DONATILI ZEMİNLER ÜZERİNDEKİ SÜREKLİ TEMELLERİN OTURMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 3, 13 - 24, 01.09.2008

Atilla Demiröz Özcan Tan

Öz

Yapılarda görülen oturmaların izin verilen değerlerin altında kalması için zemin içerisine yerleştirilen çeşitli donatılar kullanılmaya başlanmış olup, günümüzde de kullanımları hızlı artış göstermektedir. Bu tür uygulamalarda temel zemin içerisine çekmeye dayanıklı ve zemin ile arasında yeterli sürtünmeye sahip donatılar yerleştirilmesiyle, geleneksel yöntemlere oranla daha güvenilir ve ekonomik çözümler elde edilmektedir.Bu çalışmada, geogrid donatılı kum üzerine oturan model sürekli temellerde oturmayı etkileyen tasarım faktörleri deneysel olarak araştırılmıştır. Deneyler, Taguchi yöntemine göre 5 parametreli(temel genişliği, temel derinliği, donatı uzunluğu, donatılar arası uzaklık ve donatı sayısı) 4 seviyeli standart L16 ortogonal dizin tablosu seçilerek yapılmıştır. S/N ve varyans analizleri yapılarak oturmayı etkileyen faktörlerin etki dereceleri ve güvenilirlikleri belirlenmiştir.Çalışma sonucunda; sınır taşıma gücüne ulaşıldığı andaki oturma miktarı üzerinde en etkili parametrenin % 52 oranla temel genişliği, ikinci derecede etkili parametrenin ise % 30 oranla temelderinliği olduğu belirlenmiştir. Temel genişliği ve temel derinliği arttıkça, oturmanın arttığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Donatılı zemin , Taguchi yöntemi , geogrid , oturma analizi , kum

Investigation of Factors Affecting the Settlement of Strip Foundation on Reinforced Soils

Öz

In order to keep the settlement of the constructions in a safe value, variousreinforcements (geosynthetics) placed in the soil have been used. Their usages are increasing day byday. In this application, geosynthetics being durable to tensional forces and able to form friction withthe soil interface gives more practical, economic and fast solutions for the geotechnical improvementthan the classical methods.In this study, design factors affecting the bearing capacity of strip foundation on geogrid-reinforced sand were investigated experimentally. The experiments were made according toTaguchi’s 5 parameter, 4 level, and standard L16 orthogonal arrays. Signal-to-noise (S/N) and varianceanalysis are used to determine the levels of the factors affecting the bearing capacity. It wasdetermined that the most effective parameters on bearing capacity are foundation width (with 52 %influence ratio) and foundation depth (with 30 % influence ratio). While the foundation width anddepth increased, the bearing capacity increased also.

