Okul Çocuğunda El Hijyeni Değerlendirme Soru Formunun Türkçe Geçerlik ve Güvenilirliği

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 3, 201 - 208, 12.07.2022

Gülçin Uyanık , Şafak Dağhan

https://doi.org/10.17942/sted.984416

Öz

Amaç: Primer enfeksiyon kontrol önlemi olan el hijyeni, okul çocuklarında bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için önemlidir. Araştırmanın amacı “Okul Çocuğunda El Hijyeni Değerlendirme Soru Formu”nun Türkçe geçerlik ve güvenilirliğinin test edilmesidir.
Gereç ve Yöntem: İlkokul çocuklarında el hijyeni davranışını sorgulamak için kullanılan form, Tai ve arkadaşlarının Planlı Davranış Teorisi bileşenlerini temel alarak geliştirdiği “Sağlık çalışanları için el hijyeni ve hastane enfeksiyonları soru formu”ndan yararlanılarak, Türk diline ve ilkokul yaş grubuna uyarlanmıştır. Soru formu 20 soru ve beş bölümden oluşmaktadır: El hijyeni için tutum, algılanan davranışsal kontrol, öznel norm, niyet ve davranış. Soru formunun geçerliği dil, kapsam ve yapı geçerliği ile sınanmıştır. Güvenilirlik ise iç tutarlılık ve değişmezlik analizleri ile sınanmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve AMOS programları kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 263 3. ve 4. sınıf öğrencisi oluşturmuştur.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 8,77±0,86 olup,%52,1’i kızdır. Formun Kapsam Geçerlik İndeksi 1’dir. Uzman görüşleri arasında istatistiksel anlamlı fark yoktur (Kendall’s W=0,205; p=0,099). Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre form, kabul edilebilir uyum (RMSEA=,06; GFI=,90) ve iyi uyum (CMIN/DF=1,95; SRMR=,03) göstermiştir. Formun iç tutarlılığı yüksektir (Cronbach Alpha=0,853). Formda aynı şeyi ölçen birden fazla madde olmadığı belirlenmiştir (Hotelling T2= 16,7; p=0,0001). Değişmezlik analizi için iki hafta ara ile form 32 öğrenciye uygulanmış, formun değişmezlik ölçütünü sağladığı görülmüştür (Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı=0,751; p<0,0001).
Sonuç: Türk dili ve kültüründe ilkokul çocukları için geçerli ve güvenilir olduğu belirlenen soru formu, okul çocuklarında el hijyeni davranışının belirlenmesinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

El hijyeni, okul çocuğu, geçerlik, güvenilirlik, planlı davranış teorisi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Turkish Validity and Reliability of Hand Hygiene Assessment Question Form in Schoolchildren

Öz

Objective: Hand hygiene is important for the prevention of infectious diseases in schoolchildren. Aim of the research; testing the Turkish validity and reliability of the "Hand Hygiene Assessment Question Form in Schoolchildren".
Material and Method: The form used to assessment hand hygiene behavior in primary school children was adapted to the Turkish language and primary school age group by using the"Questionnaire on hand hygiene and nosocomial infections for healthcare workers" developed by Tai et al. The questionnaire consists of 20 questions and five parts: Attitude for hand hygiene, perceived behavioral control, subjective norm, intention and behavior. The validity of the questionnaire was tested with language, content and construct validity. Reliability was tested with internal consistency and invariance analyses. SPSS and AMOS programs were used in the analysis of the data. The sample of the study consisted of 263 3rd and 4th grade students.
Results: The mean age of the students participating in the study was 8.77±0.86, and 52.1% of them were girls. The Content Validity Index of the form is 1. There was no statistically significant difference between expert opinions (Kendall's W=0.205; p=0.099). According to the confirmatory factor analysis results, the form showed acceptable fit (RMSEA=.06; GFI=.90) and good fit (CMIN/DF=1.95; SRMR=.03). The internal consistency of the form is high (Cronbach Alpha=0,853). It was determined that there was not more than one item measuring the same thing in the form (Hotelling T2= 16.7; p=0.0001). For the invariance analysis, the form was applied to 32 students with an interval of two weeks, and it was observed that the form met the criterion of invariance (Pearson product-moment correlation coefficient=0.751; p<0.0001).
Conclusion: The question form, which was determined to be valid and reliable for primary school children in Turkish language and culture.

