Öz
Kaletepe lateritik boksit zuhurunda y a k l a şık 3 km yanal olarak devam eden l a t e r i t i k boksit kuşağı bulunmaktadır. Lateritik boksitler Hacıalabaz formasyonunun, İslikayatepe dolerit üyesine ait üç dolerit seviyesinin ayrışması ile oluşmuş stratigrafik kontrollü zuhurlardır. Kuşağın kalınlığı 30-80 m arasında olup, yanal yönde yer yer faylarla kesilme veya genç formasyonlarla örtülmeler d ışında devamlıdır. Doleritler, kıta içi bazik magma ürünü kayaçlardır. Lateritlerde mineralojik bileşim olarak böhmit, hematit, götit, diyaspor, anatas, manyetit, kuvars ve kaolinit gibi mineraller gözlenmiştir. Kimyasal olarak lateritlerin ana bileşenleri, AI2O3, Fe2O3, SiO2 ve TiO2ʹdir. Bölgedeki boksit numunelerin kimyasal analizlerinde %43 Al203, %29 toplam Fe oksitler ve %10 Si02 değerleri elde edilmiştir. Lateritik kuşağın gelişimi, tamamen Geç Juraʹnın tropik iklim şartlarında (sıcaklık 20°C üzerinde ve yağışlı-yağışsız mevsimlerin tekrarlandığı) olmuştur. Bölgenin Paleozoyikʹten sonra peneplenleşmesi ve Geç Juraʹda sığ-lagüner ortamdan hemen sonra oluşan karasal şartlar lateritleşme için çok uygun bir ortam sağlamıştır. Lateritlerin anakayacın üzerinde yer alması lateritleşme sırasında düz bir morfolojinin varlığını ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Laterit boksit petrografi jeokimya dolerit Şarkikaraağaç Türkiye
Kaynakça
- Ayhan, A. ve Karadağ, M.M., 1985, Şarkikaraağaç (İsparta) güneyinde bulunan boksitli demir ve demirli boksit yataklarının jeolojisi ve oluşumu; Türkiye Jeol. Kur. Bült, 28, 137-147.
- Cengiz, O. ve Kuşçu, M,, 1993, Çarıksaraylar (Şarkikaraağaç-Isparta) kuzeyinin jeolojisi ve kurşunlu barit yatakları; Türkiye Jeol. Kur. Bült, 36, 1, 63-74.
- Cummings, M.L. ve Fassio, J.M., 1990, Geochemistry and Mineralogy of Ferruginous Bauxite Devoloped from Basalt flows in the Pacific Northvvest, U.SA., Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8,1990, France, s. 40-41.
- Çağatay, A. ve Arman, B., 1982, Boksit ve Türkiyeʹ deki boksit yatakları; TMMOB Jeol. Müh. Bült., 14, 23-35.
- Çetin, H. ve Bulur, K., 1979, Yalvaç-Şarkikaraağaç (İsparta) bölgesi demirli boksit yatakları jeoloji Rap.; MTA Derleme no: 6594, 96 s. yayınlanmamış.
- Lahn, E ve Romberg, H., 1940, Konya ve İsparta vilayetlerinde kâin Kıreli ve Yalvaç arasındaki demir ve boksit yatakları hakkında raporlar; MTA Derleme no: 1084, 92 s. yayınlanmamış.
- Nyobe, J. B. ve Nni, J.,1990, On the Geology and Geochemistry of the Fongo Tongo Bauxite DepositBammbouto Mountains (Cameroon Line), Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8,1990, France, s. 114-115.
- Öncel, M. S. 1995, Şarkîkaraağaç-Yalvaç (Isparta) arasının jeolojisi ve boksit zuhurlarının mineralojik, petrografik, jeokimyasal incelemesi; Doktora Tezi(yayınlanmamış), Selçuk Üniv. Fen Bil. Enst, Konya, 147 s.
- Pearce, J. A. ve Cann, J R., 1973, Tectonic setting of basic volcanic rocks determined using trace element analyses; Earth Planet. Sci. Lett., 19, 290-300.
- Schellmann, W., 1989, Composition and origin of lateritic nickel ore at Tagaung Taung, Burma; Mineral Deposita 24: 161-168.
- Söğüt, A.R. ve M.S. Öncel, 2008, Upper Jurrassic-upper cretaceous aged Hacıalabaz formation: Source rocks of the iron-rich bauxites in the Sarkikaraağaç and Yalvaç regions, SW Turkey, 5th International Symposium of IGCP 506, March 28th-31st Hammamet (Tunisia), p. 99.
