TBMM Kararının Anayasa Mahkemesi Tarafından Denetlenmesi

Yıl 2017, , 73 - 114, 10.08.2017

Abdulkadir Yıldız

https://doi.org/10.15337/suhfd.315843

Cited By: 1

Öz

TBMM kararları, kural olarak,
herhangi bir yargısal denetime tabi değildir. Bunun sebebi, TBMM kararlarının
birey hak ve özgürlüklerine ilişkin olmaması ve yasama organı ile yürütme ve
yargı organları arasındaki ilişkiyi düzenlemesidir. Doğal olarak, bu durum
hukuk devleti ilkesini ihlal etmez. Bununla birlikte, TBMM’nin karar olan
işlemlerinden kendi İçtüzüğü, milletvekilliğinin düşmesi kararı vermesi
durumunda bu karar ve yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararı Anayasa
Mahkemesi’nin denetimine tabidir. Görüleceği üzere, İçtüzük, milletvekilliğinin
düşmesi ve yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararları TBMM’nin kendi iç
işleyişine ve çalışma düzenine ilişkin olmasına rağmen, önemine binaen bu
kararların denetimi mümkün kılınmıştır. Bu kararlar, Meclis çoğunluğunu elinde
bulunduran siyasi parti veya partilerin, bu avantajı kullanarak muhalefeti
ortadan kaldırma ihtimali vermesi sebebiyle önemlidir. Dolayısıyla Anayasa
Mahkemesi, bu üç tür kararı denetlemektedir. Bununla birlikte, Anayasa
Mahkemesi’nin işlemin nitelemesiyle bağlı olmadığı yönünde eylemli içtüzük
değişikliği içtihadı bulunmaktadır. Bu içtihat, Anayasa Mahkemesi’nin denetim
yetkisini Anayasa’da öngörülenden daha geniş yorumlaması olarak belirtilebilir.

Anahtar Kelimeler

TBMM Kararları, İçtüzük, Anayasa mahkemesi denetimi

Kaynakça

• ALGAN, Müberra, “İçtüzük Düzenlemesi Niteliğindeki Parlamento Kararlarının Hukuksal Rejimi”, AÜHFD, 63 (4), ss.687-735, 2014
• ARSLAN, Zühtü, Anayasa Teorisi, Seçkin, 1. Baskı, 2005
• BAKIRCI, Fahri, “Anayasa Mahkemesinin Eylemli İçtüzük Kuralına İlişkin İçtihat Değişikliğinin Gerekçesi Üzerine”, TBB Dergisi, ss.257-296, 2014
• EREN, Abdurrahman, Anayasa Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 2014, s.322.
• GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Ekin, 11. Baskı, 2011
• HAKYEMEZ, Yusuf Şevki, Hukuk ve Siyaset Ekseninde Anayasa Mahkemesinin Yargısal Aktivizmi ve İnsan Hakları Anlayışı, Yetkin, 2009
• KABOĞLU, İbrahim, Anayasa Yargısı: Avrupa Modeli ve Türkiye, İmge, 4. baskı, 2007
• Kararlar Bilgi Bankası, anayasa.gov.tr
• ONAR, Erdal, “1982 Anayasası’nda Milletvekilliğinin Düşmesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, ss.387-465, 1997
• ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin, 2011
• ÖZBUDUN, Ergun “Türk Anayasa Mahkemesi’nin Yargısal Aktivizmi ve Siyasal Elitlerin Tepkisi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 62–3, ss.257-268
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:19, C.65
• ULUŞAHİN, Nur, “Cumhurbaşkanı Seçiminin Düşündürdükleri ya da Hukukun Siyasallaşması”, Ankara Barosu Dergisi, Y.65, S.2, ss.18-30, 2007
• USLU, Ferhat, Anayasa Yargısının Sınırları Sorunu, Ankara, Adalet, 2014
• YILDIZ, Abdulkadir, Uluslararası Standartlar Açısından Türk Anayasa Mahkemesi’nin Din ve Vicdan Özgürlüğüne İlişkin Kararları, Marmara Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2015