Kemoterapi Alan Akciğer Kanserli Hastalarda Tat Değişiklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 1, 33 - 42, 11.03.2022

İlknur Özkan , Nermin Eroğlu

https://doi.org/10.17942/sted.982355

Öz

Amaç: Bu çalışma kemoterapi alan akciğer kanserli hastaların deneyimlediği tat değişikliklerini subjektif olarak değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel olarak planlanan bu çalışma İstanbul ilinde bir eğitim araştırma hastanesinin kemoterapi ünitesinde Aralık- Mayıs 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırma verileri tanımlayıcı bilgi formu, Kemoterapiye Bağlı Tat Alma Değişikliği Ölçeği (Chemotherapy-induced Taste Alteration Scale= CiTAS) ile toplanmıştır.
Bulgular: Akciğer kanserli hastaların % 62.3’ünün tat değişikliği deneyimlediği, % 68.6’ sının tat değişikliğine yönelik sağlık profesyonellerinden bilgi almadığı, %35.8’inin tat değişimini metalik tat olarak tanımladığı, %35.8’inin tat değişikliğiyle baş etme yöntemi olarak yemekleri soğuk yedikleri saptanmıştır. Hastaların CiTAS ölçeğinin temel tatlarda azalma alt boyut ortalamasının 2.49±1.39; rahatsızlık alt boyut ortalamasının ve paraguzi and fantoguzi alt boyut ortalamasının 2.48±1.35; genel tat değişikliği alt boyut ortalamasının ise 2.49±1.36 olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Çalışmada kemoterapi alan akciğer kanserli hastaların yarıdan fazlasının sübjektif olarak tat değişikliklerini deneyimlediği, orta şiddette tat duyusunda değişiklik ve rahatsızlık yaşadıkları ve en çok tanımladıkları tat değişikliğinin metalik tat olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda sağlık profesyonellerinin akciğer kanserli hastaların yaşadıkları tat değişikliklerini farkında olması, niteliğini ve şiddetini değerlendirmesi, takip etmesi ve buna yönelik gerektiğinde interdisipliner yaklaşımla önleyici ve tedavi edici girişimlerde bulunulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akciğer kanseri, tat değişiklikleri, kemoterapi

