Cumhurbaşkanı Kararlarının Yargısal Denetimi

Yıl 2021, , 3211 - 3256, 15.12.2021

Yücel Özdemir

https://doi.org/10.15337/suhfd.697215

Cited By: 2

Öz

Cumhurbaşkanının bireysel nitelikteki işlemlerini ifade eden Cumhurbaşkanı kararları, yargısal denetim açısından birçok sorunla karşı karşıyadır. Bu sorunlar arasında Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle Cumhurbaşkanı kararları arasındaki ilişki ve Cumhurbaşkanının düzenleyici işlemleriyle bireysel işlemleri arasındaki geçişkenlik öne çıkmaktadır. Yeni hükümet sisteminden sonra Cumhurbaşkanı kararları daha da önem kazanmıştır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanı kararlarının teorik ve pratik sorunlarını ve Anayasal düzenlemesini ele almak gerekmektedir. Çalışmada Cumhurbaşkanı kararlarının hukuki niteliği ortaya konulmuş, Cumhurbaşkanının diğer işlemleriyle karşılaştırması yapılmıştır. Cumhurbaşkanı işlemlerinin öncesi ve sonrası değerlendirilmiş, Cumhurbaşkanı kararlarının geldiği nokta bu kapsamda ele alınmıştır. Cumhurbaşkanı kararlarının yargısal denetiminde mevcut durum tartışılmış, ortaya çıkabilecek sorunlara dikkat çekilmiştir. Yargısal denetimi kolaylaştıracak olan hukuki dolgulara işaret edilerek belirli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Cumhurbaşkanı Kararı, , Yargısal Denetim

