EVLENME YOLUYLA VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASINDA ÖNGÖRÜLEN ŞARTLARIN TÜRK VATANDAŞI EŞTE ARANMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 31 Sayı: 4, 1537 - 1560, 31.12.2023

Salimya Ganıyeva

https://doi.org/10.15337/suhfd.1294112

Öz

Evlenme yoluyla vatandaşlığın kazanılması, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun (TVK) 16. maddesinde düzenlenmiştir. Hükme göre, “(1) Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir”. Hükmün devamında ise “başvuru sahiplerinde” aranan şartlar üç bent halinde sıralanmıştır. Bunlar; a) Aile birliği içinde yaşama, b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama ve c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halin bulunmaması [(m. 16/1(a,b,c)]. Madde hükmünde belirtilen şartlar, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı eşte aranmaktadır. Fakat uygulamada, Danıştay 10. Hukuk Dairesi ile İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bazı kararlarında anılan şartların Türk vatandaşı eşte arandığı da görülmektedir. Bu uygulamanın Kanuna aykırı olduğunu belirterek çalışmamızda, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması TVK’da öngörülen şartlar çerçevesinde değerlendirilecek ve bunların Türk vatandaşı eşte aranmadığına dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk vatandaşı eş, yabancı eş, Danıştay 10. Hukuk Dairesi, İdari Dava Daireleri Kurulu.

Kaynakça

• AKGÜN, Cansu: “Konsolosluk Evlenmelerin Şekline uygulanacak Hukuk”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXI, Y. 2017, s. 109-136.
• AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya: Türk Medeni Hukuku, C. II, Aile Hukuku, 18. Baskı, İstanbul, 2016.
• AKŞAHİN POLAT, Sibel: “Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta Evlilik Yoluyla Vatandaşlığın Kazanılması”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, 2019, s. 184-200.
• AYBAY, Rona: Kadının Uyrukluğu Üzerinde Evlenmenin Etkisi, Ankara, 1980.
• AYBAY, Rona/ÖZBEK, Nimet/ERSEN PERÇİN, Gizem: Vatandaşlık Hukuku, 1. Baskı, Ankara,2019.
• BERKİ, O. Fazıl: “Türk Hukukunda Evlenmenin Tabiiyete Tesiri”, AÜHFD, C. 3, S. 1, 1946, s. 46-61.
• ÇELİK, Fatma Elif: “Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşı Olma Taleplerinden Doğan Uyuşmazlıklara İlişkin Yargılamalarda Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Kıstası”, TAAD, Yıl, 13, S. 49, s. 389-424.
• DOĞAN, Vahit: “Vatandaşlık Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı Çerçevesinde Bir Değerlendirme”, GÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1-2, 1999, 1-21.
• DOĞAN, Vahit/YILMAZ, Alper Çağrı/AYHAN İZMİRLİ, Lale: Türk Vatandaşlık Hukuku, 18. Baskı, Ankara, 2022.
• EKŞİ, Nuray: “Konsolosluklarda Yapılan Evlenmelerin Şekli Geçerliliği”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 3, Cevdet Yavuz’a Armağan, 2016, s. 969-983.
• ERDEM, B. Bahadır: “4866 Sayılı Kanunla Türk Vatandaşlık Kanunu’nun 5. Maddesinde Yapılan Değişikliğe Göre Türk Vatandaşlığının Evlilik Yolu İle Kazanılması” (4866 sayılı Kanun), MHB, Yıl. 23, 2003, s. 339-361.
• ERDEM, B. Bahadır: “Türk Vatandaşlık Hukukunda Cinsiyet Farkının Yarattığı Sorunlar”, (Cinsiyet Farkı), MHB, C. 19, S. 1-2, 1999, s. 293-312.
• ERDEM, B. Bahadır: Türk Vatandaşlık Hukuku (Vatandaşlık), 3. Baskı, İstanbul, 2013.
• ERTEN, Rifat: “Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Yollarında Aranan Ortak Şart: Millî Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hâli Bulunmamak”, PublicandPrivate International LawBulletin, 40 (2), Prof. Dr. Cemal Şanlı’ya Armağan, 2020, s.1351-1371.
• FİŞEK, Hicri: Türk Vatandaşlık Hukuku, Ankara, 1959.
• GÜNGÖR, Gülin: Tâbiiyet Hukuku, 8. Baskı, Ankara, 2020.
• İKİZLER, Metin: Evlenmenin Hükümsüzlüğü, Ankara, 2018.
• KAYA, Cemil: İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, İstanbul, 2021.
• KÖPRÜLÜ, Bülent/KANETİ Selim: Aile Hukuku, 2. Bası, İstanbul, 1989.
• KÜPE, Bahar: Milletlerarası Özel Hukukta Şekil, Ankara, 2021.
• NOMER, Ergin: Türk Vatandaşlık Hukuku, 28. Baskı, İstanbul, 2021.
• SARGIN, Fügen: “Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda Değişiklik Yapan 2003 Tarihli ve 4866 SayılıKanun Kapsamında Bir Değerlendirme”, AÜHFD, C. 53, S. 1, 2004, s. 27-63.
• TANRIBİLİR, F. Bilge: “EvlenmeveVatandaşlık”, ÇÜHFD, C. 5, S. 1, 2020, s. 3019-3049.
• VELİDEDEOĞLU, H. Veldet: Türk Medeni Hukuku, C. II, Aile Hukuku, 5. Baskı, Istanbul, 1965.
• YILMAZ, Duygu/KONYA, Didem: “Cumhuriyet’in Kuruluşunda Birey ve Devlet İlişkisi: 1312Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve Uygulamaları”,Belgi,S. 24, (Yaz 2022/II), s. 17-41.
• ZEVKLİLER, Aydın/ERTAŞ, Şeref/HAVUTÇU, Ayşe/GÜRPINAR, Damla: Medeni Hukuk, 10. Baskı, Ankara, 2018.