Ceza Muhakemesinde Şüpheli veya Sanığın Yakınlarının Tanıklıktan Çekinme Hakkı - Kapsamı, Koşulları ve Sonuçları Hakkında Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 3, 1383 - 1427, 15.12.2020

Faruk Turhan

https://doi.org/10.15337/suhfd.797214

Cited By: 1

Öz

CMK md. 45’te şüpheli veya sanığın nişanlısına, eşine, eski eşine ve maddede belirtilen yakın hısımlarına herhangi bir neden göstermeye gerek olmadan tanıklıktan çekinme hakkı tanınmıştır. Bizzat tanık tarafından kullanılabilen bu hakkın önemini anlayabilecek durumda olmayanların tanıklık yapması ise kanuni temsilcinin onayına bağlanmıştır. Çalışmada, çekinme hakkına sahip olanların kapsamının belirlenmesi, çekinme konusunda tanığın bilgilendirilmesi, bilgilendirme yükümlülüğünün ihlalinin sonuçları, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle tanıklıktan çekinmenin önemini anlayabilecek durumda olmayanların tanıklıktan çekinmesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlar, çekinme hakkının kullanılmasının sonuçları ve bu sonuçlardan biri olan önceki beyanın değerlendirilmesi yasağı ele alınmıştır. Çekinme hakkına ilişkin kanundaki düzenlemeler kaynak Alman CMK ile büyük oranda örtüştüğü için konu ile ilgili Alman hukukundaki bilimsel çalışmalar ve içtihatlar da dikkate alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ceza Muhakemesinde Tanıklık, Tanıklıktan Çekinme Hakkı, Çekinme Hakkı Konusunda Bilgilendirme, Yakın Hısımların Tanıklıktan Çekinme Hakkı, Çekinme Hakkının Kullanılmasının Sonuçları

An Evaluation About Contents, Terms and Consequences of Right to Refusal to Testify in Criminal Procedure Law

Öz

In terms of Turkish Criminal Procedure Law no. 5271, suspect’s or defendant’s fiance, husband, wife, former spouse, and the mentioned other persons have the right to refuse to be a witness without having to show any reason. A witness can use this right only in person. But a person who may not recognize the meaning and importance of being a witness, cannot be a witness without the permission of his or her legal representative. Our study determines the content of persons who have the right to refuse to be a witness. Also in this study; using the right to refuse to be a witness, inform the witness about this right, consequences of violating the obligation of inform, problems that may arise regarding the refusal of being a witness by children, mentally ill and mentally impaired people; consequences of using this right and lastly prohibition of evaluating former statement were evaluated. Regulations about the right to refuse to be a witness are significantly similar to source German Criminal Procedure Law; because of that, the subject was examined by taking German court decisions and scientific studies into account.

Anahtar Kelimeler

Witness in Criminal Procedure, Right of Refusal to Testify, Informing About Right of Refusal to Testify, Close Relatives' Right of Refusal to Testify, Consequences of Refuse to Be a Witness

Kaynakça

• AYDOS, Oğuz Sadık, “Yeni Medeni Kanuna Göre Evlat Edinme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, s. 117-141.
• BADER, Markus, in: Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung, Rolf Hannig (Hrsg.) 8. Bası 2019 (Atıf: KK-StPO/BADER, StPO §).