Juridicial Review of the President's Executive Orders

Öz

Kaynakça

• AÇIL, Murat, “2017 Değişiklikleri Çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, İstanbul Üniversitesi İstanbul Hukuk Mecmuası, S. 76/2, Y. 2018, s. 725-756.
• AKYILMAZ, Bahtiyar/ SEGİNER, Murat/ KAYA, Cemil, Türk İdari Yargılama Hukuku, Ankara, 2018.
• AKYILMAZ, Cemre, “2017 Anayasa Değişikliğine Göre Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 23, S. 1, Y. 2019, s. 191-207.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, Anayasa Yargısı, Ankara, 1997.
• ANAYURT, Ömer, Anayasa Hukuku, Ankara, 2018.
• ARDIÇOĞLU, M. Artuk, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 3, Y. 2017, s. 21-51.
• ATAR, Yavuz, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 241-259.
• AZAKLI, Murat, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Somut Norm Denetimi Yoluyla İncelenmesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 73-103.
• BAKIRCI, Fahri, “Anayasa Mahkemesinin Eylemli İçtüzük Kuralına İlişkin İçtihat Değişikliğinin Gerekçesi Üzerine”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 112, Y. 2014, s. 257-296.
• BEKTAŞ, Eda, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yasama-Yürütme İlişkisi ve Bu Sistemin Türkiye Demokrasisine Etkileri”, Yasama Dergisi, S. 39, Y. 2019, s. 199-218.
• BOZTEPE, Mehmet, “2017 Yılı Anayasa Değişikliği Sonrası Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, Y. 2018, s. 5-31.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, 8. Baskı, Ankara, 2016.
• DEMİRBAĞ, Cengiz, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yasama Organı, Yasama Süreci ve Yasama Sürecinde Yasama-Yürütme İlişkisi”, Yasama Dergisi, S. 39, Y. 2019, s. 13-50.
• EREN, Abdurrahman, “Anayasa Mahkemesinin Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin İçtihadı Doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 1-72.
• ERKUT, Celal, İptal Davasını Konusunu Oluşturması Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları No; 51, Ankara, 1990.
• EROL, Ömer Faruk, “Cumhurbaşkanlığı Düzenlemelerinin Yargısal Denetimi”, Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Yürütme Sempozyum Bildiri Kitabı, Marmara Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2019, s. 65-87.
• GÖZLER, Kemal, “Cumhurbaşkanlığı Sistemi mi, Başkanlık Sistemi mi Yoksa Neverland Sistemi mi?”, Bursa Barosu Dergisi, C. 42, S. 99, Y. 2017, s. 51-64.
• GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Cilt I, 3. Baskı, Bursa, 2019. (İdare)
• GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, 2. Baskı, Bursa, 2018. (Anayasa)
• GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 21. Baskı, Bursa, 2017. (Anayasa Dersleri)
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref, Yönetim Hukuku, 33. Baskı, Ankara, 2015.
• GÜNDAY, Metin, “OHAL, İhraç KHK’leri ve Hukuki Durum”, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, Y. 2017, s. 29-39.
• IŞIKLAR, Celal, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Sonrası Yasama Kısıntıları”, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 17, Y. 2019, s. 71-132.
• İBA, Şeref/ SÖYLER, Yasin, “Yeni Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanı Kararının Nitelik Farkı ve Hukuki Sonuçları”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 195-223.
• KAHRAMAN, Mehmet/ BALKAN, Ali, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Denetimi”, International Journal of Academic Value Studies, C. 4, S. 19, Y. 2018.
• KALELİ, Temel, 1982 Anayasasına Göre Yargı Denetimi Dışında Bırakılan İşlemler ve Bu İşlemlerin Hukuk Devleti İlkesi Yönünden İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2011.
• KAPLAN, Gürsel, İdari Yargılama Hukuku, Bursa, 2016.
• Kaya, Cemil, “Danıştay İçtihatlarında Hükümet Tasarrufu Teorisinden Devletin Hükümranlık/Egemenlik Hakkı Teorisine”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 7, Y. 2016, s. 637-663.
• OCAK, Kasım, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İdari Vesayet yetkisi Düzenlemesinin Bir Örneği Olarak Cumhurbaşkanlığı Ofisleri”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 163-193.
• ONAR, Sıddık Sami, “Amme Hukukunda Hukuki Tasarruflar ve Kazai Murakebe”, Cemil Birsel’e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1939, s. 275-335.
• ÖZAY, İl Han, Günışığında Yönetim, İstanbul, 2004.
• SANCAKDAR, Oğuz/ US, Eser/ KASAPOĞLU TURHAN, Mine/ ÖNÜT, Lale Burcu/ SEYHAN, Serkan, İdare Hukuku, 6. Baskı, Ankara, 2017.
• SÖYLER, Yasin, Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Ankara, 2018.
• ŞİRİN, Tolga, “İşlemeyen Sistemlerin Fonksiyonel Olmayan Yanıtı: Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, https://www.academia.edu/, s. 1-48, E.T. 18.09.2019.
• TANÖR, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 27. Baskı, İstanbul, 2016.
• TAMER, Giray, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile Cumhurbaşkanının Kanunları Veto Yetkisi Karşısında Meclisin Durumu”, www.anayasa.gen.tr/tamer-ay-degisikligi, E.T.17.09.2019.
• TAŞDÖĞEN, Salih, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 3, Y. 2016, s. 937-966.
• TOPAL, Emre, “Eylemli İçtüzük Değişiklikleri”, Yasama Dergisi, S. 16, Y. 2010, s. 35-55.
• TUNÇ, Hasan, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2018.
• TURAN, A. Menaf, “Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Social Sciences Research Journal, C. 7, S. 3, Y. 2018, s. 42-91.
• TURHAN, Mehmet, Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No; 9, Diyarbakır, 1989.
• TÜRK, Hikmet Sami, Nasıl Bir Anayasa Değişikliği?, Ankara, 2014.
• ULUSOY, Ali, “Cumhurbaşkanının Tek Başına Yaptığı İşlemler ve Yargısal Denetimi Sorunu”, Ankara Barosu Dergisi, S. 3, Y. 2008, s. 13-25.
• ÜLGEN ADADAĞ, Özen, “Kanun-Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi İlişkisinin Yargısal Denetimine Yönelik Sorunlar”, https://www.anayasa.gov.tr/media/6106/ulgen_adadag.pdf, E.T. 24.09.2019, s. 261-277.
• ÜLGEN, Özen, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 1, Y. 2018, s. 3-39.
• YENİAY, Lokman/ YENİAY, Gülden, “Türk Hukukunda Yürütme Organının Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 36, S. 1, Y. 2019, s. 105-138.
• YILDIRIM, Turan, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 23, S. 2, Y. 2017, s. 13-28.
• YILDIRIM, Turan/ YASİN, Melikşah/ KAMAN, Nur/ ÖZDEMİR, H. Eyüp/ ÜSTÜN, Gül, OKAN TEKİNSOY, Özge, İdare Hukuku, 7. Baskı, İstanbul, 2018.
• YILMAZ, Halit, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Yargısal Denetimi”, Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 13, Y. 2019, s. 373-392.
• ZABUNOĞLU, Yahya Kazım, İdare Hukuku Cilt 1, Ankara, 2012.