2011 Van Depremi ve Kentsel Nüfusta Mekânsal Farklılaşmalar

Yıl 2016, Sayı: 39, 133 - 149, 29.12.2016

Faruk Alaeddinoğlu , Sevil Sargın , Ramazan Okudum

Öz

Yeryüzünün
bugünkü görünümünü kazanmasında temel değişkenlerden biri olan depremler,
insanoğlunun yaşamında her zaman yıkım ve felaketin adı olmuştur. Yarattığı
çevresel, sosyo-ekonomik ve insan yaşamına ilişkin etkiler bakımından hiç şüphe
yok ki yeryüzünde meydana gelen doğal afetlerin en önemlilerindendir. Ölümün ve
yıkımın adı olan depremler, pek çok insanın hayatını kaybetmesine ve
sakatlanmasına sebep olduğu gibi binaların yıkılmasına, tarım, ticaret, sanayi,
turizm gibi pek çok alanda da önemli ekonomik tahribatlara neden olmaktadır. 2011
yılında Van’da meydana gelen depremlerde il genelinde önemli zararlar
görülmekle birlikte, Van kenti, depremin yarattığı yıkımların ve tahribatların
merkezi olmuştur. Şüphesiz bu tahribatta konutların uygun olmayan alanlara inşa
edilmesi, binalarda kullanılan yapı malzemesi, denetimlerin yetersizliği, bilgi
eksikliği ve daha önemlisi umursamazlık gibi pek çok değişken etkili olmuştur.
Kentin yaşadığı travma ve geçirdiği süreçleri ele alan bu çalışmada işlenen
başlıca konular, depremin yarattığı yıkım ve zemin ilişkisi, ölüm ve ciddi
sakatlık vakalarının gerçekleştiği mahalleler ile bu mahallelerin başta
ekonomik olmak üzere diğer değişkenlerle ilişkisi, binaların hasar durumları ve
kent içindeki dağılımı, yeni konut alanlarının yer seçimleri, yerleşmeye
uygunluğu, kentin gelişmesini destekleyip desteklemediği, kentte
gerçekleştirilen altyapı ve üstyapının kentsel dönüşüm süreçleri ile uyumlu
olup olmadığı şeklindedir. Araştırma birçok değişken açısından irdelenmiş ve
depremin kentte yarattığı etkiler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı
programlar kullanılmak suretiyle analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Van Kenti, 2011 Van Depremi, Kentleşme Süreci, Van İli

2011 Van Earthquake and Spatial Differentiations of Van City

Öz

The earthquake, one of the
basic varieties for gaining of recent appearance of the world, is always named
as catastrophe and demolition for humanity. There is no doubt that the
earthquake is one of the most important natural disasters taking place in the earth
in terms of effects related to nature, socio-economic and human life. In addition,
the earthquake, which is named as death and demolition, causes to die and
become disabled of so many people, it causes to serious economic devastations
in so many fields such as agriculture, commerce, industry, tourism and
collapsing of building. Because of the earthquakes taking places in 2011, Van
city was the center of demolition and devastation created by these earthquakes.
There is no doubt that so many varieties such as construction of building on
unsuitable lands, building material, deficiency in inspection of building and
inadequate information about earthquake and especially negligence in society
are effect on the demolition and devastation. In this study researching the
process and depression of Van city after the earthquake, main subjects
evaluated are relationship between demolition and ground, districts where there
are death and serious disabilities and their relationships by economic and
other varieties, damaged situation of buildings and their distributions in Van
city by districts and location choice for new settlements, their suitability to
settlement, whether they support development of city and utilities services
carried out in city are compatible with urban renewal or not. The study is
evaluated in terms of some varieties and effects of earthquake on Van city are
analyzed by using Geography Information System (GIS).    

Anahtar Kelimeler

Van City, Van Earthquake in 2011, Urbanization Process, Van Province

Kaynakça

• KAKUMOTO, S.-HATAYAMA, M.-KAJITANI, Y.-YOSHIKAWA, K.-KOSUGI, Y.-KUBILAY, H. R., “Damage Reduction by Culture Based Method Supported by Spatial Temporal Gis -Collaborative Research With Duzce Municipality Turkey-“, XXth ISPRS Congress, International Society for Photogrammetry and Remote Sensing, 2004, pp. 1209-1215.
• KOÇYİĞİT, A.-YILMAZ, A.-ADAMIA, S.-KULOSHVILI, S., “Neotectonics of East Anotolian Plateau (Turkey) and Lesser Caucasus: İmplication for Transition from Thrusting to Strike-Slip Faulting”,. Geodinamica Acta, 14, 2001, s. 177-195.
• KORKMAZ, H., “Antakya’da Zemin Özellikleri ve Deprem Etkisi Arasındaki İlişki”, Coğrafi Bilimler Dergisi, c. 4, S. 2, 2006, s. 49-66.
• ÖZKAYMAK, B., Van Şehri Yakın Çevresinin Aktif Tektonik Özellikleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Van. 2003.
• SUNKAR, M., “8 Mart 2010 Kovancılar-Okçular (Elazığ) Depremi; Yapı Malzemesi ve Yapı Tarzının Can ve Mal Kayıpları Üzerindeki Etkisi”, Türk Coğrafya Dergisi, S. 56, İstanbul, 2011, s. 23-37.
• SÜDAŞ, İ., “17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin Nüfus ve Yerleşme Üzerindeki Etkileri: Gölcük (Kocaeli) Örneği”, Ege Coğrafya Dergisi, S. 13, İzmir. 2004, s. 73-91.
• TUROĞLU, H., “Zemin Sıvılaşmasının 17 Ağustos 1999 Depreminde Adapazarı’ndaki Hasara Etkisi”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, S. 12, İstanbul, 2004, s. 63-74,
• Türkiye İstatistik Kurumu(TUİK).
• http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/world/historical_country.php#japan
• http://www.arup.com/_assets/_download/download197.pdf
• Van İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD),07.03.2013 tarihli brifing raporu.
• http://wikimapia.org/#lang=tr&lat=38.825801&lon=43.549805&z=10&m=b