Osmanlı Ceza Muhakemesinde Sulh (Uzlaştırma)

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 1, 11 - 71, 10.08.2017

Mustafa Avcı

https://doi.org/10.15337/suhfd.322392

Cited By: 4

Öz

    İslam hukukunda
yaptırımı naslarla belirlenmiş altı suç tipi vardır. Bunlardan kişilere karşı
işlenen kasten öldürme ve yaralama suçlarında kısas cezası verilebilmesi için
kısas talebi olmalıdır. Bu talepten önce veya sonra (infazın tamamlanmasına
kadar) uzlaşma ve kısas talebinden vazgeçilmesi halinde kısas cezası düşer.

    Hem topluma hem de
kişilere karşı işlenen ancak kişi haklarının baskın olduğu suç tipleri olan
kazif ve hırsızlık suçlarının takibi de şikayete bağlıdır. Bu suçlarda
uzlaşma/şikayetten vazgeçme hükmün verilmesine kadar mümkündür ve asli cezayı
düşürür. Topluma karşı işlenen hırabe ve zina suçlarında resen takibat yapılır
ve uzlaşmanın asli cezanın verilmesine etkisi olmaz.

Tazir suçlarından
devlete yönelik olan ridde ve bağy suçları ile kamu sağlığına yönelik olan şürb
suçunda da takibat resen yapılır ve uzlaşma düşünülemez.

Kişilere karşı
işlenen çocuk düşürme, taksirle öldürme ve taksirle yaralamada takibat şikayete
bağlıdır, uzlaşma cezayı düşürebilir.

Osmanlı ceza
muhakemesinde İslam hukukunun esaslarına bağlı kalınmış, uzlaşma kapsamındaki
suçların çoğu uzlaşma ile sonuçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, ceza muhakemesi, sulh, muslihun, uzlaştırma, uzlaştırıcı

Kaynakça

• İÇEL-SOKULLU-AKINCI-ÖZGENÇ-SÖZÜER-MAHMUTOĞLU-ÜNVER, İçel Yaptırım Teorisi, İst.2000. BİLMEN, Ö. Nasuhi (ö.1971): Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kamusu, İst.1975, VIII/89, No:30.