Üniversite Öğrencilerinin Kültürlerarası Duyarlılık Algıları

Yıl 2020, Sayı: 50, 77 - 103, 31.08.2020

Kasim Yıldırım , Savaş Çağlayan

Öz

Bu araştırma üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeylerini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada kesitsel tarama yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma 2018-2019 akademik yılı güz döneminde bir devlet üniversitesini dört farklı fakültesinde öğrenim gören üniversite öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Eğitim, Teknoloji, Edebiyat ve Spor Bilimleri Fakültelerinin farklı bölümlerinde okuyan toplam 1530 üniversite öğrenci araştırma sürecine dâhil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Braskamp, Braskamp, Merrill ve Engberg (2012) tarafından geliştirilen ve Yıldırım (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan “Kültürlerarası Duyarlılık (Küresel Perspektif)” ölçeği kullanılmıştır. Araştırma bulguları üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeylerinin yüksek olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri cinsiyetlerine, eğitim gördükleri fakültelere ve bölümlere, öğrenim gördükleri sınıf düzeylerine ve aileleriyle yaşadıkları şehrin bulunduğu bölgeye göre anlamlı bir şekilde değişirken anne ve baba eğitim düzeyi, anne ve baba meslek durumu, ailelerinin gelir durumu ve yaşadıkları yere göre üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri anlamlı bir şekilde değişmemiştir.

