Reflections of Celal Nuri’s Views on Family Law to the Ottoman Decree of Family Law

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 3, 459 - 477, 27.12.2019

Nuran Koyuncu Yasin Yılmaz

https://doi.org/10.15337/suhfd.646402

Öz

Celal Nuri is one of the most important
advocates of Westernism in the last period of the Ottoman Empire. It comes to
the forefront with the identity of a jurist in this current of ideas. He is an
influential figure in his articles and books on the legal issues of the period.
The Code of Family Law has an important place in the history of Turkish law. It
is also noteworthy that it was influenced by the intellectual currents of the
period among the texts of codes issued after the Tanzimat. In this article, the
effect of Celal Nuri's ideas on the code was discussed. In addition to meeting
his request for a legal regulation on family law; the views of the marriage
style, age of marriage, multiple marriages and divorce are parallel with the
provisions of the code.

Anahtar Kelimeler

Celal Nuri, Westernism, Code of Family Law, Family Law, Legal Thought

Celal Nuri’nin Aile Hukukuna Dair Görüşlerinin Hukuk-ı Aile Kararnamesi’ne Yansımaları

Öz

Celal Nuri, Osmanlı son döneminde
Batıcılık fikrinin önemli savunucularındandır. Bu fikir akımı içerisinde
hukukçu kimliği ile ön plana çıkar. Dönemin hukuki meselelerine dair
yayımladığı makale ve kitaplarla etkili olmuş bir isimdir. Hukuk-ı Aile Kararnamesi,
Türk hukuk tarihi bakımından önemli bir yere sahiptir. Tanzimat’tan sonra
çıkarılan kanun metinleri arasında dönemin fikir akımlarından etkilenmiş olması
itibariyle de dikkate değerdir. Bu makalede batıcı fikir akımının hukukçu
temsilcisi olarak Celal Nuri’nin kararname üzerindeki etkisi tartışılmıştır.   

Anahtar Kelimeler

Celal Nuri, batıcılık, Hukuk-ı Aile Kararnamesi, aile hukuku, hukuk düşüncesi

Kaynakça

• ABDULLAH CEVDET, “İstihlak-ı Milli Türk Kadınlar Cemiyeti”, İctihad, Mayıs 1329, c. 4, S. 68, ss. 1477-1478.AKGÜN, Mehmet, Materyalizmin Türkiye’ye Girişi ve İlk Etkileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. Ankara, 1988.ATASOY, Samed, İslam ve Osmanlı Hukukunda Hidane, Adalet Yay., Ankara, 2019.AYDIN, Mehmet Akif, İslam-Osmanlı Aile Hukuku, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. No: 11, İstanbul, 1985.___________________, İslam ve Osmanlı Hukuku Araştırmaları, İz Yay. İstanbul, 1996.___________________, Türk Hukuk Tarihi, Beta Yay. İstanbul, 2015.___________________, “Batılılaşma (Hukuk)” md. DİA, 1992, c. 5, s. 162-167.___________________, “Hukuk-ı Aile Kararnamesi”, DİA, 1992, c. 18, s. 314-318.BİRİNCİ, Ali, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Dergah Yay., İstanbul, 2012.BOA, Sicil-i Ahval Defteri, No. II/334-335.BOA, DH.İ.UM, Dosya no: 19, Gömlek no: 1, Tarih: 06\07\1337BOA, DH.EUM.SSM. Dosya no: 49, Gömlek no: 11, Tarih: 07\08\1340.BOZKURT, Gülnihal, Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi -Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne Resepsiyon Süreci (1839-1939)-, Ankara: T.T.K. Yay. 2010.CELAL NURİ, Havaic-i Kanuniyemiz, Matbaa-i İctihad, İstanbul, 1331.____________, İttihad-ı İslam -İslam’ın Mazisi Hali ve İstikbali-, Yeni Osmanlı Matbaası, İstanbul, 1331.____________, Dil ve Edebiyat Yazıları, Haz. Recep Duymaz, Kitabevi Yay., İstanbul, 1995____________, Kadınlarımız, haz. Halit Erdem Oksaçan & Abdullah Musab Şahin, Kaknüs yay. İstanbul, 2017.____________, Tarih-i Tedenniyat-ı Osmaniye Mukadderat-ı Tarihiyye, Yeni Osmanlı Matbaası, İstanbul, 1331.____________, Türk İnkılabı, haz. Recep Duymaz, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınlan No:24, Edirne, 2000.CENAP ŞEHABEDDİN, “Celal Nuri Beyefendiye”, İctihad, c. IV, S. 53, ss. 1198-1202.CİN, Halil, Eski Hukukumuzda Boşanma, Selçuk Üniversitesi Yay., Konya, 1989CİN, Halil & AKGÜNDÜZ, Türk Hukuk Tarihi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı yay. İstanbul, 2011.CİN, Halil & AKYILMAZ, Gül, Türk Hukuk Tarihi, Sayram Yay. Konya, 2011.DUYMAZ, Recep, “Celal Nuri İleri” md. DİA, 1993, c. 7, s. 242-245.EKİNCİ, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku, Arı Sanat Yay. İstanbul, 2016.ERDEM, Sami, Tanzimat Sonrası Osmanlı Hukuk Düşüncesinde Fıkıh Usulü Kavramları ve Modern Yaklaşımlar, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2003.FINDIKOĞLU, Ziyaeddin Fahri, İçtimaiyat, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1947.___________________________, “Aile Hukukumuzun Tedvini Meselesi”, Ebul-Ula Mardin’e Armağan, İstanbul, 1943, s. 687-738.GİRİDÎ Ahmed Sakî, Celâl Nuri Bey ve Cezrî Fikirleri, Dersaadet, 1338-1335/1919.HATİBOĞLU, Mehmed Said, İslam’ın Aktüel Değeri Üzerine (1-2), Otto yay. Ankara, 2012.İNALCIK, Halil, Devlet-i Aliyye, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2016.KOYUNCU, Nuran, “Hukuk Mektebinin Doğuşu", Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16/3 (Temmuz 2012), ss. 163-186.KÜÇÜKTİRYAKİ, Ahmet Yasin, Osmanlı Aile Hukuku -Gelenek ve Modern Arasında Hukuk-ı Aile Kararnamesi ve Sadreddin Efendi’nin Eleştirileri-, İz yay. İstanbul, 2017.MERİÇ, Cemil, Kültürden İrfana, İnsan Yay., İstanbul, 1986.OTACI, Cengiz, Hukukun Laikleşme Serüveni, Birey yay. İstanbul, 2004.TANSÜ, Yunus Emre, Batıcı Düşüncenin Etkili Bir Sözcüsü Olarak İctihad Dergisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2002.TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri, Yedigün Matbaası, İstanbul, 1960._____________________, “Amme Hukukumuz Bakımından İkinci Meşrutiyetin Siyasi Tefekküründe Garpçılık Cereyanı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, c: 14, S: 3-4, 1948, s. 585-630.UYANIK, Necmi, Siyasi Düşünce Tarihimizde Batıcı Bir Aydın Olarak Celal Nuri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Doktora, Konya, 2003.ÜLKEN, Hilmi Ziya, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Ülken Yay. İstanbul, 1992.ÜNAL, Mustafa, İslam Hukukunda Haksız Fiil Sorumluluğu, Adalet Yay., Ankara, 2019.