Anahtar Kelimeler

Hand hygiene, school children, validity, reliability, theory of planned behavior

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Jasper C, Le T-T, Bartram J. Water and sanitation in schools: A systematic review of the health and educational outcomes. Int J Environ Res Public Health. 2012;9:2772–87.
• 2. Mbakaya BC, Lee P, Lee R, Mbakaya BC, Lee PH, Lee RLT. Hand hygiene intervention strategies to reduce diarrhoea and respiratory infections among schoolchildren in developing countries: A systematic review. Int J Environ Res Public Health. 01 Nisan 2017;14:371.
• 3. World Health Organization. Hand hygiene: Why, how & when? [Internet]. 2009. Available at: https://www.who.int/gpsc/5may/Hand_Hygiene_Why_How_and_When_Brochure.pdf
• 4. World Health Organization. WHO Guidelines on Hand Hygiene in Health Care First Global Patient Safety Challenge Clean Care is Safer Care [Internet]. 2009. Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44102/9789241597906_eng.pdf;jsessionid=224ABDC6D28D5430D7403F55FB51A82A?sequence=1
• 5. Unicef. Handwashing promotion monitoring and evaluation module [Internet]. 2013. Available at: https://www.unicef.org/wash/files/M_and_E_Toolkit_.pdf
• 6. Unicef. WASH in schools monitoring package [Internet]. 2011. Available at: https://www.unicef.org/wash/schools/files/wash_in_schools_monitoringpackage_.pdf
• 7. Thanh Xuan LT, Hoat LN. Handwashing among schoolchildren in an ethnically diverse population in northern rural Vietnam. Glob Health Action. 2013;6:18869.
• 8. Chen X, Ran L, Liu Q, Hu Q, Du X, Tan X. Hand hygiene, mask-wearing behaviors and its associated factors during the COVID-19 epidemic: A cross-sectional study among primary school students in Wuhan, China. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(2893).
• 9. Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. Içinde: XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi [Internet]. Denizli, Türkiye; 2005. Available at: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf
• 10. Tai JWMM, Mok ESBB, Ching PTYY, Seto WH, Pittet D. Nurses and physicians’ perceptions of the importance and impact of healthcare-associated infections and hand hygiene: A multi-center exploratory study in Hong Kong. Infection. 2009;37(4):320–33.
• 11. Zamanzadeh V, Ghahramanian A, Rassouli M, Abbaszadeh A, Alavi-Majd H, Nikanfar A-R. Design and Implementation Content Validity Study: Development of an instrument for measuring Patient-Centered Communication. J Caring Sci. 2015;4(2):165–78.
• 12. Esin MN. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Içinde: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014. s. 193–233.
• 13. Mellor D, Moore KA. The use of likert scales with children. J Pediatr Psychol. 2014;39(3):369–79.
• 14. Chambers CT, Johnston C. Developmental differences in children’s use of rating scales. J Pediatr Psychol. 2002;27(1):27–36.
• 15. Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. HEMAR-G. 2003;5(1):3–14.
• 16. Rutherford-Hemming T. Content Validity Ratio. Içinde: The SAGE Encyclopedia of Educational Research, Measurement, and Evaluation. Thousand Oaks; 2018. s. 397–8.
• 17. Ginty AT. Construct Validity. Içinde: Encyclopedia of Behavioral Medicine. Springer New York; 2013. s. 487–487.
• 18. Strauss ME, Smith GT. Construct validity: Advances in theory and methodology. Annu Rev Clin Psychol. 2009;5(1):1–25.
• 19. Kılıç AF, Koyuncu İ. Ölçek Uyarlama Çalışmalarının Yapı Geçerliği Açısından Incelenmesi. Küreselleşen dünyada eğitim. 2017;(November):415–38.
• 20. Özdamar K. Paket Programlar İle İstatistik Veri Analizi. 5. Baskı. Eskişehir, Türkiye: Kaan Kitabevi; 2004.
• 21. Tang W, Cui Y, Babenko O. Internal Consistency: Do We Really Know What It Is and How to Assess It? J Psychol Behav Sci. 2014;2(2):205–20.