The Roman Cooking Ware from Phokaia: Lopas

Yıl 2012, Cilt: 2012 Sayı: 27, 153 - 166, 01.04.2012

Murat Fırat

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Phokaia Roma Dönemi Mutfak Kapları: Güveç Formu

Öz

Bu çalışmada son dönem Phokaia Antik Kenti Kazıları sonucunda ortaya çıkan mutfak kaplarından biri olan Güveç Formu irdelenecektir. Güveç kaplar, antik dönemde de günümüzde olduğu üzere yemek pişirme amacına hizmet eden özel bir form olarak üretildiler. En erken süreçlerden itibaren üretimi olan bu formun değişik sürümler halinde olsa da aynı amaca hizmet ettiği görülür. İlk örnekleri yayvan ve oval hatlara sahip olan güveç kapların özellikle Hellenistik Dönem daha derin ve keskin hatlara sahip olduğu gözlenir. Roma Dönemi ile birlikte ise, Phokaia üretimi olduğunu düşündüğümüz bazı ürünlerin coğrafi dağılımı dikkate alındığında, en azından Batı Anadolu’da Phokaia antik kenti mutfak kaplarının, dolayısıyla güveçlerin, üretiminin bir marka olarak yükseldiği görülür. Bu kapların geniş bir ticaret ağı sayesinde uzak bölgelere kadar ihraç edildikleri bilgisi, son dönemlerde gerçekleştirilen su altı ve üstü kazı çalışmaları ile doğrulanmıştır

