Yol ve Töre Dergilerindeki Yazıları Ekseninde Erol Güngör’ün Türk Soluna Yönelik Eleştirileri

Yıl 2023, Sayı: 59, 82 - 98, 23.08.2023

Sedat Gencer

https://doi.org/10.35237/sufesosbil.1309640

Öz

Erol Güngör (1938-1983) milliyetçi-muhafazakâr düşüncenin önemli isimlerinden biridir. 1970’li yıllardan itibaren yazdıkları ile Türk entelijansiyası içinde dikkat çekmeye başlamıştır. Aydın-halk çelişkisi ekseninde kavradığı modernleşme sürecini milli kültür vahdetinin kurulamaması açısından tahlil etmiştir. Hem Osmanlı hem Batı kültürüne vakıf istisnai kişiliği ile Türkiye’nin meselelerini tarihsel-sosyolojik perspektifte değerlendirmiştir. Bunu yaparken siyaseten taraf olsa da bilimsel bir yaklaşımı da bütünüyle terk etmemiştir. Güngör akademi içinde yer almasına rağmen, entelektüel ufku bu alanın sınırlarını çok aşan bir üniversite hocasıdır. Eserlerini sağ-sol kutuplaşmasının etkili olduğu Soğuk Savaş konjonktüründe (1960-1980) yayınlamıştır. Bu dönemin bir özelliği Türkiye’de sol ideoloji ve siyasetin yükselişi ise diğeri de anti-komünizme vurgu yapan bir milliyetçiliğin güçlenmesidir. Erol Güngör bu ortamda milliyetçi cenahın entelektüel seviyesini yükseltme çabası içinde Türk soluna yönelik önemli eleştirilerde bulunmuştur. Yol ve Töre dergisinde yazdıkları ile solun içinde bulunduğu açmazları dile getirmiştir. Onun sola karşı mücadelesi düşüncesinin ana unsurlarından birini teşkil etmektedir. Bu makale Erol Güngör’ün Soğuk Savaş konjonktüründe sola yönelik eleştirilerinin mahiyetini analiz edebilmek ve 1965-1975 dönemindeki fikri gelişim güzergâhını belirginleştirebilmek amacı ile kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Komünizm, milliyetçilik, soğuk savaş, aydın, kültür

Kaynakça

• kaynakça eklenmeli