Hemşirelik Öğrencilerinde Klinik Karar Verme Becerisi ile Duygusal Zeka Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 3, 164 - 172, 15.11.2024

Kezban Koraş Sözen

https://doi.org/10.17942/sted.1288736

Öz

Amaç: Bu çalışmada hemşirelik öğrencilerinde klinik karar verme becerisi ile duygusal zeka düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapılan bu çalışmaya bir üniversitenin hemşirelik bölümüne kayıtlı 309 öğrenci katıldı. Araştırmada öğrencilere sosyo-demografik özelliklerini sorgulayacak Tanıtıcı Özellikleri Belirleme Formu, Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği (HKKVÖ) ve Duygusal Zeka Ölçeği (DZÖ) uygulandı.
Bulgular: Öğrencilerin HKKVÖ toplam puan ortalaması 143,43±17,65 idi. Ölçek puan ortalamasının 144,24±20,37 puan ile en yüksek üçüncü sınıf, 136,45±14,30 puan ile en düşük birinci sınıfta olduğu tespit edildi. Öğrencilerin DZÖ toplam puan ortalaması 18,46±4,68 idi. Ölçek toplam puan ortalamasının 19,23±4,58 puan ile en yüksek birinci sınıf, 18,01±5,13 puan ile en düşük ikinci sınıfta olduğu belirlendi. Duygusal zeka ve klinik karar verme becerisi arasındaki tüm alt boyutlar ve toplam puan arasında pozitif yönlü bir korelasyon tespit edildi.
Sonuç: Bu çalışma, duygusal zekanın düzeyinin yükseltilmesi ile klinik karar verme becerisinin artırılabileceğini açıklamaktadır. Duygusal açıdan zeki hemşirelik öğrencileri yetiştirmek için duygusal zekayı geliştirmeye yönelik faaliyetlerin müfredata entegre edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zeka, hemşirelik, klinik karar verme destek sistemleri

Determining the Relationship Between Clinical Decision-Making Skills and Emotional Intelligence in Nursing Students

Öz

Aim: In this study, it was aimed to determine the relationship between clinical decision making skills and emotional intelligence levels in nursing students.
Material and Methods: This study, in which 309 students participated in the nursing department of a university, is descriptive and relationship-seeking. In the study, the Introductory Characteristics Determination Form, the Nursing Clinical Decision-Making Scale (NCDS) and the Emotional Intelligence Scale (EIS) were administered to the students to question their socio-demographic characteristics.
Results: The students' total score on NCDS was 143.43±17.65. It was determined that the mean score of the scale was in the third grade with 144.24±20.37 points and the lowest in the first grade with 136.45±14.30 points. The students' total mean score of EIS was 18.46±4.68. It was determined that the mean total score of the scale was 19.23±4.58 points in the first class, and the lowest in the second class with 18.01±5.13 points. A positive correlation was detected between all sub-dimensions and total score between emotional intelligence and clinical decision making skills.
Conclusion: This study explains that clinical decision making skills can be increased by increasing the level of emotional intelligence. In order to raise emotionally intelligent nursing students, it may be recommended that activities aimed at developing emotional intelligence be integrated into the curriculum.