Anahtar Kelimeler

Phokaia, Roma, Seramik, Lopas, Üretim

Kaynakça

• Amyx, D., “Attic Stelai, Vases and Other Containers”, Hesperia 27, 1958, s. 169 - 310.
• Anderson - Stojanović, V. R., The Hellenistic and Roman Pottery (Stobi I: Results of the Joint American-Yugoslav Archaeological Inversitgations, 1970-1981), Princeton, 1992.
• Aydemir, A., Phokaia Erken Roma Dönemi Pişirme Kapları, (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İzmir, 1995.
• Batigne, C.- Desbat, A., “Un type particulier de 'cruche'”, Les bouilloires en céramique d'époque romine (Ier - IIIe siẻcles), Actes du Congrẻs de Dijon 16-19 Mai 1996, (1996), s. 381 - 394.
• Bats, M., Vaisselle et alimentation à Olbia de Provence (v. 350 - v 50 J-C.): Modẻles culturels et catégories céramiques (RANarb Suppl. 18), Paris, 1988.
• Callaghan, P. J., “Archaic to Hellenistic Pottery”, (ed. L. H. Sackett vd.) Knossos from Greek City to Roman Colony: Excavations at the Unexplored Mansion II, BSA Suppl.21, London, 1992.
• Callaghan, P. J., “The Little Palace Well and Knossian Pottery of the Later Third and Second Centuries B.C”, BSA 76, 1981, s. 35 - 58, Fig. 8, No. 49 - 51.
• Doğer, L., “Byzantine Ceramics: Excavations at Smyrna Agora (1997-98 and 2002-03)”, Byzas 7 (ed. B. Böhlendorf Arslan - A. O. Uysal - J. Witte Orr), İstanbul, 2007, s. 97 - 122.
• Doğer, E. - Sezgin, Y. - Gürbüzer, M., “Aigai 2007-2008”, KST 31/2, 2009, s. 343 - 356.
• Edwards, G. R., Corinthian Hellenistic Pottery, 1975.
• Ersoy, A., “İzmir Konak İlçesi Şifa Parseli Kazıları”, Arkeoloji Dergisi XIV, 2009/2, s. 1-33.
• Fadić, I., “Nalazi iz devastiranih antičkih grobova u Senju”, Senj. zb. 26, 1999, s. 51 - 70
• Fırat, M., Phokaia Geç Roma Dönemi Mutfak Kapları, (yayımlanmamış doktora tezi), İzmir, 2011.
• Fırat, N., Perge Konut Alanı Keramiği, (yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul, 1999.
• Istenič, J. - Schneider G., “Aegean Cooking Ware in the Eastern Adriatic”, ACTA 36, 2000, s. 341 - 348.
• Gassner, V., Das Südtor der Tetragones - Agora: Keramik und Kleinfunde, Wien, 1997.
• Hayes, J. W., Roman Pottery in the Royal Ontario Museum: A Catalogue, Toronto, 1976.
• Hayes, J. W., “The Villa Dionysos Excavations, Knossos”, BSA 78, 1983, s. 97 - 169.
• Hayes, J. W., The Hellenistic and Roman Pottery (Paphos III), Nicosia, 1991.
• Hayes, J. W., “Late Hellenistic and Roman Pottery in the eastern Mediterranean - an overwiev of recent developments”, Trade Relations in the Eastern Mediterranean form the Late Hellenstic Period to Late Antiquity: The Ceramic Evidence, Halicarnassian Studies III, Odense, 2005, s. 11 - 26.
• Hayes, J. W., The Athenian Agora: Roman Pottery Fine - Ware Imports, Vol. XXXII, New Jersey, 2008.
• Ladstätter S., “Keramik”, Forschungen in Ephesos VIII/8 (ed. F. Krinzinger), 2010, s. 172 - 279, Taf. 68 - 117, 135.
• Noclen, K. - Radt, W., Altertümer von Pergamon XII, Kapıkaya, Berlin, 1973.
• Özbütev, G., M. S. 3. Yüzyıl Phokaia Kaba Mutfak Kabı Keramiği, (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İzmir, 1994.
• Özyiğit, Ö., “1989 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”, KST XII-I, 1990, s. 127 - 155.
• Özyiğit, Ö., “1998 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”, KST 21-2, 2000, s. 33 - 45.
• Özyiğit, Ö., “1999 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”, KST 22-2, 2001, s. 1 - 15.
• Quercia, A., “Le ceramiche comuni di età romana”, in Horti et Sordes. Uno scavo alle falde del Gianicolo (Ed. F. Filippi), 2008, s. 141 - 176.
• Robinson, H., The Athenian Agora Results of Excavations Conducted by the American School of Classical Studies at Athens Volume V: Pottery of The Roman Period Chronology, New Jersey, 1959.
• Rotroff, S. I., The Athenian Agora, Volume XXXIII, Hellenistic Pottery: The Plain Wares, New Jersey, 2006.
• Slane Wrigth, K., The Sanctuary of Demeter and Kore: The Roman Pottery and Lamps, Corinth XVIII Part II, Princeton, 1990.
• Sparkes, B. A., “The Greek Kitchen”, JHS LXXXII, 1962, s. 120-137, Pl. IV-VIII. Tekkök - Biçken, B., The Hellenistic and Roman Pottery from Troia: Second Century B.C. to Sixth Century A.D., (doktora tezi), Columbia, 1996.
• Tekocak, M., Kelenderis Roma Çağı Seramiği, (yayınlanmamış doktora tezi), Konya, 2006. Tuchelt, K., “Didyma. Bericht über die Arbeiten der Jahre 1969 - 1970”, İst.Mitt. 21, 1971, s. 145 - 206.
• Vapur, Ö., Magnesia ad Maeandrum Gymnasion’u Roma Dönemi Seramikleri, (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara, 2001.
• Yılmaz, Z., “Spätantike Sigillaten aus Priene“, Byzas 7, (ed. B. Böhlendorf Arslan-A. O. Uysal - J. Witte Orr), İstanbul, 2007, s. 123 - 129.
• Zelle, M., “Funde spätantiker Sigillata in Assos”, Römische Keramik Herstellung und “Handel,Kolloquium Xanten, 15-17.06.2000, Mainz, 2003.