Konya Bölgesinde Üretilen Kompostlarda Agaricus macrocarpus (F.H. Moller)’un Kültür Şartlarının Araştırılması

Yıl 2016, Cilt: 42 Sayı: 1, 108 - 117, 01.06.2016

Çiğdem Şenkeleş Sinan Alkan Gıyasettin Kaşık

Öz

Son yıllarda ülkemizdeki üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve gelişmiş özel firmalarda, yenilebilen ve tıbbi mantarlarla ilgili bilimsel çalışmalarda artış görülmektedir. Agaricus macrocarpus (F.H. Moller)’un yetiştiriciliği ile ilgili ilk bilimsel araştırma olan bu çalışmada, Konya bölgesinde Agaricus bisporus (Lange) Sing. kültürü için üretilen kompostlarda A. macrocarpus’un misel gelişmesi, verimi incelenmiştir. A. bisporus’un kültür şartlarında A. macrocarpus gözlemlenen etkileri değerlendirilmiş ve A. bisporus için üretilen kompostlarda fruktifikasyon gerçekleşmiş olsa da misel gelişmesi ve verim açısından ayrıntılı bir kompost reçetesinin A. macrocarpus için hazırlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Agaricus macrocarpus, Kompost, Kültür, Makromantar

Investigate the Culture Conditions of Agaricus macrocarpus (F.H. Møller) in the Compost Produced in the Region of Konya

Öz

In recent years there is an increase in the number of scientific studies carried out in Turkey by universities, research institutes and private firms about edible and medicinal mushrooms. In this study, which is the first scientific research on the cultivation of Agaricus macrocarpus (F. H. Møller), the mycelial growth and yield for A. macrocarpus in the composts, produced for Agaricus bisporus (Lange) Sing culture in Konya region, was investigated, observed effects of A. macrocarpus were evaluated in the conditions of Agaricus bisporus culture. Even though the fructification have taken place in the compost produced for A. bisporus, it was concluded that a detailed compost recipe should be prepared in terms of mycelium growth and efficiency for A. macrocarpus.

Anahtar Kelimeler

Agaricus macrocarpus, Compost, Cultivation, Macrofungi

Kaynakça

• Adanacıoğlu N (2011). Agaricus brasiliensis ( syn. A. Blazei murrill.) mantarının yetiştirme teknikleri üzerine araştırmalar, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi.
• Afyon A (1998). Agaricus bitorquis (Quel.)Sacc.’un kültürü üzerine araştırmalar, Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi.
• Ağaoğlu YS, Güler M (1989). Yenilebilir mantar yetiştiriciliği, T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü 29–37.
• Anonim (2015a). http://www.geocities.com/agromantarcilik/mantarlar.html [Ziyaret Tarihi: 10 Eylül 2015].
• Anonim (2015b). Türkiye’de mantar yetiştiriciliğinin durumu, http://www.volkanderinbay.com/tarimnet/ mantar.asp?konuno=3 [Ziyaret Tarihi: 10 Eylül 2015].
• Baysal E (2002). Agaricus bisporus (Lange) Sing. yetiştiriciliğinde alternatif aktivatör madde ve örtü materyallerinin kullanılabilme olanakları, Ekoloji Çevre Dergisi 11(45), 24– 27.
• Erkel İ (1992). Dünya’da ve Türkiye’de kültür mantarcılığının durumu, Türkiye 4. Yemeklik Mantar Kongresi 1, 1–8, Yalova.
• Işık SE, Erkel İ, Erkol S, Çetin H (1983). Mantar yetiştiriciliği, ekonomik yönü, değerlendirilmesi, Tarımsal Araştırmaları Destekleme Geliştirme Vakfı 4, 35–38.
• Işık SE, Erkel İ (1992). Değişik bileşimlerde hazırlanan at gübresi kompostunda farklı azot dozlarının mantar üretiminde verim ve erkenciliğe etkisi, 4. Yemeklik Mantar Kongresi Bildiri Metinleri, 2-4 Kasım 1992, 1, 127–135, Yalova.
• Kaşık G (2010). Mantar bilimi, Marifet Matbaa ve Kağıtçılık, Konya.
• Kaşık G, Öztürk C (2000). Buğday saplı sentetik kompost'a misel aşılama öncesi ilave edilen bazı besin maddelerinin Agaricus bisporus (Lge.) Sing.'un misel gelişimine, verimine ve erkenciliğine etkisinin araştırılması, S.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi 17, 37–42.
• Kinrus A (1978). Different growing techniques used in mushroom growing: throughout the United States, Mushroom Science 10(1), 149–157.
• Metin İ, Güngör H, Çolak FÖ (2013). Ülkemizdeki bazı mantar ve mantar ürünlerinin dış ticareti üzerine bir araştırma ve küresel pazarlamasına yönelik öneriler, Mantar Dergisi 4(2), 1–9.
• Öder N (1988). Kültür mantarı üretimi, Atlas Yayınevi 68, Konya.
• Öztürk C, Kaşık G (2000). Agaricus campester (L.) Fr.’nin buğday saplı sentetik kompostta kültür şartlarının araştırılması, S.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi 17, 33–36.
• Padem H, Ünlü H, Takka Hİ (2003). Agaricus bisporus üretiminde ağaç işleme sanayi atık maddeleri ve humik asit uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi, Ekoloji Çevre Dergisi, 12(46), 8–11.
• Şen S, Yalçın M (2010). Dünya ve Türkiye’de kültür mantarcılığı ve geliştirilmesi, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, 3, 1208–1216, Düzce.
• TS 2410 Kasım (2005). Türk standardı, ICS 67.080.20.
• Vedder PJC (1975). Praxis-Erfahrungen mit dem stat oder strassan champignon, Agaricus bitorquis (Psalliota edulis): Champignon 162, 10–17.