PREFABRİKE ENDÜSTRİ YAPILARININ 2007 DEPREM YÖNETMELİĞİ KOŞULLARINA GÖRE DEPREM GÜVENLİĞİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 4, 1 - 10, 01.12.2008

M. Hakkı Arslan Arife Akın İ. Hakkı Erkan F. Gülten Gülay

Öz

Çalışmada Türkiye’de yaygın olarak üretilmiş olan ve mevcut prefabrike bina stoğu içerisinde önemli bir yere sahip olan Lambda tipi (kırıklı çerçeve) prefabrike yapıların 6 Mart 2007 tarihinde yürürlüğe giren yeni Deprem Yönetmeliği (TDY–2007) kriterlerine göre değerlendirilmesini yapmak amacıyla, 1998 yılında imal edilmiş ve montajı tamamlanmış fakat 1999 depreminde tamamen yıkılmış olan bir örneği değerlendirilecektir. Bu amaç doğrultusunda önce son depremlerde bu tür yapılarda meydana gelen hasarlar ve nedenleri özet olarak verilerek, 2007 yönetmeliğinde prefabrike betonarme yapıların tasarım ilkelerinde yapılan değişiklikler ve prefabrik yapıların deprem güvenliğinin belirlenmesi konusunda önerilen yaklaşımlar açıklanmıştır. Daha sonra 1998 yönetmeliğine göre tasarlanmış olan prefabrike sanayi yapısı, yeni yönetmelikte önerilen ‘Doğrusal Elastik Hesap Yöntemi’ ve ‘Doğrusal Elastik Olmayan Hesap Yöntemlerinden: Artımsal Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi’ ile SAP2000 programı ile analizleri yapılmıştır. Yapı önce doğrusal elastik yaklaşımla çözümlenerek kolon ve kirişlerin etki/kapasite oranları, yatay yerdeğiştirmeleri ve hasar sınırları bulunmuş, daha sonra SAP2000 programı yardımıyla yapının itme analizi gerçekleştirilerek her iki doğrultudaki kapasite eğrileri elde edilmiştir. Çalışma sonucunda her iki analiz yöntemine göre de yapının göçme konumunda olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Prefabrike binalar, deprem hasar seviyeleri, deprem güvenliği, performans düzeyi.

Seismic Evaluation of A Precast Industrial Building According To The New Turkish Seismic Code

Öz

In order to check the seismic performance of typical two- bay Lambda frames, very commonly used for industrial plants in Turkey, a detailed study on a sample prefabricated structure is performed using the criteria given by the recent Turkish Seismic Code(TEC) issued on March 6th 2007.. At the first part of the paper, the typical damage types in precast systems experienced in past earthquakes and their main causes as well as the new provisions for precast structural systems given in the new code are described and summarized. Then structural and geometric properties of the considered industrial plant are presented which was designed and constructed according to 1998 TEC and totally collapsed in 1999 Marmara Earthquake, after the whole erection process was completed in 1998. For the assessment of its seismic performance level, linear-elastic and non-linear static approaches of the considered prefabricated industrial plant as suggested in the new Turkish Seismic Code are carried out. The demand/ capacity ratios, lateral displacements, and the damage states of the structural members are determined by linear–elastic analysis approach and then, the capacity curves are also obtained in both directions by using static push- over analysis, using SAP2000 software in order to obtain the performance level of the structural system. As a result of this study, the performance level of the sample building is totally collapse level for both analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Precast buildings, seismic damage levels, seismic safety, performance level.

Kaynakça

• Applied Technology Council, ATC-40, 1996. Seismic evaluation and retrofit of concrete buildings, vols. 1 and 2. California.
• Arslan M.H. & Korkmaz H.H. & Gulay F.G., (2006), Damage and failure pattern of prefabricated structures after major earthquakes in Turkey and shortfalls of the Turkish Earthquake code, Engineering Failure Analysis, 13/4, 537-557.
• Arslan M. H. & Ceylan M. & Kaltakcı M. Y. & Ozbay Y. & Gulay F. G., (2007), Prediction of force reduction factor (R) of prefabricated industrial buildings using neural networks, Structural Engineering and Mechanics, 27/2, 117-134.
• FEMA-356, Prestandard and commentary for seismic rehabilitation of buildings. FEMA, 2000.
• FEMA-440, Improvement of nonlinear static seismic analysis procedures, FEMA, 2005.
• SAP2000, (2000), Structural Analysis Program, Nonlinear Version 7.12, Computer and structures, Inc. Berkeley, CA, USA.
• Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (TDY), (1998), Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara.
• Tezcan S.S. ve M.H.Boduroğlu, “A Reconnaissance Report June 27, 1998 Adana-Ceyhan Earthquake” Turkish Earthquake Foundation Publications,1998. TDV/DR 98-026 Istanbul, August, 10.
• Toniolo G., “The Seismic Design of Pre-cast Concrete Structures in The New Eurocode 8” 17 international congress of the pre-cast concrete industry, 2002, 1-4 May, Istanbul, Turkey.
• Türk Deprem Yönetmeliği (TDY), (2007), Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara.