SULH CEZA HÂKİMLİKLERİ TARAFINDAN 5651 SAYILI KANUNUN 9. MADDESİ KAPSAMINDA VERİLEN KARARLARA ANAYASA MAHKEMESİNİN HAK İHLALİ YAKLAŞIMI

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 2, 779 - 809, 28.06.2024

Aytaç Çetinkaya

https://doi.org/10.15337/suhfd.1418359

Öz

İnternet ortamında yapılan yayın sebebiyle kişilik hakkı ihlal edilen gerçek ve tüzel kişiler ile kurum veya kuruluşlar içerik sağlayıcısına veya yer sağlayıcısına başvurmadan internet yayınını kaldırılmasını ve/veya erişimin engellenmesini doğrudan sulh ceza hakiminden talep edebilmektedir. Kişilik hakkı ihlalini önlemede internet yayınının kaldırılması ve içeriğin çıkarılması hızlı ve etkili bir çözüm yolu olsa da nihayetinde bir koruma tedbiridir. Kişilerin şeref ve itibarını ihlal eden içeriklerin ilk bakışta veya görünüşte haklılık varsa meşru olduğunu kabul ederek bu tedbirin verilmesi gerekmektedir. Bu tedbirin süresiz olması, çelişmeli yargı yoluna gidilmesinin zorunlu olmaması, temel hak hürriyetlerin kısıtlanmasında müdahalenin başvurulabilecek en son çare ve alınabilecek en hafif önlem olması gerekirken tüm sitenin veya içeriğin engellenmesi, çatışan haklar olan ifade ve basın özgürlüğü ile kişilerin şeref ve itibarının korunması arasında adil bir dengenin kurulaması demokratik toplum düzeni gerekliliği ve ölçülülük ilkelerine aykırılık teşkil etmekte bu sebeplerle de ifade ve basın hürriyetlerini ihlal eden bir durum olarak ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ilk bakışta ihlal, ölçülülük, koruma tedbiri, kişilik hakkı, son çare

Kaynakça

• AKKURT, Sinan Sami: Sosyal Medyada Gerçekleşen İhlâller Karşısında Kişilik Hakkının Korunması, 3. Baskı, Ankara 2023.
• AKYASAN BİRSEN, Gönül: Sosyal Medyada Paylaşılan İçerik Nedeniyle Kişilik Hakkı İhlalleri, 1. Baskı, Ankara 2020.
• ANAYURT, Ömer: Anayasa Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2022.
• ATASOY, Kemal: “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması ve Veri Sahibinin Rızası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S.3, 2016, s. 269-301.
• BASKIN, M. Onur: Türk Hukuku Bakımından Kişilik Hakkı Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması, 1. Baskı, Ankara 2021.
• ÇIRAKOĞLU, Melikşah: 5651 Sayılı Kanun Çerçevesinde İnternet Erişiminin Engellenmesi ve Erişim Sağlayıcıları Birliği, 1. Baskı, Ankara 2018.
• DEMEZ, İsmail: “Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle İnternet Sitelerine Erişimim Engellenmesi ve/veya İçeriğin Yayından Çıkarılmasında Görev ve Yetki Sorunu”, Bilişim Hukuku Dergisi, C.3, S.2, 2021, s. 338-429.
• DOĞAN, Aişe Sena: “Kişilik Hakkının 5651 sayılı Kanun’un 9. Maddesi Kapsamında Korunması”, Bilişim Hukuku Dergisi, C.2, S.2, 2020, s. 143-180.
• EREN, Abdurrahman: Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esaslar, 4. Baskı, Ankara 2022. ERLÜLE, Fulya: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Bedensel Bütünlüğün İhlalinde Manevi Tazminat, 2. Baskı, Ankara 2015.
• GÖZLER, Kemal: “Kişilik Haklarını İhlal Eden İnternet Yayınlarının Kaldırılması Usulü ve İfade Hürriyeti: 5651 sayılı Kanunun 9’uncu Maddesinin İfade Hürriyeti Açısından Değerlendirilmesi”, Legal Hukuk Dergisi, C. 1, Özel Sayı, 2014, s.1059-1120.
• GÜZEL, Mehmet Nuri: “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru ve Mahkemenin Verdiği Kararlara Genel Bir Bakış”, DÜHFD, C.27, S. 47, 2022, s. 491-531.
• IŞIK, Alper: “Anayasa Mahkemesi’nin 5651 sayılı Kanun’un 9. Maddesi Bağlamında İnternete Erişimin Engellenmesine Dair Değişen Yaklaşımının Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.30, S.3, 2022, s.967-998.
• KAHRAMAN, Mehmet/ŞAHİN, Muhammed: “Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararlarının Yerine Getirilmesi”, Anayasa Yargısı, C.36, S.2, 2019, s.37-61.
• KARAKAŞ, Işıl: “Bireysel Başvuru Kararlarının Etkileri”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 33, 2016, s. 13-17. KAYA, Seyithan: “Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Bireysel Başvuruya Konu Olan Haklar”, EBYÜHFD, C. XXII, S. 1–2, 2018, s. 57-92.
• KAYA, Turgut: İnternet Servis Sağlayıcısının Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, 1. Baskı, Ankara 2019. KAYIHAN, Şaban/ ÜNLÜTEPE; Mustafa: Medeni Hukuk Bilgisi, 4. Baskı, Ankara 2017.
• KILIÇOĞLU, Ahmet, “Tüzel Kişi Manevi Tazminat İsteyebilir Mi?”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, 1983, s.287-294. ÖZKAN, Gürsel: “Hak İhlaline İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının Danıştay Kararlarına Yansıması”, Anayasa Yargısı, C.37, S.1, 2020, s.193-236. YILMAZ, Süleyman/ YILDIRIM, Abdülkerim: Medeni Hukuk-1, 2. Baskı, Ankara 2022.