Yargıtay Kararları Işığında Mirasçılıktan Çıkarmanın Geçerlilik Şartları

Yıl 2022, , 605 - 636, 15.06.2022

Dilşah Buşra Kartal

https://doi.org/10.15337/suhfd.1054460

Öz

Mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruf düzenleyerek saklı paylı mirasçıların saklı payları üzerinde tasarrufta bulunması kural olarak mümkün değildir. Mirasçılıktan çıkarma ise mirasbırakana belirli şartlar altında saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarma imkanı sağlayan maddi anlamda ölüme bağlı bir tasarruftur. Mirasbırakan böylece saklı paylı mirasçıyı saklı pay korumasından mahrum bırakmış olur. Mirasçılıktan çıkarma cezai veya koruyucu nitelik taşıyabilir. Kanun koyucu her iki tür mirasçılıktan çıkarmayı da birbirinden farklı şartlara tabi kılmıştır. Bu çalışmada Yargıtay uygulaması bağlamında mirasçılıktan cezai ve koruyucu çıkarmanın geçerlilik şartları ayrı başlıklar altında incelenecektir. Ayrıca her iki mirasçılıktan çıkarma türü bakımından da çıkarma tasarrufunun geçersizliği iptal ve tenkis davaları bağlamında açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mirasçılıktan Çıkarma, Miras Hukuku, Saklı Pay, Yasal Mirasçılık, Ölüme Bağlı Tasarruf

The Validıiy Conditions Of The Disinheritance In Light Of The Turkish Supreme Court Decisions

Öz

In principle, the inheritor cannot make testamentary dispositions regarding the reserved shares. However, disinheritance is a material testamentary disposition that allows the inheritor to exclude a legal heir with a reserved share from the inheritance under certain conditions. This way the inheritor deprives the legal heir of the protection of the reserved shares. Disinheritance can be punitive or protective. The lawmaker subjected each of the disinheritance types to different conditions. There are many court decisions regarding this subject. In this paper, the validity conditions of punitive and protective disinheritance in light of the Turkish Supreme Court’s practice are examined in different sections. Moreover, the invalidity of both of the disinheritance types is explained in the context of annulment and reduction lawsuits.

Anahtar Kelimeler

Disinheritance, Law of Inheritance, Reserved Share, Legal Inheritance, Testamentary Disposition

