ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER KANUNU (ÜGTDK) KAPSAMINDA SORUMLU KİŞİLERİN KİM OLDUĞU SORUNU

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 4, 2611 - 2659, 28.12.2024

Ayşe Nur Merve Yazıcı Çakmak

https://doi.org/10.15337/suhfd.1573555

Öz

Türk hukukunda, hatalı üründen dolayı meydana gelen zararlardan kusursuz sorumluluğa ilişkin, Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu (ÜGTDK) ile düzenleme yapılmıştır. ÜGTDK’da sorumlu kişilerin kimler olduğu, imalatçı kavramından ne anlaşılması gerektiği, buna kısmi ürün imalatçıları ve hammadde üreticilerinin dahil olup olmadığı, yetkili temsilcinin sorumluluğunun bulunup bulunmadığı net olarak açıklanmamış ve bu durumlar doktrinde tartışmaya neden olmuştur. Hatalı Ürün Nedeniyle Sorumluluk Hakkında 85/374/EEC Direktifi ve bunu yürürlükten kaldıran Avrupa Birliği’nin 2024/2853 sayılı Hatalı Ürün Sorumluluğuna ilişkin Direktifi çalışma için özel önem arz etmektedir. Bu Yeni Ürün Sorumluluğu Direktifi incelendiğinde Avrupa Birliği’nde sorumlular çevresinde oldukça farklı düzenlemeler yapıldığı ve zarar görenin karşısına daha fazla sorumlu konulduğu görülmektedir. Bu çalışmada ÜGTDK’ya göre sorumluluğun kime yöneltileceği, olması gereken hukuk açısından sorumluların nasıl düzenlenmesi gerektiği, 2024/2853 sayılı Direktif doğrultusunda ÜGTDK’da yapılması faydalı olacak değişikliklerin neler olduğu değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ürün Sorumluluğu, Hatalı Ürün, İmalatçı, Yetkili Temsilci, 2022/495 sayılı Hatalı Ürün Sorumluluğuna ilişkin Direktif Önerisi