Anahtar Kelimeler

Reinforced soil , Taguchi method , geogrid , settlement analysis , sandy soils

Kaynakça

• Adams, M. T., Collin, J. G., (1997), “Large Model Spread Footing Load Tests on Geosynthetic Reinforced Soil Foundation”, Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, Vol: 123 No:1 pp. 66-72.
• Alawaji, H., A., (2001), “Settlement and Bearing Capacity of Geogrid-Reinforced Sand Over Collapsible Soil”, Geotextiles and Geomembranes, Vol: 19 pp. 75-88.
• Atalar, C., Das., M. B., Omar, M. T., ve Shin, E., C., (2002), “Geogrid Takviyeli Zemin YastÍk AltÍnda Gerilme DaÂ͕ÍÍ”, Zemin MekaniÂi ve Temel MühendisliÂi, Dokuzuncu Ulusal Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskióehir, Cilt II, ss.509-518.
• Das, B. M., Omar, M. T., (1994), “The Effects of Foundation Width on Model Test for The Bearing Capacity of Sand with Geogrid Reinforcement”, Geotechnical and Geological Engineering, Vol: 12, No: 2 pp. 133-141.
• Dawson, A., Lee. R., (1988), “Full Scale Foundation Trials on Grid Reinforced Clay”, Geosynthetics for Soil Improvement, Geotechnical Special Publication, No. 18, pp. 127-147.
• Dembicki, E., Jermolowicz, P., Niemunis, A., 1986, “Bearing Capacity of Strip Foundation on Soft Soil Reinforced by Geotextile”, 3rd International Conference on Geotextiles, Vienna, Vol. 1, pp. 205 -209.
• Demiröz, A., (2008), “Geogrid DonatÍ•Í Kum Üzerine Oturan kerit Temellerde TaóÍma Gücünü Etkileyen TasarÍm Faktörlerinin Deneysel Olarak AraóÍ›ÍlmasÍ”, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 247s.
• Khing, K. H., Das, B. M., Puri, V. K., Cook, E. E., and Yen, S. C., (1993a), “The bearing Capacity of a Strip Foundation on Geogrid-Reinforced Sand”, Geotextiles and Geomembranes, Volume 12, Issue 4, pp. 351-361.
• Khing, K. H., Das, B. M., Puri, V. K., Yen, S. C., and Cook, E. E., (1993b), “Ultimate Bearing Capacity of Eccentrically Loaded Strip Foundation on Geogrid-Reinforced Sand” Transportation Research Record , Issue 1414, pp. 65-70.
• Laman, M., YÍldÍz, A. A., (2004), “DonatÍ•Í Kum Zeminler Üzerine Oturan Dairesel Temellerin Analizi”, Birinci Ulusal Geosentetikler KonferansÍ, B.Ü., Gstanbul, ss.137-146.
• Laman, M., YÍldÍz, A. A., (2007), “Numerical Studies of Ring Foundations on Geogrid-Reinforced Sand”, Geosynthetics International, Vol:14, No: 1, pp.1-13.
• Mandal, J. N., Sah, H., (1992), “Bearing Capacity Tests on Geogrid-Reinforced Clay”, Geotextiles and Geomembranes, Vol: 11 No: 3, pp.327-333.
• Milovic, D., (1977), “Bearing Capacity Tests on Reinforced Sand”, Proceedings of the International Conference on Soil Mechanic and Foundation Engineering, Vol: 1, Tokyo, Japan, pp. 651-654.
• MoroÂlu, B., (2002), “DonatÍ•Í Kuma Oturan Eksantrik Yüklü Model kerit Temelinin TaóÍma Gücü”, Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Ens., Trabzon, 84s.
• MoroÂlu, B., Uzuner, B. A., (2002), “DonatÍ•Í Kuma Oturan Eksantrik Yüklü Model Yüzey kerit Temelinin DavranÍóÍ”, Zemin MekaniÂi ve Temel MühendisliÂi 9. Ulusal Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskióehir, Cilt I, ss.277-287.
• MoroÂlu, B., Uzuner, B. A., kadoÂlu, E., (2004a), “Eksantrik Yüklü kerit Temel AltÍndaki Donat͜Íz ve DonatÍ•Í Kumda K͛Ílma Yüzeyleri”, Zemin MekaniÂi ve Temel MühendisliÂi Onuncu Ulusal Kongresi, GTÜ, Gstanbul, ss.587-594.
• MoroÂlu, B., Uzuner, B. A., kadoÂlu, E., (2004b), “Donat͜Íz ve DonatÍ•Í Kuma Oturan Yüzey kerit Temelinde Yük-Oturma Gliókileri”, Birinci Ulusal Geosentetikler KonferansÍ, BÜ, Gstanbul, ss.147-153.
• MoroÂlu, B., kadoÂlu, E., Uzuner, B. A., (2006), “Bir Model Yüzey kerit Temelinin Donat͜Íz ve DonatÍ•Í Kumda DavranÍólarÍ”, Gkinci Ulusal Geosentetikler KonferansÍ, BÜ, Gstanbul, ss.39-46.
• URL -1, (2008), http://www.cevreplastik.com.tr. Patel, M. M., 1982, “Influnce of Shape pf Footings on the Performance of the Reinforced Sand Bed”, Proceedings of the Confrence on Contruction Practices and Instrumentation in Geotech. Eng. Vol: 1, pp. 265-269.
• Schlosser, F., Long, N. T., 1974, “Recent Results in French Research on Reinforced Earth”, ASCE, Journal of the Construction Division, No. 100, C03, pp. 223-237.
• Taguchi, G., (1987), System of Experimental Design, ASI, Dearborn. Tan, Ö., Çelik, S., 1999, “Geogrid DonatÍ•Í Kumlarda TaóÍma Gücünün Model Deneylerle AraóÍrlmasÍ”, X Mühendislik Sempozyomu, Gó. MühendisliÂi 99, Süleyman Demirel Üniversitesi, ss: 414-420.
• Tan, Ö., Çelik, S., 2004, “Geogrid DonatÍ•Í Model kerit Temellerde DonatÍ Derinlik OranÍ ve SÍÍr TaóÍma Gücü Gliókisi”, Birinci Ulusal Geosentetikler KonferansÍ, BÜ, Gstanbul, ss. 155-160.
• YetimoÂlu, T., 1994, “Geogrid DonatÍ•Í Kum Zemin Üzerine Oturan Temellerin TaóÍma Kapasitesi, Doktora Tezi, GTÜ, Fen Bilimleri Ens Gstanbul, 270s.