ISPARTA VE GELİNCİK POMZA YATAKLARININ JEOLOJİSİ ve BETON YAPIMINA UYGUNLUĞUNUN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 1, 25 - 34, 01.03.2013

Adnan Döyen Emre Aksoy

Öz

Bu çalışmada Isparta Gelincik pomza yataklarının jeolojisi, fiziksel ve mekanik özellikleri incelenerek beton yapımına uygunluğu araştırılmıştır. Bu amaçla alınan örneklerin mineralojik ve kimyasal bileşimleri belirlenmiştir. Fiziksel özelliklerin ortaya çıkarılması için elek analizi, özgül ağırlık, su emme, rutubet testi, kızdırma kaybı, çözünmeyen kalıntı testi ve puzolonik aktivite testi yapılmıştır. Çimento kullanılmadan sadece pomza, kireç ve su karışımından yapılan bu test sonucunda beton numunesinin 28. gün sonunda C20 beton sınıfına yakın (19,8 N/mm2) bir dayanım değeri bulunmuştur. Mekanik özelliklerin belirlenmesi için ise farklı oranlarda pomza agregası ve değişik oranlarda dere kumu kullanılarak 5 adet beton numunesi hazırlanmıştır. Hazırlanan örneklerin hepsi hafif beton sınıfına girmiştir. Ancak, 450 kg. çimento, 187 kg. su, 479,2 kg. dere kumu, 179 kg. ince asidik pomza, 299,5 kg. orta asidik pomza, 239,6 kg. iri asidik pomza kullanılarak hazırlanan T5 betonunun yoğunluğu 1841,05 kg/m3, tek eksenli basınç değeri (28 günlük) 28,3 N/mm2 gelerek en iyi sonucu vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Pomza, jeoloji, hafif beton, fiziksel özellik, mekanik özellik, Isparta, Gelincik

Geology of the Isparta (Gelincik) Pumice Deposits, and Investigation of Their Availability for Concrete Construction

Öz

In this study, it is aimed to study the geological, physical and mechanical properties of the Gelincik (Isparta) pumice deposits, and to determine their suitability for concrete construction. For this purpose, the mineralogical and chemical compositions of the samples were determined. To determine their physical characteristics, the samples were subjected to some analyses, namely; sieve and loss of ignition, and some tests, namely, specific gravity, water-absorption, moisture, insoluble residue as well as puzolonic activity. At the end of the 28th day of the test, done by using only pumice, lime and water, without cement, the concrete sample iş determined to have a strength value close to C20 concrete class (19,8 N/mm2). To determine their mechanical properties, 5 different pieces of concrete, all of which can be classified as class of lightweight concrete, were prepared using different proportions of pumice aggregate and stream sediments. A concrete sample (T5) was prepared by using 450 kg. cement, 187 kg. water, 479.2 kg. river sand, 179 kg. fine acidic pumice, 299.5 kg. medium acidic pumice and 239.6 kg coarse pumice. The T5 sample has got 1841.05 kg/m3 density, and uniaxial pressure value (28-day) of 28.3 N/mm2, which is the best results obtained amongst the samples.

Anahtar Kelimeler

Pumice, geology, lightweight concrete, physical properties, mechanical properties, Isparta, Gelincik

Kaynakça

• Aksoy, E., 2010, Isparta Gelincik Pomza Yataklarının Jeolojisi, Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Davraz, M. ve Gündüz, L., 1998, “Isparta Yöresi Pomza Taşının Hafif Yapı Elemanı Olarak Değerlendirilmesi Üzerine Bir Analiz”, I. Isparta Pomza Sempozyumu, Isparta, 61-67.
• Karaman, M.E., 1988, “Isparta Gölcük Volkanizması”, Türkiye 12. Jeomorfoloji Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, Bildiri Özleri, 30-37.
• Kazancı, N. Ve Karaman, E., 1988, “Gölcük (Isparta) Pliyosen Volkaniklastik İstifinin Sedimantolojik özellikleri ve Depolanma Mekanizmaları”, S. D. Ü. Mühendislik Fakültesi Dergisi, 4, 21-28.
• Kuşçu, M., 1990, “Isparta Gölcük Yöresi Pomza Yataklarının Jeolojik Konumu”, Akdeniz Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 69-78.
• Kuşçu, M., 1994, “Gölcük (Isparta) Volkanizmasına Bağlı olarak Gelişmiş Endüstriyel Hammadde ve Metalik Maden Yatakları”, Çukurova Üniversitesi 15. Yıl Sempozyumu, Adana, 2, 169-186.
• Mutlutürk, M., 2003, Isparta Ovasındaki Volkanik Zeminlerin Mukavemet Özelliklerinin İncelenmesi, SDÜ Bilimsel Araştırma Projeleri, Proje No:390, Isparta, 28s.
• Özkan, Ş.G., 2001, “Pomza Madenciliğine Genel Bir Bakış”, 4. Hammaddeler Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, İstanbul, 200-2007.
• Poisson, A., Akay, E., Dumont, J.F., Uysal, Ş.,1984, “The Isparta a Angle: a Mesozoik Paleorift In The Western Taurides”, International Symposium, Geology of the Taurus Belt 11-16: M.T.A. Yayını, 11- 26.
• TS 707, 1980, Beton Agregalardan Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama Yöntemi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 9s.
• TS 3526, 1980, Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 13s.
• TS EN 206-1, 2002, Beton-Bölüm 1: Özellik, Performans, İmalat ve Uygunluk, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 68s.
• TS EN 196-2, 2010, Çimento Deney Yöntemleri- Bölüm 2. Çimentonun Kimyasal Analizi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 43s.
• TS EN 12390-3, 2010, Beton-Sertleşmiş Beton Deneyleri- Bölüm 3: Deney Numunelerinin Basınç Dayanımının Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 19s.
• Yalçınkaya, S., 1989, Isparta-Ağlasun (Burdur) Dolaylarının Jeolojisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,
• Yazıcıoğlu, S, 2006, Puzolonik Katkı Maddesi Olarak Kullanılan Elazığ Yöresi Pomzasının İlerleyen Kür Yaşlarında Beton Dayanımına Etkisi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 367-