- Şahinci, A., 1991, Doğal Suların Jeokimyası, Reform Matbaası, İzmir, 548 S
- Tosiani, D. T., Lo Monaco, S. ve Ramirez, A., 1990, Geochemistry of Majör and Trace Elements in Los Pijiguaos Bauxite ore, Venezuela, Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8, 1990, France, s. 137-138.
Öz
There has been approximately 3 km long bauxitic belt in the Kaletepe lateritic bauxite occurrences. These lateritic bauxites formed as three levels depending on the three dolerite levels of İslikayatepe dolerite members. The thickness of the belt are between 30 to 80 meters and generally continuous but often interrupted by the faults and sometimes buried by younger formations. The dolerites are a product of withinplate basic magmatism The observed main minerals in the laterites are boehmite, haematite, gotite, diasporite, anatas, magnetite, quartz and kaolinites. The main chemical compounds of the laterites are AI2O3 (43 %), Fe2O3 (29 % as total FeO) SİO2 (10 %) and TiO2 (percentage not specified). The process of lateritic belt has taken place wholly tropical climate condition (interval of dry and wet seasons above the 20oC) during late Jurassic. Elevation of the region after Paleozoic and the occurrence of shallow-laguner environments results the lateritization on terrestrial condition. Occurrence of laterite on a flat surface of bedrock indicate that a presence of flat morphology during the formation of laterite.
Anahtar Kelimeler
Laterite bauxite petrography geochemistry dolerite Şarkikaraağaç Turkey
Kaynakça
- Ayhan, A. ve Karadağ, M.M., 1985, Şarkikaraağaç (İsparta) güneyinde bulunan boksitli demir ve demirli boksit yataklarının jeolojisi ve oluşumu; Türkiye Jeol. Kur. Bült, 28, 137-147.
- Cengiz, O. ve Kuşçu, M,, 1993, Çarıksaraylar (Şarkikaraağaç-Isparta) kuzeyinin jeolojisi ve kurşunlu barit yatakları; Türkiye Jeol. Kur. Bült, 36, 1, 63-74.
- Cummings, M.L. ve Fassio, J.M., 1990, Geochemistry and Mineralogy of Ferruginous Bauxite Devoloped from Basalt flows in the Pacific Northvvest, U.SA., Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8,1990, France, s. 40-41.
- Çağatay, A. ve Arman, B., 1982, Boksit ve Türkiyeʹ deki boksit yatakları; TMMOB Jeol. Müh. Bült., 14, 23-35.
- Çetin, H. ve Bulur, K., 1979, Yalvaç-Şarkikaraağaç (İsparta) bölgesi demirli boksit yatakları jeoloji Rap.; MTA Derleme no: 6594, 96 s. yayınlanmamış.
- Lahn, E ve Romberg, H., 1940, Konya ve İsparta vilayetlerinde kâin Kıreli ve Yalvaç arasındaki demir ve boksit yatakları hakkında raporlar; MTA Derleme no: 1084, 92 s. yayınlanmamış.
- Nyobe, J. B. ve Nni, J.,1990, On the Geology and Geochemistry of the Fongo Tongo Bauxite DepositBammbouto Mountains (Cameroon Line), Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8,1990, France, s. 114-115.
- Öncel, M. S. 1995, Şarkîkaraağaç-Yalvaç (Isparta) arasının jeolojisi ve boksit zuhurlarının mineralojik, petrografik, jeokimyasal incelemesi; Doktora Tezi(yayınlanmamış), Selçuk Üniv. Fen Bil. Enst, Konya, 147 s.
- Pearce, J. A. ve Cann, J R., 1973, Tectonic setting of basic volcanic rocks determined using trace element analyses; Earth Planet. Sci. Lett., 19, 290-300.
- Schellmann, W., 1989, Composition and origin of lateritic nickel ore at Tagaung Taung, Burma; Mineral Deposita 24: 161-168.
- Söğüt, A.R. ve M.S. Öncel, 2008, Upper Jurrassic-upper cretaceous aged Hacıalabaz formation: Source rocks of the iron-rich bauxites in the Sarkikaraağaç and Yalvaç regions, SW Turkey, 5th International Symposium of IGCP 506, March 28th-31st Hammamet (Tunisia), p. 99.
- Şahinci, A., 1991, Doğal Suların Jeokimyası, Reform Matbaası, İzmir, 548 S
- Tosiani, D. T., Lo Monaco, S. ve Ramirez, A., 1990, Geochemistry of Majör and Trace Elements in Los Pijiguaos Bauxite ore, Venezuela, Geochemistry of the Earthʹs Surface and of Mineral Formation, 2nd International Symposium, July, 2-8, 1990, France, s. 137-138.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA47JD98CD |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 23 Sayı: 4 |