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1. Thandra KC, Barsouk A, Saginala K, Aluru JS, Barsouk A. Epidemiology of lung cancer. Contemporary Oncology 2021;25(1):45.
• 2. Öztürk ENY, Mehmet U. Globocan 2012 ve 2018 verİlerİ üzerİnden dünya’da, avrupa’da ve türkİye’de en sik görülen beş kanser türünün değerlendİrİlmesİ. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi 2021;4(1):17-27.
• 3. Howlader N, Forjaz G, Mooradian MJ, Meza R, Kong CY, Cronin KA, et al. The effect of advances in lung-cancer treatment on population mortality. New England Journal of Medicine 2020;383(7):640-9.
• 4. Morrison EJ, Novotny PJ, Sloan JA, Yang P, Patten CA, Ruddy KJ, et al. Emotional problems, quality of life, and symptom burden in patients with lung cancer. Clinical Lung Cancer 2017;18(5):497-503.
• 5. Sung MR, Patel MV, Djalalov S, Le LW, Shepherd FA, Burkes RL, et al. Evolution of symptom burden of advanced lung cancer over a decade. Clinical Lung Cancer 2017;18(3):274-80. e6.
• 6. Wong ML, Paul SM, Cooper BA, Dunn LB, Hammer MJ, Conley YP, et al. Predictors of the multidimensional symptom experience of lung cancer patients receiving chemotherapy. Supportive Care ın Cancer 2017;25(6):1931-9.
• 7. Nolden AA, Hwang L-D, Boltong A, Reed DR. Chemosensory changes from cancer treatment and their effects on patients’ food behavior: a scoping review. Nutrients 2019;11(10):2285.
• 8. Belqaid K, Tishelman C, Orrevall Y, Månsson-Brahme E, Bernhardson B-M. Dealing with taste and smell alterations—A qualitative interview study of people treated for lung cancer. Plos ONE 2018;13(1):1-19.
• 9. Speck RM, DeMichele A, Farrar JT, Hennessy S, Mao JJ, Stineman MG, et al. Taste alteration in breast cancer patients treated with taxane chemotherapy: experience, effect, and coping strategies. Supportive Care in Cancer 2013;21(2):549.
• 10. Yoshimoto N, Inagaki M, Sekiguchi Y, Tomishima Y, Masuko K. Chemotherapy alters subjective senses of taste and smell but not dietary patterns in Japanese lung cancer patients. Supportive Care in Cancer 2020;28(4):1667-74.
• 11. Spotten LE, Corish CA, Lorton CM, Ui Dhuibhir PM, O'Donoghue NC, O'Connor B, et al. Subjective and objective taste and smell changes in cancer. Annals of Oncology 2017;28(5):969.
• 12. Campagna S, Gonella S, Sperlinga R, Giuliano PL, Marchese R, Pedersini R, et al. Prevalence, severity, and self-reported characteristics of taste alterations in patients receiving chemotherapy. Oncol Nurs Forum 2018;45(3):342-53.
• 13. Boltong A, Aranda S, Keast R, Wynne R, Francis PA, Chirgwin J, et al. A prospective cohort study of the effects of adjuvant breast cancer chemotherapy on taste function, food liking, appetite and associated nutritional outcomes Plos One 2014;9(7):e103512.
• 14. De Vries Y, Winkels R, van den Berg M, de Graaf C, Kelfkens C, de Kruif JTC, et al. Altered food preferences and chemosensory perception during chemotherapy in breast cancer patients: A longitudinal comparison with healthy controls. Food Quality and Preference 2018;63:135-43.
• 15. Jensen SB, Mouridsen HT, Bergmann OJ, Reibel J, Brünner N, Nauntofte B. Oral mucosal lesions, microbial changes, and taste disturbances induced by adjuvant chemotherapy in breast cancer patients. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology 2008;106(2):217-26.
• 16. Nolden A, Joseph PV, Kober KM, Cooper BA, Paul SM, Hammer MJ, et al. Co-occurring Gastrointestinal Symptoms Are Associated With Taste Changes in Oncology Patients Receiving Chemotherapy. Journal of Pain and Symptom Management 2019;58(5):756-65.
• 17. Schalk P, Kohl M, Herrmann HJ, Schwappacher R, Rimmele ME, Buettner A, et al. Influence of cancer and acute inflammatory disease on taste perception: a clinical pilot study. Supportive Care in Cancer 2018;26(3):843-51.
• 18. Sozeri E, Kutluturkan S. The validity and reliability of Turkish version of the chemotherapy-induced taste alteration scale (CiTAS). Clinical nursing research 2018;27(2):235-49.
• 19. Kano T, Kanda K, editors. Development and validation of a chemotherapy-induced taste alteration scale. Oncol Nurs Forum 2013;40(2):79-85.
• 20. Saatci Ö, Öztürk A, editors. Gustatory And Olfactory Dysfunction And Quality Of Life In Patients With Lung Cancer. KBB-Forum: Elektronik Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi 2021;20(2):135-142
• 21. McGreevy J, Orrevall Y, Belqaid K, Tishelman C, Bernhardson BM, Wismer W. Characteristics of taste and smell alterations reported by patients after starting treatment for lung cancer. Supportive Care in Cancer 2014;22(10):2635-44.
• 22. Belqaid K, Orrevall Y, McGreevy J, Månsson-Brahme E, Wismer W, Tishelman C, et al. Self-reported taste and smell alterations in patients under investigation for lung cancer. Acta Oncologica (Stockholm, Sweden) 2014;53(10):1405-12.
• 23. Amézaga J, Alfaro B, Ríos Y, Larraioz A, Ugartemendia G, Urruticoechea A, et al. Assessing taste and smell alterations in cancer patients undergoing chemotherapy according to treatment. Supportive Care in Cancer 2018;26(12):4077-86.
• 24. McGettigan N, Dhuibhir PU, Barrett M, Sui J, Balding L, Higgins S, et al. Subjective and Objective Assessment of Taste and Smell Sensation in Advanced Cancer. American Journal of Hospice & Palliative Medicine 2019;36(8):688-96.
• 25. Han S, Youker S. Metallic taste as a side effect of topical fluorouracil use. Journal of drugs in dermatology: JDD 2011;10(10):1201-3.
• 26. IJpma I, Timmermans ER, Renken RJ, Ter Horst GJ, Reyners AK. Metallic taste in cancer patients treated with systemic therapy: a questionnaire-based study. Nutrition and Cancer 2017;69(1):140-5.
• 27. Logan HL, Bartoshuk LM, Fillingim RB, Tomar SL, Mendenhall WM. Metallic taste phantom predicts oral pain among 5-year survivors of head and neck cancer. Pain 2008;140(2):323-31.
• 28. Belqaid K, Tishelman C, McGreevy J, Månsson-Brahme E, Orrevall Y, Wismer W, et al. A longitudinal study of changing characteristics of self-reported taste and smell alterations in patients treated for lung cancer. European Journal of Oncology Nursing 2016;21:232-41.
• 29. Arikan F, Ergen M, SÖZerİ ÖZtÜRk E, KutlutÜRkan S. Taste Alteration in Cancer Patients Receiving Chemotherapy: A Cross-Sectional Study. Turkish Journal of Oncology / Türk Onkoloji Dergisi 2019;34(4):222-30.
• 30. Larsen AK, Thomsen C, Sanden M, Skadhauge LB, Anker CB, Mortensen MN, et al. Taste alterations and oral discomfort in patients receiving chemotherapy. Supportive Care in Cancer 2021:1-9.
• 31. Sözeri E, Kutlutürkan S. Kemoterapi Alan Hastalarda Tat Alma Değişikliği. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health 2015;11(2):81-7.
• 32. Boltong A, Keast R, Aranda S. Experiences and consequences of altered taste, flavour and food hedonics during chemotherapy treatment. Supportive Care In Cancer 2012;20(11):2765-74.
• 33. IJpma I, Renken RJ, Ter Horst GJ, Reyners AK. Metallic taste in cancer patients treated with chemotherapy. Cancer Treatment Reviews 2015;41(2):179-86.
• 34. Rehwaldt M, Wickham R, Purl S, Tariman J, Blendowski C, Shott S, et al., editors. Self-care strategies to cope with taste changes after chemotherapy. Oncology Nursing Forum2009: NIH Public Access.