Nomofobi ve COVID-19 pandemisi

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 3, 237 - 240, 12.07.2022

İzzet Fidancı , Hilal Aksoy , Duygu Ayhan Başer

https://doi.org/10.17942/sted.1006125

Öz

Nomofobi; “no”, “mobile” ve “phobia” kelimelerinden birleşerek oluşmuş olup, adından da anlaşıldığı üzere telefonsuz kalma korkusunu anlatmaktadır. Günümüzde akıllı telefonlar, bilgisayarlara göre daha kolay kullanımı ve ulaşımı nedeniyle tercih edilmektedir. Günlük yaşamda ihtiyacımız olan tüm gereksinimlere akıllı telefon uygulamaları ile ulaşılabilmektedir. Bu durum tüm ticaret alanı başta olmak üzere birçok alanda köklü değişikliklere neden olmuştur (1,2).
Akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşması COVID-19 pandemi döneminde gençler başta olmak üzere tüm yaş grupları için teknoloji kullanımının zorunluluklar arasına girmesine ve dolayısıyla da teknoloji bağımlılığının yaygınlaşması ve artmasına neden olmuştur. Gençlerin teknoloji kullanımlarının hem eğitim hem eğlence alanlarında artması davranış değişikliklerine neden olabilmekte ve bağımlılık düzeylerinin de artmasına neden olabilmektedir (Şekil 1) (3,4).

Şekil 1. Covid-19 pandemisi ve nomofobi (Çizim: Yücel Özalp)

Bağımlılıklar genel olarak; alkol, madde, kumar, tütün bağımlılığı olarak sınıflandırılırken günümüzde teknoloji bağımlılığı bu sınıflamalara eklenmiştir. Bağımlılıklar birbirleriyle ilişkili olabilmekte olup, her hangi bir bağımlılığı olan kişilerin diğer tür bağımlılık düzeylerinin artması daha kolay olabilmektedir (5).
Bağımlılık düzeyleri çeşitli yöntemlerle ölçülebilmekte olup, nomofobi düzeyini ölçen de testler/ölçekler mevcuttur (6). Günümüzde bu alan psikoloji ve psikiyatri biliminin yetkinliğine girmektedir. Ancak hastaların sağlık hizmetlerine en kolay erişim yeri olan birinci basamak sağlık hizmetlerinin bu alanda sorumluluğu olduğu açıktır. Ergen izlemleri içinde sorgulanan bağımlılık durumu bize tüm bağımlılıklar için bilgi sağlamakta ve bağımlılığın yönetim kararı için de bizi yönlendirmektedir.
Özellikle de teknoloji bağımlılık düzeyi yüksek olan kişilerde nomofobi düzeyinin de ölçülerek kişilerin bağımlılıklarının azaltılması ve sonlandırılması için gerekli tedavi ve yönlendirmelerinin yapılması büyük önem arz etmektedir. Aksi halde nomofobik gençlerin sosyal hayattan izolasyonları ve duygu durumlarındaki kötüleşmelerin önüne geçilemeyecek olup, diğer bağımlılık türlerinin daha kolay edinilmesi kaçınılmaz olacaktır (7,8). Birinci basamak sağlık hizmetlerinin ana bileşeni olan Aile hekimliklerinde, ergen izlemlerinin düzenli ve uygun yapılması ile nomofobi düzeyi yüksek olan kişilerin saptanması ve gerekli müdahalelerin yapılması ile mümkün olacaktır.
Nomofobi oluşması davranış değişikliklerinin oluşması ile oluşabilmekte olup tedavide de aynı şekilde davranış değişikliği modelinin temelini oluşturan transteoretik modelin kullanılması ile başarı sağlanabilecektir. Transteoretik modelin başlıca kullanım alanı olan sigara bıraktırmadaki uygulamalarına/basamaklarına (Düşünmeme, Düşünme, Hazırlık, Hareket, Devam ettirme ve Karar alma) (Şekil 2) benzer şekilde davranış değişiklikleri sağlanarak nomofobi ve teknoloji bağımlılığından kurtulmaları sağlanabilmekte olup (9,10), aile hekimliklerinde tedavilerinin sağlanması ile hem üst basamak sağlık hizmetleri meşgul edilmemiş hem de hastalara ulaşım daha kolaylıkla sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemi, nomofobi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Şekil 1'in çizimi için Yücel Özalp'a ([e-mail]) teşekkür ederiz.

Nomophobia and the COVID-19 pandemic

Öz

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemic, nomophobia

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Bhattacharya S, Bashar MA, Srivastava A, Singh A. NOMOPHOBIA: NO MObile PHone PhoBIA. J Family Med Prim Care. 2019;8(4):1297-1300. doi:10.4103/jfmpc.jfmpc_71_19
• Uysal Ş, Özen H, Madenoğlu C. Social phobia in higher education: the influence of nomophobia on social phobia. The Global e-learning Journal 2016;5(2):1-8.
• Fidancı İ, Aksoy H, Yengil Taci D, Ayhan Başer D, Cankurtaran M. Effect of COVID-19 Restrictions on Nomophobia and Smartphone Addiction Levels. Bağımlılık Dergisi 2021; 22(4): 395-402.
• Visweswaraiah V. Nomophobia before and after the COVID-19 Pandemic-Can Social Media be Used to Understand Mobile Phone Dependency. Int J Clin Med Info. 2021;4(1):31-43.
• Gifford E, Humphreys K. The psychological science of addiction. Addiction 2007;102(3):352-361.
• Yildirim C, Correia AP. Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior 2015;49:130–7.
• Özgür Güler E, Veysikarani D. Nomofobi üzerine bir araştırma: üniversite öğrencileri örneği. Beykoz Akademi Dergisi 2019;7(1):75-88.
• Ozdemir B, Cakir O, Hussain I. Prevalence of Nomophobia among university students: A comparative study of Pakistani and Turkish undergraduate students. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education 2018;14(4):1519-1532.
• Fidanci I, Ozturk O, Unal M. Transtheoretic model in smoking cessation. J. Exp. Clin. Med.. 2017; 34(1): 9-13.
• Erol S, Erdoğan S. Sağlık Davranışlarını Geliştirmek ve Değiştirmek İçin Transteoretik Modelin Kullanılması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;10(2):86-94.