Kaynakça

• ANTALYA, Gökhan, Miras Hukuku, 5. Bası, Ankara, 2021.
• BAYDAR, Utku, Türk Medeni Kanununa Göre Mirasçılıktan Çıkarma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2005.
• BELEN, Herdem, Miras Hukuku Şema Kitap, 2. Bası, İstanbul, 2021.
• BESSENICH, Balthasar, Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch, C. II, 3. Bası, Basel, 2007 (Art. 477-480).
• BREITSCHMID, Peter / EITEL, Paul / FANKHAUSER, Roland / GE-ISER, Thomas / JUNGO, Alexandra, Erbrecht, 3. Bası, Zürih-Basel-Genf, 2016.
• BÜRGI, Klaus, ZGB Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK – Orell Füssli Kommentar, 3. Bası, Zürih, 2016 (Art. 477-480).
• ÇABRİ, Sezer, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574), C. I, İstanbul, 2018.
• ÇAKIN, Nur, “Türk Hukukunda Mirastan Iskat ile İlgili Problemler”, Ankara Barosu Dergisi, S. 3, 1974, s. 523-536.
• ÇUBUKGİL, Rıza, “Mirastan Adi Iskatın Hukuki Mahiyeti ve Sebepleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VII, S. 3-4, 1950, s. 441-467.
• DURAL, Mustafa / ÖZ, Turgut, Türk Özel Hukuku Miras Hukuku, C. IV, 16. Bası, İstanbul, 2021.
• ENGİN, Baki İlkay, Mirastan Yoksunluk, İstanbul, 2010.
• EREN, Fikret/YÜCER AKTÜRK, İpek, Türk Miras Hukuku, 3. Bası, Ankara, 2020.
• ERGÜNE, Mehmet Serkan, Vasiyetnamenin Yorumu, İstanbul, 2011.
• ERSÖZ, Oğuz, “Mirasçılıktan Cezalandırıcı Çıkarma”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 14, Y. 2019, s. 195-254.
• ESCHER, Arnold, Das Erbrecht, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, C. III/I, Zürih, 1959 (Art. 477-480).
• GÖNEN, Doruk, “Cezai Mirasçılıktan Çıkarmanın Amacı ve Cezai Mirasçılıktan Çıkarmaya Tabi Kişilerin Kapsamı”, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan, İstanbul, 2015.
• HATEMİ, Hüseyin, Miras Hukuku, 9. Bası, İstanbul, 2021.
• HRUBESCH-MILLAUER, Stephanie, Erbrecht, Zürih/St. Gallen, 2011.
• İMRE, Zahit / ERMAN, Hasan, Miras Hukuku, 14. Bası, İstanbul, 2018.
• İMRE, Zahit, Türk Miras Hukuku, C. I, İstanbul, 1960.
• İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan, Türk Medeni Hukuku Miras Hukuku, 10. Bası, Ankara, 2019.
• KARACA, Beytul Fatih, Cezalandırma Amacıyla Mirasçılıktan Çıkar-ma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Miras Hukuku, 10. Bası, Ankara, 2019.
• KOCAAĞA, Köksal, “Borç Ödemeden Aciz Sebebiyle Mirasçılıktan Çıkarma (MK m. 513)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 1, Y. 2005, s. 83-102.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, 3. Bası, İstanbul, 1987.
• KULAKLI, Erhan, “Yasal Bir Hakkın Kullanılması Cezai Mirasçılıktan Çıkarma Sebebi Teşkil Eder Mi?”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 2, 2020, s. 289-307.
• OĞUZMAN, M. Kemal, Miras Hukuku, 6. Bası, İstanbul, 1995.
• ÖZTAN, Bilge, Miras Hukuku, 11. Bası, Ankara, 2020.
• SAYMEN, Ferit H., “Aciz Sebebile Mirastan Iskat”, İstanbul Barosu Mecmuası, S. 3, Y. 13, Mart 1939, s. 145-168.
• SEROZAN, Rona/ENGİN, Baki İlkay, Miras Hukuku, 7. Bası, Ankara, 2021.
• SEZEN, Cehdi Cihan, Türk Miras Hukukunda Mirastan Çıkarma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• ŞENER, Esat, Miras Hukuku, Ankara, 1977 (Miras).
• ŞENER, Esat, “Mirasçılık Sıfatının Yitirilmesi ve Benzeri Haller”, Yargı-tay Dergisi, C. 2, S. 3, Temmuz 1976, s 101-125 (Mirasçılık Sıfatı).
• ŞENOCAK, Zarife, “Cezai Iskat ve Cezai Iskatın Hükümleri”, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan, Ankara, 1998, s. 421-429.
• TANRIVERDİ, Ali Deniz, Türk Medeni Hukukunda Mirasçılıktan Çı-karma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2008. TONGSİR, Ferih B., Türk Hukukunda Mirastan Iskat, Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul, 1956.
• TUOR, Peter, Das Erbrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Berner Kommentar, C. III/I, 2. Bası, Bern, 1964 (Art. 477-480).
• TUOR, Peter/SCHNYDER, Bernhard/SCHMID, Jörg/JUNGO, Alexandra, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, 14. Bası, Zürih-Basel-Genf, 2015.
• WEIMAR, Peter, Die gesetzlichen Erben; Die Verfügungsfähigkeit, Die Verfügungsfreiheit, Die Verfügungsarten, Die Verfügungsformen, Art. 457-516 ZGB, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, Die Erben, Die gesetzlichen Erben, Die Verfügungen von Todes wegen, BK – Berner Kommentar, C. III/1/1/1, Bern, 2009 (Art. 477-480).
• WILDISEN, Christoph, Erbrecht Art. 457-640 ZGB, CHK – Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. Bası, Zürih-Basel-Genf, 2016 (Art. 477-480).
• YAĞCI, Kürşad, Cezai Mirasçılıktan Çıkarma (Cezai Iskat), İstanbul, 2013.