Kaynakça

• AKÇURA KARAMAN, Tuba: Üreticinin Ayıplı Ürününün Sebep Olduğu Zararlar Nedeniyle Üçüncü Kişilere Karşı Sorumlulu-ğu, İstanbul 2008.
• ARAT, Ayşe/AKINCI, Elif: “2022/0302 sayılı Avrupa Birliği Yeni Ürün Sorumluluk Direktif Teklifinin Getirdikleri Üzerine Bir Değerlendirme”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 82 (2), s. 363-407.
• ATAMER, Yeşim M.: “Avrupa Topluluğu Hukukunda İmalatçının Sorumluluğu”, Tüketicinin Korunması Semineri, editör Ceylan Ebru, Ankara 2007.
• ATAMER, Yeşim M./KURTULAN GÜNER, Gökçe: “Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile İmalatçının Sorumluluğu Konusu Türk Hukuku Açısından Çözülmüş müdür?” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, sy 70 (2) (2021), s. 543-88.
• AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ Nalan: Tüketici Hukuku Dersleri, Ankara 2021.
• AYDOS, Oğuz Sadık: Ürün Sorumluluğu, Ankara 2009.
• ÇABRİ, Sezer: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Bas-kı, Ankara 2021.
• ÇELT, Damla Özden: “Ürün Sorumluluğunda Yaşanan Güncel Geliş-me: 7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Ka-nunu”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, sy 1 (2021), s. 73-114.
• DÖNMEZ, Zeynep: “Avrupa Birliği’nde Tüketici Hukuku Alanında Kanunlaştırma Hareketleri ve Tüketicinin Korunması Model-leri”, Cevdet Yavuz’a Armağan, 22 (2016), s. 953-68.
• FELLMANN, Walter/ BÜREN-VON MOOS Gabrielle von: Grundriss der Produktehaftpflicht, Bern 1993.
• FÖRSTER, Christian: “ProdHaftG”, BeckOK BGB, editör Wolfgang Hau/Roman Poseck, 61. Auflage, München 2022.
• HAVUTÇU, Ayşe: Türk Hukukunda Örtülü Bir Boşluk: Üreticinin Sorumluluğu, Ankara 2005 (Üreticinin Sorumluluğu).
• ———: Üreticinin Sorumluluğunda Sorumluluğun Süjesi, İstanbul 2022 (Sorumluluğun Süjesi).
• HESS, Hans-Joachim: Produktehaftpflichtgesetz (PrHG) Bundesgesetz über die Produktehaftpflicht vom 18. Juni 1993, 3. überarbei-tete und ergänzte Auflage, Bern 2016.
• İNAL, H. Tamer: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Ka-nun’a Göre Hazırlanmış Tüketici Hukuku: Doktrin ve Yargı-tay İçtihatlar, 3. Baskı, Ankara 2014.
• İNCEOĞLU, M. Murat: “Ürün Sorumluluğunda Sorumlular”, Ürün Sorumluluğu, Sorumluluk Hukuku Konferansları-I, editör Atamer, Yeşim M./Baysal, Başak, İstanbul 2022.
• KANIŞLI, Erhan: “Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu (ÜGTDK) Uyarınca Üreticinin Sorumluluğu”, İstanbul Hukuk Mecmuası 78, sy 3 (2020), s. 1413-68.
• KARA, İlhan: İmalatçının Ürün Sorumluluğu, Ankara 2021.
• KARAŞAHİN, Yasin Alperen: “Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenle-meler Kanunu’nda Yer Alan Ürün Sorumluluğu Kuralları ile Ürün Güvenliği Kurallarının İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fak. Dergisi, 72 (3) 2023, s. 1389- 1425.
• KATZENMEIER, Christian: “Gesetz über die Haftung für fehlerhafte Produkte (Produkthaftungsgesetz – ProdHaftG)”, Schuld-recht: §§ 662-853, ProdHaftG, editör Dauner-Lieb Barbara /Langen Werner, 3. Auflage, Baden-Baden 2016.
• KESER, Yıldırım: Ürün Sorumluluğu, Ankara 2021.
• KIRCA, Çiğdem: Ürün Sorumluluğu, Ankara 2007.
• KURT, Leyla Müjde: “Avrupa Birliği Ürün Sorumluluğu Direktifi ve Yeni Direktif Önerisi Işığında Türk Hukukunda Ürün Sorum-luluğunda Sorumlu Kişilerin Belirlenmesi”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 22, sy 2 (2023), s. 359-92.
• OECHSLER, Jürgen: “Gesetz über die Haftung für fehlerhafte Produk-te (Produkthaftungsgesetz-ProdHaftG”. İçinde Staudinger BGB- §§ 826-829; ProdHaftG, editör Julius von Staudinger ve Johannes Hager, Berlin 2021.
• OĞUZER, Pelin: Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Üreticinin So-rumluluktan Kurtuluş Sebepleri, İstanbul 2020.
• OKUR, Sinan: Otonom Araçlarda Sözleşme Dışı Hukuki Sorumluluk, Ankara 2021.
• ORAL, Tuğçe: “Kahramanmaraş Depremlerinin Yarattığı Zararların Gideriminde Alternatif Bir Öneri: Taşınmazların Verdiği Za-rarların Ürün Sorumluluğu Kapsamında Tazmini”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 72, sy 1 (2023), s. 121-42.
• PIOVANO, Christian/HESS, Christian: “More obligations, more rights: How the new EU Product Liability Directive changes the rules for economic operators and consumers (Part 1)”, IWRZ, 5/2024, 206-212.
• POLAT, Cemre: Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukukunda Otonom Sis-temler, Ankara 2022 (Otonom Sistemler).
• ———: “Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Ürün Sorumluluğu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 70, sy 4 (2022), s. 973-1041 (Ürün Sorumluluğu).
• SİRMEN, A. Lâle: “Prof. Dr. Lâle Sirmen Röportajı”, Tüze Hukuk Dergisi, sy 9 (2022), s. 9-13.
• ———: “Ürün Sorumluluğu”. İçinde Sorumluluk Hukuku Sempoz-yumu Bildirileri Kitabı (Tam Metinler)23-24 Haziran 2022., editör Tufan Öğüz ve Kerem Öz, İstanbul 2022, s. 63-92.
• TASCHNER, Claudius/FRIETSCH, Edwin: Produkthaftungsgesetz und EG-Produkt-haftungsrichtlinie Kommentar, 2. Auflage, München 1990.
• ÜNAL, Akın/KALKAN Arif: “Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğu Üzerine Olan ve Olması Gereken Hukuka Dair Genel Düşün-celer”, TAAD, sy 39 (2019), s. 45-77.
• VELDT, Gitta: “The New Product Liability Proposal- Fit for the Digital Age or in Need of Shaping Up?”, EuCML 2023, s. 24-30.
• WAGNER, Gerhard: “Gesetz über die Haftung für fehlerhafte Pro-dukte (Produkthaftungsgesetz – ProdHaftG)”, Münchener Kommentar zum BGB, 8. Auflage, München 2020.
• WAGNER, Gerhard: “Liability Rules for the Digital Age – Aiming for the Brussels Effect” 2022 3 (13) Journal of European Tort Law, 191–243.
• WAGNER, Gerhard, “Produkthaftung für das digitale Zeitalter – ein Paukenschlag aus Brüssel”, Juristen Zeitung, 1/2 2023, 1-52.
• YAZICI, Ayşe Nur Merve: Otonom Araçların Sebep Olduğu Zararlar-dan Üreticinin Kusursuz Sorumluluğu, Ankara 2023.
• ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Murat: Tüketicinin Korunması Hu-kuku, 3. Baskı, Ankara 2004.