What is Meant by Zuhd

Yıl 2024, Sayı: 16, 183 - 202, 30.06.2024

Çevirmen: Feyza Ketenci

https://doi.org/10.46231/sufiyye.1453856

Öz

This article delves into the life of Riyāh ibn Amr al-Kaysī who was a notable figure of the ascetic period, exploring his biography, ascetic philosophy, the allegations surrounding him, and his relationships with Rābia al-Adawiyya. The lifestyles and ideas of the ascetics living during the ascetic period have formed the foundation of sufi thought. However, some ascetics have also been subject to criticism. One such criticized ascetic is Riyāh ibn Amr al-Kaysī, who lived in Basra during the 2nd century AH (Hijri). Riyāh faced accusations of heresy from both Abū Dāvūd al-Sicistānī and Abū al-Huseyn al-Malatī. According to Malatī, Riyāh contended that, having reached the state of divine intimacy through love for Allah, he was not bound by the legal obligations of Sharia. Additionally, recent researchers have posited the possibility that Riyāh might have been married to Rābia al-Adawiyya. The aim of this study is to thoroughly examine the ascetic philosophy of Riyāh ibn Amr al-Kaysī, the accusations against him, and his relationship with Rābia al-Adawiyya. The study begins by presenting information about Riyāh's life, the ascetic environment in which he lived, and his ascetic philosophy. Subsequently, the accusations against him are scrutinized in light of these details. The research findings indicate that Riyāh did not lead a life distant from religious beliefs; on the contrary, he adhered to a rigorous ascetic lifestyle. Consequently, he faced accusations of heresy, and it is narrated that he attained martyrdom in Yakapınar, Adana.

Anahtar Kelimeler

Tasawwuf, Zuhd, Tawakkul, Contentment, Wara

Zühd ile Kastedilen Nedir?

Öz

Bu makale; zühd döneminin önemli simalarından Riyâh b. Amr el-Kaysî’nin hayatını, zühd anlayışını, hakkındaki iddiaları ve Râbia el-Adeviyye ile olan ilişkilerini ele almaktadır. Zühd döneminde yaşayan zâhidlerin hayat tarzları ve fikirleri, tasavvufî düşüncenin temelini oluşturmuştur. Ancak bazı zâhidler, eleştirilere de maruz kalmıştır. Eleştirilen zâhidlerin biri hicrî II. asırda Basra’da yaşayan Riyâh b. Amr el-Kaysî’dir. Riyâh, Ebû Dâvûd-es-Sicistânî ve Ebü’l-Hüseyin el-Malatî tarafından zındıklıkla itham edilmiştir. Malatî’ye göre Riyâh, Allah sevgisiyle hüllet makamına erdiğinden şeriat emirleriyle mükellef olmadığını ileri sürmüştür. Ayrıca son dönem araştırmacıları, Riyâh’ın Râbia el-Adeviyye ile evli olabileceğini öne sürmüşlerdir. Bu çalışmanın amacı Riyâh b. Amr el-Kaysî’nin zühd anlayışını, hakkındaki ithamları, Râbia el-Adeviyye ile olan ilişkilerini ayrıntılı bir şekilde incelemektir. Çalışmada önce Riyâh’ın hayatı, bulunduğu zühd ortamı ve zühd anlayışı ortaya konmuş, ardından bu bilgiler ışığında hakkındaki iddialar incelenmiştir. Araştırma neticesinde Riyâh’ın dinî inançlardan uzak bir yaşamının olmadığı, aksine katı bir zühd hayatı sürdüğü, bu nedenle zındıklıkla itham edildiği ve Adana’daki Yakapınar’da (Misis) şehit düştüğünün rivayet edildiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, Zühd, Tevekkül, Rızâ, Vera‘

Kaynakça

• “Abstinence”, Webster’s New Twentieth Century Dictionary. ed. Noah Vebster. 1/8. Cleveland & New York: The World Publishing Company, 1962.
• “Asceticism”, The Encyclopaedia Britannica. 2/ 499. London & New York: The Encyclopaedia Britannica Company Ltd., 1929.
• Arberry, Arthur J. Sufism - An Account of the Mystics of Islam. London: George Alien & Unwin Ltd., 1963.
• Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed Hatîb. Ta’rīkh Bagdād. Cairo: y.y., 1931.
• Câhiz, Ebû Osmân Amr. el-Beyân ve’t-tebyîn. Cairo: Matbaatu’l-İlmiyye, 1311-1313.
• Ess, Josef van. Die Gedankenwelt des Ḥāriṯ al-Muḥāsibī. Bonn: Rheingold-Druckerei - Mainz, 1961.
• Goldziher, Ignaz. Vorlesungen über den Islam. Heidelberg: Carl Winter’s Universitätbuchhandlung, 1910.
• Havlânî, Abdülcebbâr. Târîhu Dâreyyâ’. Damascus: y.y., 1950/1369.
• İbn Abdürabbih, Ebû Ömer Şihâbüddîn. el-ʿİḳ dü’l-ferîd. Mısır: y.y., 1346/1928.
• İbn Ebû Ya‘lâ, Ebü’l-Hüseyn Muhammed. Ṭabaḳ ātü’l-Ḥanâbile. Cairo: y.y., 1952.
• İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed. Kitâbü’l-Veraʿ. Cairo: y.y., 1921.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ. el-Bidâye ve’n-nihâye. Beirut: y.y., 1966.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed. ʿUyûnü’l-aḫbâr. Cairo: y.y., 1925-1930.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec. Menâḳ ıbü’l-İmâm Aḥmed b. Ḥanbel. Beirut: y.y., 1973.
• İsfahânî, Abû Nuaym. Ḥilyetü’l-evliyâʾ. Beirut: y.y., 1967.
• İsfahânî, Râgıb. Muḥâḍarâtü’l-üdebâʾ ve muḥâverâtü’ş-şuʿarâʾ ve’l-büleġāʾ. Mısır: y.y., 1326.
• Kuşeyrî, Abdülkerîm b. Hevâzin. er-Risâle. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî, t.s.
• Massignon, Louis. “zuhd”. The Encyclopaedia of Islam. 4/ 1239. Leiden: Brill - London: Luzac, 1913-1936.
• Massignon, Louis. Essai sur les origines du lexique technique de la mystique musulmane. Paris: J. Vrin, 1954.
• Mekkî, Ebû Tâlib Muhammed. Ḳ ūtü’l-ḳ ulûb. Mısır: y.y. 1381/1961.
• Nemerî, İbn Abdülber. Câmiʿu beyâni’l-ʿilm ve fażlihî ve mâ yenbaġī fî rivâyetihî ve ḥamlihî. Cairo: y.y., 1927.
• Nicholson, Reynold Alleyne. A Literary History of the Arabs. Cambridge: Cambridge University Press, 1941.
• Sülemî, Muhammed b. el-Hüseyn. Ṭabaḳ ātü’ṣ-ṣûfiyye. b.y.: y.y., t.s.
• The Koran Interpreted. çev. Arthur J. Arberry, New York: Macmillan Publishers, 1974.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Cairo: y.y., 1934.
• Zebîdî, Muhammed el-Murtazâ. İtḥâfü’s-sâdeti’l-müttaḳ īn bi-şerḥi esrâri İḥyâʾi ʿulûmi’d-dîn. Cairo: Matbaatü’l-Meymeniyye, 1893.