, annenin gebeliğinde D vitamini kullanmış olması annenin davranışını etkilemektedir. Yapılan eğitimlerde sağlık personelinin çocukların uygun kıyafetle güneşe çıkarılmalarının önemli olduğunu anlatması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

D vitamini, D vitamini desteği, Çocuk sağlığı

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Teşekkür

Araştırmamıza katılan tüm annelere katılımları için ve Balıkesir’in Altıeylül İlçesi ASM ebe/hemşirelerine verilerin toplanmasında verdikleri destek için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Randev S, Kumar P, Guglani V. Vitamin D supplementation in childhood –a review of guidelines. Indian J Pediatr 2018;85:194–201.
• Dobson R, Cock HR, Brex P, Giovannoni G. Vitamin D supplementation. Pract Neurol. 2018;18:35-42.
• Tan ML, Abrams SA, Osborn DA. Vitamin D supplementation for term breastfed infants to prevent vitamin Ddeficiency and improve bone health. Cochrane Database of Systematic Reviews Intervention 2020; doi:10.1002/14651858.CD013046.pub2.
• Buğrul F. Süt çocukluğu dönemindeki bebeklerin annelerine verilen D vitamininin çocuklardaki D vitamini düzeyine etkisi (uzmanlık tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü; 2011.
• Hatun Ş, Ozkan B, Bereket A. Vitamin D deficiency and prevention: Turkish experience. Acta Pædiatrica 2011;100:1195–99.
• Hatun S, Bereket B, Çalıkoğlu AS, Özkan B. Günümüzde D vitamini yetersizliği ve nütrisyonel rikets. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003;46:224–241.
• Gupta P, Dewan P, Shah D, Sharma N, Bedi N, Kaur IR et al. Vitamin D supplementation for treatment and prevention of pneumonia in under-five children: a randomized double-blind placebo controlled trial. Indian Pediatr 2016;53:967-980.
• Singh N, Kamble D, Mahantshetti NS. Effect of vitamin D supplementation in the prevention of recurrent pneumonia in under-five children. Indian J Pediatr 2019;86: 1105-1111.
• Bi WG, Nuyt AM, Weiler H, Leduc L, Santamaria C, Wei SQ. Association between vitamin d supplementation during pregnancyand offspring growth, morbidity, and mortality a systematic review and meta-analysis. JAMA Pediatr 2018;172:635-645.
• Bouillon R. Comparative analysis of nutritional guidelines for vitamin D. Nat Rev Endocrinol 2017;13: 466-479.
• Hatun S, Bereket A, Ozkan B, Coşkun T, Köse R, Calıkoğlu AS. Free vitamin D supplementation for every infant in Turkey. Arch Dis Child 2007;92:373–374.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. D vitamini yetersizliğinin önlenmesi ve kemik Sağlığının Korunması Projesi Rehberi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2005;14: 4-5.
• Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ve T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Türkiye’de 6-17 aylık çocuklarda ve annelerinde hemoglobin ferritin D-vitamini düzeyi ve demir eksikliği anemisi durum belirleme yürütülen programların değerlendirilmesi araştırması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 873; 2011.
• Çataklı T, Taşar S, Oğulluk M, Dallar Bilge Y. Bir hastaneye başvuran annelerin D vitamini hakkındaki bilgileri ve kullanma tutumları. Ege Tıp Dergisi 2014;53:135-140.
• Sert A, Kaya H, Yiğit Ö, Yavuz S, Karakuş Sert T. Gebelerde ve yenidoğan bebeklerde D vitamini korelasyonu. Van Tıp Dergisi 2020;27:197-202.
• Kaya A, Güven AS, Gültekin A, İçağasıoğlu FD, Cevit Ö. Anne-bebek ikilisinde perinatal D vitamini profilaksisinin önemi. Perinatoloji Dergisi 2012;20:18-23.
• Gebelere D vitamini destek programı. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021, Erişim adresi: https://www.saglik.gov.tr/TR,11158/gebelere-d-vitamini-destek-programi.html.
• Perumal N, Mahmud AA, Bakui AH, Roth DE. Prenatal vitamin D supplementation and infant vitamin D status in Bangladesh. Public Health Nutr 2015;20:1865-1873.
• Kepkep UA. Anne ile yenidoğan bebeğin serum D vitamini düzeylerinin ve etkileşimlerinin belirlenmesi (yüksek lisans tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
• Çukurovalı Soykurt S, Tayfur M, Uluçam Çelen E. 20-49 yaş arası gebe kadınların D vitamini destekleri kullanım durumları ile beslenme ve depresyon durumlarının karşılaştırılması. BÜSBİD 2020; 5(1): 31-48.
• Kara Elitok G, Bülbül L, Turan B, Akın TY, Uslu S, Bülbül A. Çocuklara önerilen D vitamini desteğinde annelerin bilgi, tutum ve davranışları. Sakarya Tıp Dergisi 2020;10:231-239.
• Şolt Kırca A, Dolgun G. Gebelerin kendileri ve bebekleri için D vitamini kullanım farkındalığı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;21:18-24.
• Moon RC, Curtis EM, Cooper C, Davies JH, Harvey NC. Vitamin D supplementation: are multivitamins sufficient? Arch Dis Child 2020;105:791-793.
• Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye beslenme ve sağlık araştırması 2010: beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931; 2014.
• Arıca V, Arıca S, Gücük S, Edirne T. Van ilindeki 0-36 ay arası sağlıklı çocuklarda serum 25-OHD düzeyi. Türk Pediatri Arşivi 2010;45:286-290.
• Yetim A, Yetim Ç, Devecioğlu E. Iğdır’da annelerin süt çocuğu beslenmesi konusundaki bilgi ve davranışları. J Curr Pediatr 2015;13:7-12.
• Dağhan Ş, Uysal Toraman A, Yelten G, Taşkıran G, Savan F. Annelerin bebek sağlığında D vitamini kullanımına ilişkin bilgi ve uygulamaları. Güncel Pediatri 2019;17:58-70.
• Köksal T, Köksal AO. Yozgat İlindeki Süt Çocuklarında Vitamin Kullanma Sıklığı. Türkiye Çocuk Hast Dergisi 2013;1:33-36.
• Haq A, Wimalawansa SJ, Pludowski P, Anouti FA. Clinical practice guidelines for vitamin D in the United Arab Emirates. J Steroid Biochem Mol Biol 2018;175:4-11.
• Meena P, Dabas A, Shah D, Malhotra RK, Madhu SV, Gupta P. Sunlight exposure and vitamin D status in breastfed infants. Indian Pediatr 2017;54;105-111.