Anahtar Kelimeler

clinical decision support systems, emotional intelligence, nursing

Kaynakça

• Sucu G, Dicle A, Saka O. Hemşirelikte klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012;9(1):52-60.
• Banning MA. Review of clinical decision making: Models and current research. Journal of Clinical Nursing. 2008;17(2):187-95.
• Koraş Sözen K, Güntürk İ, Kuloğlu K. Hemşirelik öğrencilerinde öz-yeterlilik algısı ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2021;31(2):131-8.
• Phillips BC, Morin K, Valiga TMT. Clinical decision making in undergraduate nursing students: A mixed methods multisite study. Nurse Educ Today. 2021;97:104676.
• Koraş Sözen K, Karabulut N. Determining the relation between critical thinking tendencies and clinical decision - making skills of nursing students. ADYÜ Sağlık Bilimleri Derg. 2021;7(1):71-9.
• Nibbelink CW, Brewer BB. Decision-making in nursing practice: An integrative literature review. J Clin Nurs. 2018;27(5-6):917-28.
• Johnsen HM, Fossum M, Vivekananda-Schmidt P, Fruhling A, Slettebø Å. Teaching clinical reasoning and decision-making skills to nursing students: Design, development, and usability evaluation of a serious game. Int J Med Inform. 2016;94:39-48.
• Şen S, Arslan H, Avşar E, Karaman SA. Hemşirelik öğrencilerinde duygusal zekâ, eleştirel düşünme ve klinik karar verme düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;18:877-91.
• Hutchinson M, Hurley J, Kozlowski D, Whitehair L. The use of emotional intelligence capabilities in clinical reasoning and decision-making: A qualitative, exploratory study. J Clin Nurs. 2018;27(3-4):e600-10.
• Ceylantekin Y, Öcalan D. Hemşirelik öğrencilerinin mesleği ile ilgili düşünceleri ve duygusal zekâ arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2020;10(3):531-8.
• Yağcan H, Uludağ E, Okumuş H. Hemşirelik öğrencilerinde duygusal zekâ ve mesleki değerlerin karşılaştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021;14(3):224-31.
• Karabulutlu EY, Yılmaz S, Yurttaş A. Öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2011;2(2):75-9.
• Kikanloo AAI, Jalali K, Asadi Z, Shokrpour N, Amiri M, Bazrafkan L. Emotional intelligence skills: Is nurses’ stress and professional competence related to their emotional intelligence training? A quasi experimental study. J Adv Med Educ Prof. 2019;7(3):138-43.
• Deniz ME, Özer E, Işık E. Duygusal zeka özellik ölçeği-kısa formu (TEIQUE-SF) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim. 2013;38:407-19.
• Di Fabio A, Saklofske DH. The relationship of compassion and self-compassion with personality and emotional intelligence. Personality and individual differences. 2021;169:110109.
• Petrides KV, Furnham A. Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European Journal of Personality. 2001;15:425-48.
• Jenkins H. Perceptions of decision making among baccalaureate nursing students as measured by the clinical decision making in nursing scale [PhD thesis]. University of Maryland; 1983.
• Durmaz Edeer A, Sarıkaya A. Adaptation of clinical decision making in nursing scale to undergraduate students of nursing: The study of reliability and validity. International Journal of Psychology and Educational Studies, 2015;2(3):1-9.
• Özden D, Özveren H, Gülnar E. Hemşirelik öğrencilerinin klinik karar verme düzeyleri ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018;11(1):41-7.
• Kozlowski D, Hutchinson M, Hurley J, Rowley J, Sutherland J. The role of emotion in clinical decision making: An integrative literature review. BMC Med Educ. 2017;17(1):255.
• Bulmer Smith K, Profetto-McGrath J, Cummings GG. Emotional intelligence and nursing: An integrative literature review. Int J Nurs Stud. 2009;46(12):1624-36.
• Kaya H, Şenyuva E, Bodur G. Developing critical thinking disposition and emotional intelligence of nursing students: A longitudinal research. Nurse Educ Today. 2017;48:72-7.
• Deng X, Chen S, Li X, Tan C, Li W, Zhong C, et al. Gender differences in empathy, emotional intelligence and problem-solving ability among nursing students: A cross-sectional study. Nurse Educ Today. 2023;120:105649.
• Demir Barutcu C. Hemşirelik öğrencilerinde problem çözme becerisinin klinik karar verme düzeylerine etkisi. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2019;26(1):22-9.
• Bjørk IT, Hamilton GA. Clinical decision making of nurses working in hospital setting. Nursing Research and Practice. 2011;8:1-8.
• Çankaya M, Eriş H. Hemşire ve ebelerin duygusal zekâ düzeylerinin tespitine yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;19(74):656-64.
• Azimifar M. The relationship between emotional intelligence and academic success among Iranian students in elementary schools. European Online Journal of Natural and Social Sciences 2013;2(2):216-22.
• Suleman Q, Hussain I, Syed MA, Parveen R, Lodhi IS, Mahmood Z. Association between emotional intelligence and academic success among undergraduates: A cross-sectional study in KUST, Pakistan. PLoS One. 2019;10:14(7):e0219468.
• Yıldırım Keskin A. Hemşirelik öğrencilerinin klinik karar verme algıları ve klinik karar vermelerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;9(2):102-11.