Anahtar Kelimeler

göç, üniversitesi öğrencileri, çok kültürlülük, kültürlerarası duyarlılık

Kaynakça

• Abaslı, K. ve Polat, Ş. (2017). Öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık ve kültürel zekâya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 193-202.
• Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 29-42.
• Aktaş, E. ve Gülçür, İ. (2017). Suriyelilere yönelik toplumsal kabulü ve uyumu etkileyen sosyo-ekonomik faktörler: Mersin ili Mezitli ilçesi örneği. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 11(3), 235-248.
• Altshuler, L., Sussman, N. M. ve Kachur, E. (2003). Assessing changes in intercultural sensitivity among physician trainees using the intercultural development inventory. International journal of intercultural relations, 27(4), 387-401.
• Altundağ, P. (2007). Kültürlerarası yeterlilik ve Korece öğretimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arli, S. K. ve Bakan, A. B. (2018). An investigation of the relationship between intercultural sensitivity and compassion in nurses. International Journal of Intercultural Relations, 63, 38-42.
• Aytug, Z.G., Tuvana, R. Brazeal, D.V. ve Almaraz, J. (2018). A socio-cultural approach to multicultural experience: Why interactions matter for creative thinking but exposure don’t. International Journal of Intercultural Relations, 64, 29-42.
• Banos, R.V. (2006). Intercultural sensitivity of teenagers: A study of educational necessities in Catalonia. Intercultural Communication Studies, 15, 16-22.
• Bayles, P.P. (2009). Assessing the intercultural sensitivity of elementary teachers in bilingual schools in Texas school district (Unpublished doctoral dissertation). Minnesota University, USA.
• Bennett, J. M. (2008). On becoming a global soul: a path to engagement during study abroad. In V. Savicki (Ed.), Developing Intercultural Competence and Transformation: Theory, Research, And Application in International Education (pp. 13–31). Sterling, VA: Stylus.
• Bennett, M. J. (1986). A developmental approach to training for intercultural sensitivity. International Journal of Intercultural Relations, 10, 179-195.
• Bennett, M. J. (1993). Towards ethnorelativism: A developmental model of intercultural sensitivity. Paige. In Paige R.M. (Ed.), Education for the Intercultural Experience (pp. 21–72). Yarmouth, Maine: Intercultural Press.
• Bulduk, S., Tosun, H. ve Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku ve Tarihi,19(1), 25-31.
• Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (1996). Intercultural communication competence: A synthesis. Communication Yearbook, 19, 353-384. Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (2000). The development and validation of the intercultural sensitivity scale. Human Communication, 3, 1-15.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Florida: Rinehart and Winston Inc.
• Cubukcu, F. (2013). Pre-service English teachers’ intercultural sensitivity. Journal of Human Sciences, 10(1), 832-843.
• Çelik, H. (2008). Çok kültürlülük ve Türkiye’deki görünümü. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(15), 319-332.
• Çiloğlan, F. (2018). Kültürlerarası duyarlılık ile İngilizce başarısı arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Deardorff, D. K. (2006). Identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization. Journal of Studies in International Education, 10(3), 241-266.
• Deardorff, D. K. (Ed.). (2009). The SAGE handbook of intercultural competence. Sage.
• Deardorff, D.K. (2004). The identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization at institutions of higher education in the united states (Unpublished doctoral dissertation). North Carolina State University, North Carolina.
• Demir, S. ve Üstün, E. (2017). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV(I), 182-204.
• Dong, Q., Day, K. D. ve Collaço, C. M. (2008). Overcoming ethnocentrism through developing intercultural communication sensitivity and multiculturalism. Human Communication, 11(1), 27-38.
• Endicott, L., Bock, T. ve Narvaez, D. (2003). Moral reasoning, intercultural development, and multicultural experiences: relations and cognitive underpinnings. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 403–419.
• Erdoğan, B. (2018). Sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılıkları ve çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Fretheim, A.M. (2007). Assessing the intercultural sensitivity of educators in an American international school (Unpublished doctoral dissertation). Minnesota University, USA.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2019, Nisan, 30). Göç Tarihi. http://www.goc.gov.tr/icerik/goc-tarihi_363_380 adresinden ulaşılmıştır.
• Hammer, M. R., Bennett, M. J. ve Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International journal of intercultural relations, 27(4), 421-443.
• Harari, M. (1992). The internationalization of the curriculum. In C.B. Klasek (Ed.), Bridges to the future: strategies for internationalizing higher education (pp. 52-79). Carbondale, IL: Association of International Education Administrators.
• Holm, K., Nokelainen, P. ve Tirri, K. (2009). Relationship of gender and academic achievement to Finnish students’ intercultural sensitivity. High Ability Studies, 20(2), 187-200
• Hosoya, S., & Talib, M. (2010). Pre-service teachers’ intercultural competence: Japan and Finland. In Changing Educational Landscapes (pp. 241-260). Springer, Dordrecht.
• İlhan, K. (2007). Azınlıklar, çok kültürlülük ve Mardin. Dicle Üniversitesi ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 44-55.
• Kahraman, F. ve Yetkin, P. (2017). Ezidilerin zorunlu göç deneyimi: batman Uğurca Köyü örneği. Uluslararası sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, 585-593.
• Kardeş, S., Banko, Ç. ve Akman, B. (2017). Sosyal medyada Suriyeli sığınmacılara yönelik algı: Bir sözlük değerlendirmesi. Göç Dergisi, 4(2), 185-200.
• Kaya, B. (2013). Barış eğitimi programı’nın kültürlerarası yeterlilik ve çatışma çözme stratejilerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Kido, J.K. (1993). Assessing intercultural sensitivity in teacher education programs (Unpublished doctoral dissertation). The Graduate School of the Union Institute, Ohio.
• Landis, D ve Bhagat, R. S. (Eds.) (1996). Handbook of intercultural training (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye'de Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 21-46.
• McAllister, G. ve Irvine, J.J. (2000). Cross cultural competency and multicultural teacher education. Review of Educational Research, 70, 3-24.
• Mercan, N. (2015). Çok kültürlü ortamlarda kültürel zekâ olgusunun kültürler arası duyarlılık ile ilişkisine yönelik bir araştırma, (Yayımlanmamış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Meydanlioglu, A., Arikan, F. ve Gozum, S. (2015). Cultural sensitivity levels of university students receiving education in health disciplines. Advances in Health Sciences Education, 20(5), 1195-1204.
• Monroe, L. ve Ruan, J. (2018). Increasing early childhood preservice teachers’ intercultural sensitivity through the ABCs. Journal of Early Childhood Teacher Education, 39(1), 1-15.
• Odağ, Ö, Wallin, H.R., ve Kedzior, K.K. (2016). Definition of intercultural competence according to undergraduate students at an international university in Germany. Journal of Studies in International Educations, 20, 118-139.
• Onur Sezer, G. ve Bağçeli Kahraman, P. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılıkları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 550-560.
• Öğüt, N. ve Olkun, E.O. (2018). Üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyi: Selçuk Üniversitesi örneği. Selçuk İletişim, 11, 54-73. Özdemir, E. (2017). Suriyeli mültecilerin Türkiye’deki algıları. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(1), 115-136.
• Özkaya, B.G. (2015). Developing intercultural competence of foreign language learners by using awareness raising classroom activities (Unpublished master’s thesis). Çağ University. Institute of Social Sciences, Mersin.
• Perry, L.B. ve Southwell, L. (2011). Developing intercultural understanding and skills: models and approaches. Intercultural Education, 22, 453-466.
• Petrović, D. ve Zlatković, B. (2009). Intercultural sensitivity of future primary school teachers. Comparative Education, Teacher Training, Education Policy and Social Inclusion, 7, 121-128.
• Polat, D. F. Ç. ve Kaya, Y. L. E. (2017). Bir ötekileştirme pratiği: Türkiye’de yaşayan Suriyelilere yönelik tutumlar. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 38-48.
• Rengi, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Sezer, G. O. ve Kahraman, P. B. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılıkları arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 550-560.
• Sizoo, S., Plank, R., Iskat, W. ve Serrie, H. (2005). The effect of intercultural sensitivity on employee performance in cross-cultural service encounters. Journal of Services Marketing, 19(4), 245-255.
• Sönmez, M. E. ve Adıgüzel, F. (2017). Türkiye'de Suriyeli sığınmacı algısı: Gaziantep şehri örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 797-808.
• Spinthourakis, J. A., Karatzia‐Stavlioti, E. ve Roussakis, Y. (2009). Pre‐service teacher intercultural sensitivity assessment as a basis for addressing multiculturalism. Intercultural Education, 20(3), 267-276.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlilik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Uzun, Z. ve Özcan, E. (2017). Sosyoloji lisans öğrencilerinin Suriyeli sığınmacı ve mülteciler hakkındaki metaforik algıları. Journal of Human Sciences, 14(3), 2925-2948.
• Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini etkileyen etmenler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Wang, J. (2013). Moving towards ethnorelativism: a framework for measuring and meeting students' needs in cross-cultural business and technical communication. Journal of Technical Writing and Communication, 43(2), 201-218.
• Yaylacı, F. G. (2017). Eskişehir yerel basınında “mülteciler” ve “Suriyeliler”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(1), 1-40.
• Yıldırım, K. (2019). Üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık algıları: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Yılmaz, F. ve Göçen, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kültürlerarası duyarlılık hakkındaki görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 373-392.
• Yiğitoğlu, M. (2012). Geçmişten günümüze Anadolu’da Müslüman Hristiyan münasebetleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2, 100-117.