MEVSİMLİK GÖÇEBE TARIM İŞÇİLERİNİN SOSYAL GÜVENLİK HAKLARININ GÜRCİSTAN ÖRNEĞİ ÜZERİNE İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 2, 579 - 597, 28.06.2024

Nihan Gizem Kantarcı Ateş

https://doi.org/10.15337/suhfd.1423752

Öz

Mevsimlik göçebe tarım işçileri, her yıl çeşitli topraklara göç ederek tarım sektöründe çalışan ve çoğunlukla geçici işlerde istihdam edilen önemli bir iş gücünü oluşturur. Çalışmada mevsimlik göçebe tarım işçilerinin kavramsal olarak statüsünün ne olduğu, hangi mevzuat kapsamına dahil oldukları, özellikle Gürcistan’dan gelen mevsimlik göçebe tarım işçilerinin sosyal güvenlik haklarının neler olduğu sorularına cevaplar aranmıştır. İlk bölümde mevsimlik göçebe tarım işçileri kavramsal olarak ele alınmıştır. Kanunlarda ve uluslararası sözleşmelerde yapılan düzenlemeler belirtilmiştir. Devamında bazı ülkelerde (Almanya, Fransa, Hırvatistan ve Avustralya) mevsimlik göçebe tarım işçilerinin sosyal güvenlik hakları genel olarak incelenmiştir. Türkiye’ye mevsimlik tarım işçisinin çoğunlukla Gürcistan’dan gelmesi nedeni ile, Türkiye-Gürcistan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi denetlenmiştir. Sonuç kısmında ise mevsimlik göçebe tarım işçileri için ülkeler arası sosyal güvenlik anlaşmalarının yapılması, bu işçilerin sendikalaşmalarının sağlanması sosyal yönden daha fazla koruma sağlayacağı tespitlerine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mevsimlik Göçebe Tarım İşçisi, Mevsimlik İş, • Çalışma İzni, Sosyal Güvenlik Hakkı, Serbest Dolaşım İlkesi

Kaynakça

• ARENDT, Hannah (Çeviren: Şener, Bahadır Sina): Totalitarizmin Kaynakları-2 Emperyalizm, İstanbul 2020.
• BAŞBUĞ, Aydın: Sosyal Devlet 2023, 1. Bakı, Ankara 2016.
• BERTOZZİ, Stefano, Opening Europe's doors to unskilled and low skilled workers: A practical handbook 2010 https://migrant-integration.ec.europa.eu/sites/default/files/2010-12/docl_17394_242941332.pdf, (Erişim Tarihi: 11.01.2024).
• BRICKENSTEIN, Christine: “Social protection of foreign seasonal workers: from state to best practice”, Comparative Migration Studies, C.3, S. 2, 2015, s. 1-18. Case C-228/07, 11.09.2008, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX:62007CJ0228 (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• Case C-57/96, 27.11.1997, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX:61996CJ0057 (Erişim Tarihi: 18.10.2021).
• CASTLES Stephen: “Guestworkers in Europe: A Resurrection?”, International Migration Review, C. 40, S. 4, 2006, s. 741-766.
• Council Regulation (EEC) No 1408/71 of the Council, 14.6.1971, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A31971R1408 (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
• Consolidated Versions of the Treaty on European Union and Treaty on the Functioning of the European Union, 26.10.2012, https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:12012E/TXT:EN:PDF (Erişim Tarihi: 15.12.2023)
• DEMİR Müslim: “Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sosyal Güvenlik Haklarına İlişkin Değerlendirmeler ve Öneriler”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2015, s. 177-194.
• Directive 2014/36 EU, 28.3.2014, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/ALL/?uri=celex%3A32014L0036 (Erişim Tarihi 10.01.2024).
• European Convention on the Legal Status of Migrant Workers, ETS No.093,https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680077323, (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
• HOLZMANN, Robert / POUGET, Yann: “Social Protection for Temporary Migrant Workers: Conceptual
• Framework, Country Inventory, Assessment and Guidance A Study prepared for the Global Forum of Migration and Development”, file:///C:/Users/lenovo/AppData/Local/Temp/gfmd_mexico10_contr_sp_for_temporary_migrant_workers_oct2710_en.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2023).
• https://www.csgb.gov.tr/uigm/calisma-izni/calisma-izni-muafiyeti/mevsimlik-tarim-ve-hayvancilik-islerinde-muafiyetler/gurcistan-uyruklu-yabancilar/ (Erişim Tarihi: 16.10.2023).
• https://www.csgb.gov.tr/uigm/calisma-izni/calisma-izni-muafiyeti/mevsimlik-tarim-ve-hayvancilik-islerinde-muafiyetler/gecici-koruma-saglanan-yabancilar/ (Erişim Tarihi: 16.10.2023).
• ILO Global Estimates on International Migrant Workers Results and Methodo-logy, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---migrant/documents/publication/wcms_808939.pdf (Erişim Tarihi 11.01.2024).
• LEE, Everett S., A Theory of Migration https://link.springer.com/content/pdf/10.2307/2060063.pdf,(Erişim Tarihi: 15.11.2023).
• Migrant Workers (Supplementary Provisions) Convention, 1975, (No. 143), https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO:12100:P12100_INSTRUMENT_ID:312288:NO; (Erişim Tarihi 13.09.2023).
• Migration for Employment Convention (Revised), 1949 (No. 97), https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO:12100:P12100_INSTRUMENT_ID:312242:NO (Erişim Tarihi 16.09.2023).
• Regulation (EC) No 883/2004 of the European Parliament and of the Council, 29.4.2004, https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2004/883/oj (Erişim Tarihi 16.09.2021).
• SCHOUKENS, Paul /PİETERS Danny: “Illegal labour migrants and access to social protection”, European journal of social security, C. 6, S. 3, 2004, https://doi.org/10.1177/138826270400600303 (Erişim Tarihi 16.09.2021).
• SÜMER, Haluk Hadi: İş Hukuku, 25. Baskı, Ankara 2020.
• TUNCAY, Can / EKMEKÇİ, Ömer: Sosyal Güvenlik Hukuku, 19. Baskı, İstanbul 2017.
• Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme,
• https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/GocmenIscilerinVeAileFertlerininHaklarininKorunmasinaDairSozlesme.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2024)
• Türkiye-Gürcistan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi, https://www.csgb.gov.tr/media/80555/digm_sga_gurcistan.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• YILDIRIM, Mücahit/ KARAKOYUN, Okan: “Mevsimlik Tarım İşçiliği Üzerine Bir Araştırma, Samsun İlçesi Örneği”, 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, C. 4, S. 2, 2023, s. 61-81.